مدل مفهومی انتخابات بلاک چینی-3
بیان مدل مفهومی بلاک چین و برگزاری انتخابات توسط این روش دستمایه گزارش سه قسمتی پیش رو است.
8 ژانویه 2020 13:33
مدل مفهومی انتخابات بلاک چینی
در قسمت های پیشین مدل مفهومی کاربرد بلاک چینی در انتخابات یا همان انتخابات بلاک چینی و همچنین مراحل آماده سازی قبل و حین انتخابات بلاک چینی توضیح داده شد. در این قسمت و در ادامه به مراحل بعد از انتخابات و چگونگی ارزیابی آن پرداخته می شود.
3- بعد از انتخابات
در مدل مفهومی انتخابات بلاک چینی چون شمارش آرا به‌طور مداوم و لحظه ای در حال انجام است، مجری انتخابات غیر از اعلام نتیجه در پایان زمان انتخابات کار دیگری ندارد، ولی مردم و ناظرین بر انتخابات می توانند آزمایش هایی را برای صحت انتخابات انجام دهند، مثلاً :
- هر فرد رأی‌دهنده می تواند با استفاده از کد انتخاباتی و کد رهگیری که در دست دارد، به شماره بلوک زنجیرشده که از روی کد رهگیری مشخص می شود ،رجوع کرده و از شمارش و وجود رأی خود در آمار و نیز از صحت آن، باخبر شود.
- هر فردی که رأی نداده است می تواند کد انتخاباتی بگیرد و به بانک اطلاعات بلاکچِین رجوع کرده و از این‌که به‌جای او رأیی در سامانه ثبت‌شده است یا خیر؟ اطلاع حاصل کند.
- بعد از رأی‌گیری، کسی نمی تواند ثابت کند که کد انتخاباتی از آن او است، ولی برای خودش ثابت‌شده است، چون با آن رأی داده است. اگر رأی دهنده بتواند ثابت کند به چه کسی یا چیزی رأی داده، آنگاه می تواند بابت رأی داده شده از ذی نفعان مبلغی طلب کند و اصطلاحاً رأی خود را بفروشد.
- مجری انتخابات در شرایط خاص مثلاً با حکم قاضی اگر بخواهد می تواند بفهمد که رأی دهنده به چه کسی رأی داده است.
نمودار جریانی (فلوچارت) انتخابات بلاک‌چینی
ارزیابی انتخابات بلاک چِینی
در مدل مفهومی انتخابات بلاک چینی برای ارزیابی الگوریتم این مدل، به چگونگی تأمین ویژگی های یک انتخابات سالم و مطلوب که در ابتدای این گزارش آمده است، می پردازیم.
| ردیف |
ویژگیهای یک انتخابات سالم و مطلوب |
چگونگی تأمین ویژگی |
| 1 | هر فرد تنها یک‌بار قادر به رأی دادن باشد. | 1) کد انتخاباتی برای هر فرد، 2) در اختیار بودن بانک اطلاعاتی ثبت‌احوال، 3) آزمایش‌ها بعد از انتخابات، 4) استفاده از رمزنگاری کلید عمومی 5) ممهور کردن شناسنامه از رأی دادن مضاعف جلوگیری خواهد شد.
