راهبرد ملی -|- nationalstrategyرسانه های اجتماعی ابزار جنگ ترکیبی توسط مرکز راهبردی دفاع ملی منتشر شده است

امروزه نقش رسانه های اجتماعی به عنوان ابزار جنگ های ترکیبی مورد توجه قرار گرفته است

رسانه های اجتماعی در یک میدان خاکستری، نقش تاثیر گذاری در شکل گیری جنگ ها به صورت سنتی دارند.

چگونگی این نقش، موضوع گزارشی از مرکز راهبردی دفاع ملی است که با بهره گیری از گزارش مرکز ارتباطات استراتژیک ناتو تهیه شده و اکنون باز نشر می گردد.

در قسمت اول به مفهوم جنگ ترکیبی، درک جنگ ترکیبی، جنگ غیر خطی، تعریف جنگ ترکیبی و منطقه خاکستری پرداخته بود.

در قسمت دوم به چگونگی اهمیت و تاثیرات رسانه های اجتماعی در فضای مجازی اشاره شد

و اکنون به موضوع چگونگی استفاده از رسانه های اجتماعی به منظور پشتیبانی از عملیات نظامی و بکارگیری رسانه های اجتماعی به مثابه سلاح و برخی روش های تاثیر گذار از طریق رسانه های اجتماعی می پردازد.

رسانه های اجتماعی ابزار جنگ ترکیبی

مقدمه

از اولین روز شروع “جنگ های اینترنتی” در کوزوو در سال 1999، مناقشه بین حزب الله و اسرائیل و وقایع و اعتراضات “بهار عربی” در شمال آفریقا و خاورمیانه تا درگیری ها در سوریه و اوکراین، حد و اندازه گسترده رسانه های اجتماعی برای شکل دادن به افکار عمومی، بسیج طرفداران، هماهنگ کردن فعالیت های نظامی و جمع آوری اطلاعات برای هدف قراردادن اهداف بازیگران این میدان ها به صورت واضح، روشن گردید.

از این رو گزافه نیست که گفته شود رسانه اجتماعی به صورت فزآینده ای اکنون به یک “سلاح ” برای بازیگران دولتی و غیر دولتی تبدیل و انتخابی شده است.

رسانه های اجتماعی ابزار جنگ  ترکیبی

استفاده از رسانه های اجتماعی به منظور پشتیبانی از عملیات نظامی

در همین رابطه “توماس الكیر نایسن” شش راه را برای استفاده از رسانه های اجتماعی به منظور پشتیبانی از عملیات نظامی پیشنهاد می كند:

1. جمع آوری اطلاعات،

جمع آوری اطلاعات از طریق جستجوی متمرکز و تجزیه و تحلیل اطلاعات از شبکه های و پروفایل های اجتماعی به صورت آشکار یا پنهان؛ است که با بهره گیری از محتوا و مکالمات صورت گرفته در این رسانه ها انجام می پذیرد.[1]¹

2. هدف گیری،

یعنی استفاده از رسانه های اجتماعی برای شناسایی اهداف بالقوه عملیات نظامی در حوزه فیزیکی (بر اساس تصاویر جغرافیایی یا گفتگوهای در حال پخش در رسانه های اجتماعی) و همچنین حمله به آنها توسط هک کردن یا نقض آنها.[2]

3. اطلاع رسانی و نفوذ (عملیات روانی)،

اطلاع رسانی و نفوذ در اینجا همان انتشار اطلاعاتی است که برای نفوذ یعنی تاثیر گذاری موثر و عمیق در و بر ارزش ها، نظام اعتقادی، ادراکات، احساسات، انگیزه، استدلال، و رفتار جامعه هدف بکار گرفته می شود.

روش های اطلاع رسانی و نفوذ با استفاده از رسانه های اجتماعی هم به صورت آشکار، مانند ایجاد حساب های رسمی، تشکیل کانال، تاسیس وب سایت ها، کامنت گذاری هدف دار و غیره، و هم به صورت پنهان، مانند حضور در فضای مجازی با یک یا چند هویت جعلی، بات نت و ترولینگ ها (ID های شرور) انجام شود . آنها می توانند به هر شکلی و در هر ترکیبی از طریق رسانه های اجتماعی برای عملیات اطلاعات مورد استفاده قرار گیرند.[3]

4. عملیات سایبر،

جامعه هدف در عملیات سایبری سیستم عامل ها، نرم افزارها و برنامه های مجازی یا همان رسانه های اجتماعی هستند.

