">

اقتصادی

به کارگیری رمز ارزها در تجارت خارجی: مزایا و چالش ها

رمز ارزها: فرصت ها، چالش ها-2

به کارگیری رمز ارزها در تجارت خارجی ایران و مزایا و چالش ها موضوع این یادداشت است.

7 نوامبر 2020 15:20

رمز ارز تحریم دیجیتال بلاک چین مجازی

به کارگیری رمز ارزها در تجارت خارجی کشورمان: مزایا و چالش ها

مقدمه:

در قسمت قبل گفته شد ارز مجازی، ارز دیجيتالی و رمز ارز ها سه مفهوم مجزا با کاربردهای متفاوت بوده و در حال حاضر بسیاری از صنایع و کسب و کارها و تجارت های مختلف و نهادهای مالی مختلف مثل بورس در صدد استفاده از ارز دیجیتال برای رفع نیازها و خواسته های خود هستند. در شرایط کنونی چگونگی تولید و نحوه استفاده از ارزهای مجازی و البته ایجاد ارز ملی مجازی به دلیل تسهیل مراودات اقتصادی مطرح است و اکنون نیز استفاده از این گونه ارزها به عنوان یک ایده به عنوان ابزاری برای دور زدن تحریم های ظالمانه علیه ایران طرح می گردد.

در ادامه به بررسی معایب و مزایای به کارگیری رمز ارزهای مشترک بین کشورها و مزایا و چالش های آن پرداخته و در پایان پیشنهاداتی در این راستا ارائه خواهد گردید.

رمز ارز تحریم دیجیتال بلاک چین مجازی

عکس تزئینی است

  مزایا

مزیت های به کارگیری رمز ارزها در شرایط کنونی اقتصاد بین الملل برای کشورمان عبارتند از:

۱آزادی در پرداخت و دسترسی آسان: در نظام پولی رمز ارزها، پرداخت ها نظیر به نظیر صورت می گیرد و هیچ واسطه ای وجود ندارد. به همین دلیل، با این سیستم می توان به هر کسی در دنیا، بدون وجود کارمزد نهاد واسط و با سرعت، وجه دلخواه خود را پرداخت کرد.

۲هزینه عملیاتی پایین: در نظام نوین پرداخت رمز ارزها، به دلیل فقدان نهادهای واسط، هزینه های معاملاتی بسیار اندکی وجود دارد و هر فردی بدون نیاز به پرداخت کارمزد مازاد می تواند وجه خود را انتقال دهد.

 ۳سرعت بالا در انتقالات بین المللی: انتقال پول در این سیستم، به صورت فرد به فرد صورت می گیرد و به طور میانگین، در کمتر از 10 دقیقه، وجه از حساب فردی به فرد دیگر منتقل می شود. از سوی دیگر در صورت نیاز به سرعت بالاتر، هر فرد می تواند با تعریف کارمزدی برای تراکنش خود، سرعت انتقال وجه را افزایش دهد. در حالی که در سیستم کنونی، سرعت انتقال وجه به دلیل وجود واسطه های مالی متعدد، کمتر است.

 ۴عدم خلق پول بی رویه در اقتصاد و کنترل تورم: با توجه به این که خلق پول در اقتصاد بر اساس ساز و کار تعریف شده در برخی رمزینه ارزها، همانند بیت کوین، اساساً امکان پذیر نیست و نیز این نوع پول به صورت غیر متمرکز بوده و در اختیار بانک مرکزی قرارندارد، بنابراین امکان خلق بی رویه پول و در نتیجه کاهش ارزش شدید آن، یا تورم افسارگسیخته متصور نیست. به علاوه در کشورهایی که بانک مرکزی از استقلال لازم برخوردار نبوده و سلطه مالی دولت وجود دارد، امکان گسترش حجم پول به واسطه کسری بودجه های دولت در اقتصاد وجود دارد که این مشکلات درباره رمزینه ارزها مشاهده نمی شود.

رمز ارز تحریم دیجیتال بلاک چین مجازی

۵استفاده از رمزینه ارزها در شرایط تحریمی ایران: همان طور که بیان شد، رمزینه ارزها، نوعی ارز خصوصی محسوب می شوند و هیچ نهادی توانایی دخالت در تراکنش های آن را ندارد. همچنین فرستنده و گیرنده در این سیستم غیر قابل شناسایی است بنابراین، تحریم های بین المللی نمی تواند در تعاملات مالی ایران از این طریق اثرگذار باشد.

در شرایطی که تحریم اقتصادی، امروز به مهم ترین ابزار سلطه طلبیِ استکباری تبدیل شده است و دلار ابزاری است برای تحقق سلطه جهانی آمریکا، یکی از راهکارهای مقابله با سلطه آمریکا و توسعه مبادلات بانکی در مجامع بین المللی رمز ارز مشترک است.

رمز ارزها در شرایط کنونی می توانند نقش مهمی را ایفا کرده و بحث همکاری بانک های مرکزی برای ایجاد رمز ارز واحد بین کشورها مخصوصا کشورهای اسلامی بسیار مهم است.

از همین رو برای رهایی از سلطه دلار و سیستم مالی آمریکا نیازمند ایجاد ساز و کارهای خاص برای همکاری های بانکی و مالی میان کشورها به خصوص کشورهای همسایه و استفاده از پول ملی در تجارت متقابل هستیم که این موارد باید مورد توجه کارشناسان اقتصادی قرار گیرد.