|
| 2 | مجری انتخابات نتواند آرایی تقلبی بر آرای مأخوذه اضافه کند. | آرا تقلبی ممکن است به سه صورت شکل گیرد:
1- تولید رأی از جانب کسانی که در انتخابات شرکت نکردهاند. 2- تولید رأی از جانب کسانی که فوت کردهاند. 3- تولید رأی از جانب کسانی که به سن قانونی نرسیدهاند. در مورد اول: 1) چون کسانی که رأی ندادهاند، میتوانند رأی ندادن خود را چک کنند. 2) برای هر رأی نیازمند صدور کد انتخاباتی از طرف سامانه ثبت‌احوال است. 3) انجام استعلام تکراری نبودن کد انتخاباتی، و معتبر بودن آن از طرف تمام نودهای بلاک‌چین. در مورد دوم و سوم: سامانه پایگاه داده ثبت‌احوال، اطلاعات جمعیت کشور را در سه دسته: 1) به سن قانونی نرسیده 2) واجدان شرایط رأی دادن 3) متوفیان و ترک تابعیت کرده را در اختیار نودهای بلاک‌چین قرار داده است. به‌این‌ترتیب واجد شرایط بودن رأی‌دهنده توسط تمام نودهای بلاک‌چین باید بررسی و تأیید شود تا آن رأی معتبر به‌حساب آید. |
| 3 | مجری انتخابات نتواند رأی داده شده را تغییر دهد. | 1- ساختار بلاکچِینی به لحاظ فنی اجازه نمیدهد که رأی به صندوق وارد شده در زمان کوتاه قابل‌تغییر باشد. یعنی سطح دشواری زنجیربافی در حدی تنظیم میشود که زنجیربافی معتبر با مشارکت تمام نودها مثلاً در حداکثر 2 دقیقه انجام شود و برای زنجیربافی فردی از طرف نود متقلب یا اساساً ازلحاظ نرمافزاری ممکن نباشد و یا زمان آن به حدی طول بکشد که در زمان انتخابات نگنجد.
2- چون پر کردن فرم برگ رأی توسط شخص رأی‌دهنده باید انجام شود، متصدی صندوق نمیتواند قبل از ورود رأی به صندوق بلاکچیِن آن‌ها تغییر دهد. 3- امضاء دیجیتال نیز دست‌کاری اطلاعات برگ رأی در بین راه را نیز غیرممکن می‌سازد. |
| 4 | رأی مخفی باشد | 1- صدور کد انتخاباتی و استفاده از آن به جای درج اطلاعات هویتی در برگرأی از افشا شدن هویت رأی‌دهنده برای سایرین جلوگیری میکند.
2- پر کردن فرم برگ رأی توسط شخص رأی‌دهنده باید انجام شود و متصدی صندوق و یا هر کس دیگر نمیتواند رأی فرد را مشاهده کند. 3- تطبیق کد انتخاباتی با هویت اصلی تنها در بانک اطلاعاتی ثبت‌احوال ممکن است، که در شرایط ضروری فقط با حکم قاضی مجاز خواهدبود. |
| 5 | خریدوفروش رأی ممکن نباشد | 1- فلسفه وجود صندوق و رأی دادن مخفی و بدون حضور دیگران برای جلوگیری از خریدوفروش رأی است.
در غیر این صورت صندوقهای رأی‌گیری نیز قابل‌حذف بود و هر کس میتوانست از هرجایی که به شبکه اینترنت دسترسی دارد رأی خود را به صندوق بلاکچیِن ارسال نماید. 2- صدور کد انتخاباتی یک‌بارمصرف برای انتخابات نیز به این امر کمک میکند، زیرا کسی نمیتواند ثابت کند یک کد متعلق به خود اوست. 3- اگر خریدوفروش رأی با تکیه بر اعتماد به اظهار شفاهی انجام شود. در حال حاضر راهی برای جلوگیری آن پیشبینی نشده است و ظاهراً باید به روشهای کیفری با آن برخورد نمود. |
| 6 | ناظران و نامزدها بتوانند بر فرآیند انتخابات نظارت داشته باشند. | 1- علاوه بر صندوقهای اخذ رأی، ناظران و یا نامزدها نیز میتوانند نودهای بلاک‌چین در اختیار داشته باشند و خود در فرآیند زنجیربافی نظارت نمایند.
2- همچنین داشتن ناظرهایی مانند انتخابات سنتی نیز می‌تواند ممکن باشد. |
| 7 | هر فرد از شمارش صحیح رأی خودش بتواند اطمینان کسب کند | 1- هر رأی شماره سریال منحصر به فرد خواهد داشت.
2- رأی‌دهنده می‌تواند بلافاصله بعد از انتخابات با به همراه داشتن کد انتخاباتی و شماره بلوک زنجیربافی شده، با مراجعه به شبکه صندوق انتخابات بلاک‌چینی از کیفیت ثبت و شمارش رأی خود آگاه شود. و در صورت مغایرت، به مراجع قضایی شکایت نماید. |
| 8 | شمارش آرا بادقت و سرعت انجام شود. | 1- به دلیل ماهیت الکترونیکی بودن شمارش آرا، نتیجه به‌صورت برخط و لحظه‌به‌لحظه قابل‌ارائه است.