در عملیات سایبری سرویس های که از طریق رسانه های اجتماعی ارائه شده از جمله حساب های کاربری افراد، سازمان ها و نهادها و … ، فضاهای محافظت شده با رمز عبور، تغییر محتوای یک نمایه یا به طور کامل غیر قابل استفاده کردن یک وب سایت،… برای نابودی، رخنه و نفوذ یا حفاظت از آنان مورد هدف قرار می گیرند. عملیات سایبری می تواند تهاجمی (آفندی) یا دفاعی (پدافندی) باشد.[4]

5. دفاع،

حفاظت از سیستم عامل های رسانه های اجتماعی، سایت ها، پروفایل ها و حساب ها در سطح فنی یا سیستم همان دفاع است .[5]

6. فرماندهی و كنترل

استفاده از رسانه های اجتماعی برای ارتباطات داخلی، به اشتراک گذاری اطلاعات، هماهنگی، و هماهنگ سازی اقدامات را فرماندهی و کنترل گویند.[6]

استفاده از رسانه های اجتماعی برای اهداف فرماندهی و کنترل برای بازیگران غیر دولتی مانند گروه های شورشی در آشوب های شهری و تحرکات مسلحانه در شهرها و خارج شهرها مهم است، به خصوص اگر این گروه ها دارای ساختار سازماندهی شده و رسمی بوده و در مناطق جغرافیایی بزرگ پراکنده باشند؛

رسانه های اجتماعی می توانند به عنوان یک وسیله ارتباطی و راهی برای هماهنگ کردن فعالیت آنان بکار گرفته شود .

همه این فعالیت ها، صرف نظر از اینکه به صورت آنلاین یا آفلاین، باشند، می توانند از طریق رسانه های اجتماعی عملیاتی شوند.

این دسته از فعالیت ها با هدف پشتیبانی از سایر اقداماتی است که به صورت علنی و آشکار از سوی بازیگران اعلام شده، انجام می پذیرد.

رسانه های اجتماعی ابزار جنگ  ترکیبی

برخی روش های تاثیر گذار از طریق رسانه های اجتماعی :

روش هایی که می تواند برای نفوذ روانی با دستکاری در رسانه های اجتماعی استفاده شود عبارتند از:

1- روش هایی برای افزایش کاذب میزان دیده شدن پیام:

1-1- بمب توییتر: ارسال هزاران پیام به صورت خودکار و از طریق اسپم

1-2- ساخت هویت های جعلی: به منظور انتشار یک پیام و به حداقل رساندن پیام و صداهای جایگزین.

1-3- پر کردن محیط اطلاعات: اشباع نمودن رسانه از یک اطلاعات به منظور فضا سازی

1-4- هماهنگ سازی : استفاده هماهنگ از وبلاگ ها، پست ها، مقالات و غیره

1-5- در اختیار گرفتن هشتگ ها : ربودن هشتگ های ترند (فراگیر و مهم) شده در توییتر برای افزایش دسترسی به یک پیام یا مخاطبان ناشناس

2- روش هایی برای هدف قرار دادن و منحرف کردن حریف:

2-1- توزیع و انتشار اطلاعات: اطلاعاتی غلط یا شایعاتی در خصوص یک تخلف ادعایی حریف مورد استفاده قرار می گیرد.

2-2- تقاضای تغییر: کاربران کاذب با تماس فراوان با سرویس دهندگان یک محتوای خاص با ادعای نامناسب بودن این محتوا خواستار تغییر، حذف یا اصلاح آن از یک پروفایل خاص می گردند. به این روش حمله به محتوا گفته شده است.

2-3- مهندسی اجتماعی: هکرها یا حمله کنندگان به منظور نفوذ، رخنه و آسیب رساندن به یک سرویس رایانه ایی یا اتوماسیون اداری با تظاهر به خودی بودن و بهره گیری از حداقل اطلاعات کسب شده از کاربران، اقدام به جمع آوری اطلاعات جدید از سایر کاربران نموده و با هر اطلاعات تازه ایی یک قدم به تخریب کامل سیستم رایانه یا اتوماسیون هدف نزدیک می شوند.

2-4- فریب کاری: در این حالت حمله کنندگان با ایجاد “سر و صدا” یا جنجال در فضای مجازی یا پراکندن “مه” یعنی برجسته نمودن مسائل حاشیه ایی در اطراف یک موضوع سعی می کنند توجهات را از یک رویداد مهمتر به موضوعات غیر مهم منحرف کنند.

[1] – روش های مختلفی برای تجزیه و تحلیل رسانه های اجتماعی برای جمع آوری اطلاعات ( بر اساس روند، شبکه، احساسات، جغرافیا، محتوا، رفتار، سیستمیک، و تجزیه و تحلیل اطلاعات) وجود دارد.

