دستهبندی نشده ،سیاسی و روابط بین الملل
چگونگی روند انتخابات رئیس جمهوری در آمریکا
فرآیند انتخابات ریاست جمهوری در امریکا – 1
دکتر درویش کارشناس مسائل سیاسی در سلسله مقالاتی به چگونگی فرآیند انتخاب رئیس جمهوری در آمریکا می پردازد.
9 مارس 2020 11:05
فرآیند انتخابات ریاست جمهوری در امریکا
قانون اساسی امریکا ایفای نقش و نفوذ مستقیم عامه مردم در انتخابات رئیس جمهور این کشور را محدود کرده است و این امر را محدود به رقابت و صلاحیت دو حزب تحت عنوان هیئتهای انتخاباتی، دیوان عالی و مجالس نمایندگی قرار داده است.
در نظام انتخاباتی امریکا، رئیس جمهور نه تنها باید آراء مردم را داشته باشد، بلکه از آن مهمتر باید از آراء هیئتهای انتخاباتی نیز برخوردار باشد.
هیئتهای انتخاباتی در تأیید نهایی نامزد پیروز به عنوان رئیس جمهور نقش اصلی و نهایی را ایفا میکند.
با وجود این، انتخابات ریاست جمهوری در امریکا از روند طولانی و پیچیدهای برخوردار است. فرآیند انتخابات ریاست جمهوری در سه سطح درون حزبی، ایالتی و هیئتهای انتخاباتی قابل تقسیم و بررسی است.
روند انتخاباتی رئیس جمهوری در آمریکا شامل؛ کاندیداها حزبی، انتخابات درون حزبی، وکلای نمایندگی[1]، کنوانسیون ملی، انتخابات ایالتی، هیئتهای انتخاباتی[2]، انتخاب رئیس جمهور، انتخاب رئیس جمهور توسط دیوان عالی، مجالس نمایندگان و سنا و انتخاب رئیس جمهور میشود. این فرآیند در شکل زیر ترسیم و ارائه شده است:
فرآیند نظام انتخاباتی امریکا گرچه زمانبر، پیچیده و منحصر به فرد در جهان سیاست است. اما در هیچ برههای از تاریخ حیات خویش موفق نبوده است تا نامزدی را بر اساس آرای مستقیم شهروندان آمریکایی به کاخ سفید بفرستد و اغلب انتخابات برگزار شده با مناقشات سیاسی بسیاری همراه بوده است، انتخابات جنجال برانگیز سال 2000 به عنوان نمونه اخیر با تعیین رئیس جمهور از سوی دیوان عالی کشور به پایان رسید.
در انتخابات 2016 نیز ترامپ با حدود سه میلیون آراء مردمی کمتر از رقیبش خانم کلینتون توسط هیئتهای انتخاباتی به مقام ریاست جمهوری رسید و به کاخ سفید رفت. چنانچه این اتفاق مجددا در انتخابات 2020 تکرار شود، این نظام انتخاباتی بحران دیگری را به مراتب بزرگتر نسبت به گذشته در کارنامه خود ثبت خواهد کرد.
فرآیند انتخابات ریاست جمهوری در امریکا
انتخابات درون حزبی
بر اساس نظام انتخابات امریکا، مجالس مقننه ایالتی و احزاب سیاسی به وسیله قانون مشخص میکنند که این مرحله از انتخابات چگونه برگزار شود، چه کسانی حق شرکت در انتخابات را دارند و چه فرادی میتوانند رأی دهند. این رویه با تفاوتهایی کم و بیش از سوی هر حزب در تمام ایالتهای امریکا جاری و ساری است.
علاوه بر این، هر یک از کاندیداهای ریاست جمهوری که خود را برای تصاحب مقام ریاست جمهوری شایسته می دانند، باید از سرمایه مالی لازم برای تامین هزینههای سنگین این مرحله از انتخابات را تا رسیدن به مقام نامزدی حزب را داشته باشند.
این مرحله از مسیر طولانی پیروز شدن در انتخابات ریاست جمهوری امریکا در معرفی نامزد نهایی حزب در انتخابات مذکور نقش تعیینکننده دارد. برای این منظور هر یک از کاندیداهای ریاست جمهوری از هر حزبی باید در انتخابات درون حزبی شرکت کنند.
انتخابات درون حزبی هر حزب به طور جداگانه در سطح ایالتها برگزار میگردد.
کاندیداها با ارائه برنامههای کاری خود به کسب آرای بیشتر و جذب حامیان قدرتمند حزب اقدام مینمایند.
اعضای حزب و افراد غیر حزبی در صورت تمایل در این انتخابات درون حزبی به منظور انتخاب کاندیداهای مورد نظرشان شرکت میکنند.
هر یک از کاندیداها در صورتی که موفق به کسب 15% از آراء مأخوذه در سطح هر یک از ایالتها شود، به تناسب درصد آرائ خویش صاحب وکلای نمایندگی از آن ایالت میشوند.
این مرحله از روند انتخاباتی رئیس جمهوری در امریکا، تا ماه ژوئن ادامه دارد.
در صورتی که یکی از کاندیداهای حاضر در رقابت های انتخابات درون حزبی بتواند حدنصاب لازم را برای معرفی او از طرف حزب به عنوان نامزد نهایی ریاست جمهوری بدست آورد، این انتخابات متوقف میشود.