2- در صورت صلاحدید و در نظر گرفتن ملاحظات اجتماعی و روانی مسئله، این امکان وجود خواهد داشت که نتیجه انتخابات به‌طور مستقیم در شبکههای تلویزیونی گزارش و اطلاعرسانی شود. |
| 9 | مجری، ناظر و ثبت‌احوال مستقل از یکدیگر باشند
|
استقلال این سه نهاد دخیل در صحت و سلامت برگزاری انتخابات، بر کسی پوشیده نیست. ساختار انتخابات بلاکچیِنی حتی می‌تواند رفتار این سه نهاد را نیز ارزیابی نماید. چون هرگونه تقلب در شبکه بلاکچیِن مستلزم تبانی با حداقل 50% نودها است. چون تعداد نودها زیاد است افراد زیادی از این تقلب آگاه خواهند شد و احتمال برملا شدن راز تقلب زیاد خواهد بود. و این خود عامل بازدارنده است.
|
جمع‌بندی و نتیجه‌گیری
استفاده از بلاک‌چین در انتخابات می‌تواند سبب شود که سرعت، شفافیت، سلامت و دقت انتخابات افزایش یابد و در یک بستر امن و شفاف انتخابات صورت گیرد و مجری انتخابات، ناظران و محاکم قضایی، کاندیداها، مردم شرکت کننده در انتخابات و ناظران ملی و بین‌المللی، از صحت و سلامت انتخابات اطمینان یابند. چنین انتخاباتی علاوه بر کاهش تنش‌های ملی و افزایش مشروعیت حکومت، مقبولیت و اعتبار بین‌المللی حکومت را نیز افزایش می‌دهد.
طرح کلی مفهومی سیستم، عبارت است از:
الف) بانک اطلاعاتی که با کمک ثبت احوال ساخته شود و در آن شماره ملی، سال تولد و مرگ اتباع کشور ثبت شده و آنلاین باشد.
ب) بانک اطلاعاتی ارتباطی ملی بین مجری انتخابات و اتباع کشور. هر فرد یا هر صندوق بایستی کلید عمومی اش مشخص باشد و کلید خصوصی را به‌صورت سخت افزاری محافظت کند.
ج) پروتکل ارتباط بین مجری انتخابات و رأی دهنگان به نحوی‌که ذکر آن رفت، برقرار باشد و مجری انتخابات کلید عمومی انتخاباتی متناظر با آن را منتشر کند.
د) ایجاد سامانه انتخاباتی مبتنی بر بلاک چین با وجود درگاه های رأی دهی، نودهای استخراج‌کننده.
اگر این چهار سیستم با شرایطی که گفته شد، فراهم آورده شود، می‌توان صحت و سلامت انتخابات و شفافیت آن و همچنین اصل مخفی بودن آرا را تأمین نموده و انتخاباتی به دور از حاشیه و مورد اعتماد همگان برگزار کرد.
مدل ارائه شده در هیچ شبکه ای پیاده سازی نشده و صرفاً یک مدل مفهومی است که قطعاً بدون نقص و ایراد نیست. برای کامل شدن این مدل لازم است در انتخابات های محدود اجرا شود تا تجارب عملی به آن افزوده گشته و آنرا کامل نماید.
مراجع:
[1] Antonopoulos, Andreas M. Mastering Bitcoin: unlocking digital cryptocurrencies. ” O’Reilly Media, Inc.”, 2014.
[2] https://en.bitcoin.it/wiki/Main_Page
[3] Kohno, Tadayoshi, et al. “Analysis of an electronic voting system.” Security and Privacy, 2004. Proceedings. 2004 IEEE Symposium on. IEEE, 2004.
[4] https://www.coindesk.com/blockchain-vote-election-sierra-leone-got-wrong/
[5] عبدالله شهبازی، رئیس‌جمهوری که بارأی مردم به قدرت نرسيد، منتشرشده در وب‌سایت به آدرس
http://ashahbazi.org/pages/Election2000.htm