تاب آوری ملی – اجتماعی و اقتصادی ضرورت پسا تحریم
دکتر عرف در یادداشت کوتاهی به راهبرد کشور در دوران پسا تحریم اشاره می کند.
12 دسامبر 2018 13:06
تاب آوری ملی – اجتماعی و اقتصادی
ضرورت پسا تحریم
دکتر عرف
به لحاظ راهبردی تفاوت معنی دار بین سال جاری با سال قبل شروع تحریم های غیر قانونی آمریکا علیه ج.ا.ایران وجود دارد، اساسا منطق تحریم، شناسایی نقاط آسیب پذیر و فشار بر روی آن با هدف تسلیم طرف مقابل است. آنچه از اظهارات معماران تحریم از جمله «برایان هوک » و کتاب هنر تحریم «ریچاد نفیو» استنباط می شود، هدف تحریم ها بر خلاف ظاهر اقتصادی آن کاملاً اجتماعی است، زیرا در پی ایجاد درد و فشار در جامعه و تولید نارضایتی و در نهایت قرار دادن مردم در مقابل حاکمیت است.
لذا پاد استراتژی، راهبرد فوق ایجاد استقامت و تاب آوری ملی در اجتماع و در اقتصاد کشور خواهد بود، مفهوم تاب آوری در سطح ملی به معنی توانایی جامعه در تحمل چالش ها و بحران ها در حوزه های گوناگون بالاخص اقتصادی و اجتماعی از طریق اجرای تدابیر هوشمندانه به منظور انطباق با شرایط جدید، بدون از دست دادن مشروعیت و مقبولیت عمومی است.
تاب آوری ملی دارای ابعاد چهارگانه گفتمانی، ساختاری، کارکردی و رفتاری است، در حوزه گفتمانی می توان با مفصل بندی دال مرکزی مقاومت و استقامت با دال های شناور فضای جامعه را تحت تاثیر قرار داد، دال هایی چون هيهات من الذله، ظلم ستیزی، غرور ملی، غیر قانونی بودن تحریم های آمریکا علیرغم انجام تعهدات ایران و… که چارچوب گفتمان مذکور را می سازند، در این بین دروازه بانان افکار عمومی چون نخبگان اقتصادی، سیاسی، اجتماعی، فرهنگی ، علمی و … حائز اهمیت اند و نقش آفرینی خواهند داشت. شاید مهمترین ماموریت در این حوزه اجماع سازی و مشروع سازی مقاومت و استقامت در مقابل فشارها و تنگناها در افکار عمومی باشد. در حوزه ساختاری، باید این باور شکل گیرد که ساختار تدبیر امور کشور در زمان جنگ اقتصادی با شرایط غیر جنگی متفاوت است، متاسفانه در حال حاضر کشور با همان شرایط ساختاری قبل از شروع تحریم ها کار خود را ادامه می دهد، تعدد مراکز تصمیم گیری، بروکراسی مطول و… بایستی جای خود را به وحدت مدیریت و فرماندهی اقتصادی و اجتماعی کشور، کاهش بروکراسی بدون ایجاد زمینه های فساد زا، تسهیل امور با کاهش فاصله صف و ستاد، تفویض اختیار همراه نظارت به استان ها خصوصاً استان های مرزی جهت تبادل و تعامل با شرکای فرا مرزی و …، بدهد.
تاب آوری ملی – اجتماعی و اقتصادی ضرورت پسا تحریم
در حوزه کارکردی و عملکردی بایستی خروجی کسب رضایت، امید به آینده و اعتماد به نفس ملی باشد، کار کردهای تسهیل کننده و مشوق تولید داخلی خصوصاً در مقیاس کوچک، کاهش اصطکاک بین مردم و نظام اداری از طریق توسعه دولت الکترونیک، عدم تصميمات التهاب آور ناگهانی، تثبیت قیمت ها، حمایت جدی از اقشار آسیب پذیر و حقوق بگیر و در یک جمله قابل پیش بینی نمودن زندگی مردم و زدودن انگاره بی پناه بودن آنان شرط کار کردی شرایط پسا تحریم خواهد بود.
در حوزه رفتاری نیز بایستی شرایط پیش و پس تحریم نمایان شود، کاهش اختلافات سیاسی خصوصاً نهادهای حاکمیتی و در مقابل افزایش انسجام سیاسی و مدیریتی، افزایش اعتماد به نفس مدیران اجرایی کشور جهت دور زدن تحریم های غیر قانونی و ظالمانه، پذیرش ریسک اقدامات در شرایط پسا تحریم و… در کنار مبارزه جدی و بدون تبعیض با انواع فساد اقتصادی خصوصاً در شرایط جدید ضروری است.
در یک جمله با تحقق شرایط گفتمانی، ساختاری، کارکردی و رفتاری پیش گفته می توان امید داشت تا مردم با افزایش تاب آوری در مقابل تکانه های اقتصادی که آثار اجتماعی خواهد داشت، استقامت کنند و در مقابل فشار و دردی که از سوی دشمن وارد می کند مقاومت نمایند. زیرا این تحریم ها غير مشروع ترین و غیر قانونی ترین تحریمی است که یک عضو سازمان ملل خلاف قطعنامه ۲۲۳۱ و اجماع جهانی صرفا با اتکاء به قدرت هژمون خود به عضو دیگر تحمیل نموده است.
طرح ابعاد اربعه پاد استراتژی تاب آوری ملی از سوی دکتر عرف حاوی نکات کلیدی و کابردی است و قابل تقدیر ولی کاش نگارنده کمی هم در مور فواید مصالحه با دیگران می نوشت و توضیح می داد که این همه خصومت و بیگانه ستیزی با دنیا بی ثمر است.