برای مثال حد نصاب لازم برای کاندیدای حزب دمکرات که در سال جاری انتخابات درون حزبی برگزار میکند[3]، تعداد 1991 وکلای نمایندگی است. مجموع وکلای نمایندگی در حزب دمکرات، 3979 نفر است. علاوه بر این، در حزب دمکرات تعداد 771 نفر به عنوان وکلای نمایندگی بزرگ یا وکلای نمایندگی غیر متعهد[4] وجود دارد. این افراد که از سران حزبی و سایر مقامات منتخب از این حزب می باشند، می توانند به هر کاندیدای که تمایل دارند، رای بدهند.
وکلای نمایندگی
در واقع، برگزاری انتخابات درون حزبی به منظور گزینش وکلای نمایندگی هر ایالت برای شرکت در کنوانسیون ملی صورت میگیرد.
البته برخی از این وکلای نمایندگی مختار هستند، بر مبنای تشخیص و اراده خویش به هریک از کاندیداهای مورد نظرشان رای بدهند. این افراد به وکلای نمایندگی غیر متعهد معروف هستند.
در انتخابات 2016، خانم کلینتون برغم کم بودن آرای مردمی حزبی با آراء وکلای نمایندگی غیر متعهد به جای سندرز به عنوان نامزد نهایی حزب دمکرات معرفی شد.
برای نمونه نتایج وکلای نمایندگی هر یک از کاندیداها در انتخابات درون حزبی در چهار ایالت به شرح زیر است:
در این مرحله از انتخابات، در روز 12 اسفند برابر با سوم مارس به عنوان «سه شنبه بزرگ[5]» انتخابات درون حزبی به طور همزمان در 14 ایالت و یک سرزمین تحت تسلط امریکا برگزار شد. علت اهمیت این روز، این است که سرنوشت 1344 نفر از وکلای نمایندگی یا یک سوم از کل آنها و همچنین تا حدودی نیز نامزد حزب مشخص می گردد.
تاکنون تکلیف 3830 موکل انتخاباتی مشخص نشده است. با احتساب وکلای نمایندگی این انتخابات، مجموع وکلای نمایندگی هر کاندیدا تاکنون به ترتیب عبارت از جوی بایدن 453، برنی سندرز 382، الیزابت 50، مایکل بلومبرگ 44 و تولسی گاپارد 1 است.
این کاندیدها فعلا در رقابت انتخاباتی از حزب دمکرات باقیمانده است و مابقی از میدان رقابت کار رفته اند.
چنانچه هیچ یک از کاندیداهای موفق نشوند 1991 وکلای نمایندگی در انتخابات درون حزبی بدست آورند، سرنوشت نامزد حزب در مجمع ملی با آراء وکلای غیر متعهد مشخص خواهد شد. البته کاندیدای که در مجموع موفق می شود از مجموع آراء وکلای نمایندگی و وکلای نمایندگی غیر متعهد ها رای 1991 را بدست آورد، به عنوان نامزد حزب معرفی خواهد شد[6].
کنوانسیون ملی[7]
احزاب سیاسی در امریکا، هر چهار سال یکبار در تابستان همزمان با برگزاری انتخابات ریاست جمهوری، کنوانسیونهای ملی خود را نیز برگزار میکنند.
کلیه جناحها، گرایشها و تشکلهای داخلی حزب که نماینده دیدگاههای حزبی هستند، در کنوانسیون شرکت دارند.
در این کنوانسیون یکماهه وکلای نمایندگی و سران حزبی کاندیدای که بیشترین وکلای نمایندگی را در انتخابات درون حزبی کسب کرده است یا فردی را از بین کاندیداهای که در انتخابات درون حزبی در جریان کارزار باقی ماندهاند، به عنوان نامزد نهایی حزب برای مقام ریاست جمهوری انتخاب و به همراه معاون او معرفی میکنند.
همانطور که پیشتر بیان شد، حزبی که رئیس آن در سال انتخابات در کاخ سفید حضور دارد، او از طرف کنوانسیون ملی حزب خود به عنوان نامزد ریاست جمهوری معرفی میشود.
البته در این اجتماع، تنی چند از سران حزبی نیز در کنوانسیون سخنرانی میکنند و برنامهها و سیاستها حزب نیز رسما اعلام میشود.
نامزدهای ریاست جمهوری در آخرین روز کنوانسیون به طور رسمی معرفی میشوند و با سخنرانی آنان، رقابت میان احزاب سیاسی برای رسیدن به کاخ سفید با هزینههای سرسامآور تا ماه نوامبر(دهه اول آبان) ادامه مییابد.
ادامه دارد….
[1]. Delegate.
[2] . Electoral collage.
[3] . حزبی که در سال انتخابات، کاخ سفید را در اختیار دارد، بر حسب عرف رایج رئیس جمهور مستقر در این کاخ را به عنوان نامزد نهایی خود بدون برگزاری انتخابات درون حزبی در کنوانسیون ملی حزب معرفی می کند.
[4] . Super Delegate.
[5] . Super Tuesday.
[6] . در گذشته وکلای نمایندگی غیر متعهدها، همزمان با مردم ایالت خویش، رای خود را به کاندیدای مورد نظر خود می داد. ولی از سال 2016 به پیشنهاد برنی سندرز، زمان رای دادن آنها موکل به مجمع ملی حزب و در صورتی که کاندیدای موفق به کسب 1991 وکلای نمایندگی نشود، شد.
[7] . National Party Convention.