تمام این اشکال از تجزیه و تحلیل می تواند کمک کند به هدف قرار دادن تحلیل مخاطب و حمایت از جنگ روانی. در واقع، رسانه های اجتماعی امکان دریافت اطلاعات دقیق در مورد شبکه ها، بازیگران و ارتباطات مرتبط را فراهم میکند. در نتیجه به هر گروه برای به دست آوردن درک بهتر از محیط زیست اطلاعات و وضعیت هر گروه هدف بدون حضور فیزیکی کمک میکند .این روش ها اگر به طور مداوم مورد مطالعه قرار گیرند، رسانه های اجتماعی می تواند یک منبع مفید برای آگاهی موقعیتی و حتی برای شناسایی، سیگنال های هشدار دهنده زود هنگام از یک بحران آینده باشند.

[2] – به عنوان مثال، نقشه های گوگل و تلفن های همراه در لیبی برای نشان دادن موقعیت های رژیم، که پس از آن به ناتو منتقل شد، که از اطلاعات برای شناسایی اهداف و ضربه به آنها با استفاده از نیروی هوایی استفاده شد . یکی دیگر از نمونه ها ، حمله به ساختمان مرکزی داعش توسط نیروی هوایی ایالات متحده است. تنها بیست و دو ساعت بین شروع پیگیری پست های رسانه های اجتماعی داعش تا پایان عملیات، بین دو دوره سپری شده است.

[3] – چنین عملیات پنهانی توسط نیروهای روسی در عملیات علیه اوکراین نشان داده شده است که بسیاری از اطلاعات ، از جمله تبلیغات ، فریب و شایعات ، به صورت آنلاین با استفاده از ‘پروفایل های جعلی’ ، ‘ربات های اجتماعی’ و ‘ارتش ترول’ یا سایر روش ها ، منتشر شدند.

[4] – برای مثال، در ابتدای ژانویه 2015 یک هکر با استفاده از نام “CyberCaliphate” ادعا می کند که با داعش ارتباط دارد و از صفحه توییتر مجله آلبوکرکی برای ارسال آدرس ها، شماره تلفن ها، پرونده های دستگیری و سایر اطلاعات شخصی حساس به سرقت رفته از انواع مختلف پایگاه های داده استفاده میکند.

در همان ماه CyberCaliphate موفق به حمله به حساب توییتر فرماندهی مرکزی ایالات متحده شد (CENTCOM) و پیام های تهدید آمیز را به سربازان آمریکایی ارسال کرد. برخی از اسناد داخلی نیز در فید عمومی توییتر فرماندهی مرکزی ظاهر شد. یک پیام توییتر خوانده می شود: “سربازان آمریکایی، ما می آییم ، پشت سر خود را نگاه کنید . اگر چه این حمله اسناد محرمانه ای را نشان نداد ولی از نظر روانشناختی ناراحت کننده بود و به عنوان یک هشدار مطرح شد که تروریست ها براحتی می توانند با استفاده از سرورهای ضعیف محافظت شده و دیگر اهداف آسان مانند رسانه های اجتماعی اقدام به حملات اطلاعاتی کنند.

[5] – فعالیت های گروه هکری انینموس ( ناشناس) برای هک کردن حساب های رسانه های اجتماعی داعش در پاسخ به حملات تروریستی در پاریس. به منظور محافظت از هواداران خود ، پیامی در تحت عنوان « پنج نکته برای اقدامات احتیاطی برای پیشگیری از هک شدن» در چت تلگرام توزیع کرد، این پیام سپس توسط داعش برای برقراری ارتباط با حامیان مورد استفاده قرار گرفت و از این طریق گروه هکری انینموس توانست برخی از حساب های دیگر داعش را هک کند.

[6] – سازمان تروریستی داعش بیشتر فعالیت های فرماندهی خود را در چت روم های اختصاصی یا از طریق شبکه های بازی انجام می دهد، اما آخرین تجزیه و تحلیل توسط StratCom COE ناتو نشان داد برخی هماهنگی ها نیز از طریق بازتری انجام می شود.

سیستم عامل هایی مانند توییتر. براساس این گزارش ، داعش مکانهای جغرافیایی را به هشتگ های خود اضافه می کند (به عنوان مثال “ایالت حمص” یا “ایالت رقه”) ، که به اعضا امکان می دهد “اطلاعات هدف را به مناطق خاص و هر بازیگر مستقل منتقل کنند تا اطلاعات خود را در منطقه خود به اشتراک بگذارند. با استفاده از ترکیبی از هشتگ های دولت اسلامی و همچنین برچسب زدن به کلید واژه های جغرافیایی. در همان زمان ، از هشتگ “وضعیت توییتر” برای به اشتراک گذاشتن عملیات های ویژه توییتر و نیازها و وقایع تاکتیکی استفاده می شود. نمونه های بی شماری از این هشتگ برای دعوت به اشتراک گذاری، توییت، پیگیری و انجام هرزنامه ها توسط اعضای داعش استفاده شده است.