بدون شک تلاش در جهت گسترش و تعمیق روابط سیاسی و همچنین ایجاد پول آسیایی می تواند راهکاری مفید و اثرگذار برای مقابله با سلطه جویی های آمریکا در نظام مالی بین المللی باشد.

تجربه یورو به عنوان واحد پولی مشترک که اروپایی ها آن را تجربه کرده اند می تواند الگوی خوبی برای تحقق این امر باشد و بر همین اساس کشورهایی چون چین، هند، روسیه، ترکیه و ایران نیز می توانند با استفاده از پول های آسیایی پشتوانه پولی برای خود داشته باشند

 ۶ناتوانی دولت ها در مصادره و بلوکه کردن: در شرایطی همچون شرایط ایران که در تخاصم با آمریکا، دارایی هایش در این کشور در معرض بلوکه شدن قرار می گیرد، استفاده از رمزینه ارزها می تواند راهگشا باشد. چرا که این ارزها از این منظر امن هستند.

رمز ارز تحریم دیجیتال بلاک چین مجازی

 ۷امکان ایجاد رمز ارزهای منطقه ای و تسهیل در پیمان های پولی دو و چند جانبه: امکان ایجاد رمزینه ارز در محدوده جغرافیایی خاص، از دیگر فرصت های آن خواهد بود که کشورها می توانند از مزیت های به وجود آمده برای افزایش حجم تجارت منطقه ای بهره ببرند. علاوه بر این با توجه به گسترش پیمان های پولی دو یا چند جانبه در بین کشورها در سال های اخیر و حذف تدریجی ارزهای واسطی مانند دلار و یورو در مبادلات برخی از کشورها، این امکان وجود خواهد داشت که با تعریف یک رمزینه ارز مشترک جدید به جای استفاده از ارزهای ملی، سرعت این پیمان ها و اثرگذاری آن ها در اقتصاد افزایش یابد.

 ۸تسهیل در جهانی شدن کسب و کارهای داخلی و بهبود صادرات غیر نفتی: یکی از ضعف های جدی اقتصاد ایران، وابستگی به درآمدهای نفتی است که با توجه به ویژگی های خاص رمزینه ارزها، این امکان وجود خواهد داشت که کسب و کارهای موجود در داخل کشور، کسب و کار خود را به دیگر کشورها نیز گسترش داده و موجب افزایش صادرات غیر نفتی در اقتصاد ایران شوند. به علاوه با پذیرش بیشتر رمز ارزها در کشور، یکی از مشکلات گردشگران خارجی به جهت خطرات حمل پول نقد بالا و انتقال ارز از طریق سیستم بانکی به داخل ایران رفع خواهد شد و زمینه برای توسعه گردشگری فراهم می شود.

 ۹نبود امکان جعل رمزینه ارزها: یکی از چالش های موجود در پول های رایج کشورها، جعل و چاپ تقلبی این پول ها بوده که مشکلاتی را برای سیستم مالی کشورها در دوره های مختلف ایجاد کرده است. با این حال، ویژگی منحصر به فرد رمزینه ارزها، نبود امکان جعل و چاپ تقلبی آن هاست که مزیت مهمی برای این نوع ارزها به شمار می رود.

۱۰امکان تعریف قراردادهای هوشمند: قراردادهای هوشمند، قراردادهایی هستند که اجازه انجام معاملات قابل اعتماد بدون دخالت اشخاص ثالث را می دهد. این معاملات قابل پیگیری و در عین حال غیر قابل برگشت هستند. این قراردادها، شامل تمام اطلاعات مربوط به شرایط قرارداد و اجرای تمام اقدامات پیش بینی شده به طور خودکار هستند. رمزینه ارزها، امکان اجرای این قراردادها را فراهم می کنند.

 ■■ ریسک ها و چالش ها

برخی از چالش ها و مشکلاتی که رمز ارزها با آن مواجه هستند و توجه به آن ها ضروری به نظر می رسد شامل موارد ذیل است:

۱نوسانات قیمتی و نبود ثبات:

این مورد در خصوص بیت کوین به وضوح قابل مشاهده است. قیمت بیت کوین در طول دوره ظهور خود، با فراز و نشیب های فراوانی روبه رو بوده است. به طوری که به عنوان مثال در یک سال اخیر، نوسانات چند هزار دلاری در ارزش بیت کوین وجود داشته است. این موضوع به بی اعتمادی به این ارز منجر می شود. زیرا خطر نبود ثبات در آن احساس می شود.

۲فقدان قوانین و مقررات مشخص:

پول مجازی بر عکس پول های سنتی از قوانین و مقررات شفافی برخوردار نیست و این می تواند به یک چالش جدی برای هر دولتی تبدیل شود. زیرا راه را برای انجام رفتار و اعمال مجرمانه، پول شویی و … باز می کند. این مشکل به دلیل ماهیت رمزگذاری شده این پول است که در آن، هویت واقعی فرستنده و گیرنده ناشناخته باقی می ماند.

۳تضعیف بانک مرکزی و نهادهای واسط:

با رواج پول های مجازی، نقش نهادهای واسط و بانک مرکزی در تراکنش های کشور کمرنگ می شود. این موضوع می تواند خطر بسیار جدی برای سیستم پولی و مالی کشور به شمار آید. زیرا در این صورت، جایی برای اعمال سیاست های پولی باقی نمی ماند و هیچ نظارتی بر تراکنش های روزانه ، وجود نخواهد داشت.

 ۴بروز مشکلات امنیتی:

الکترونیکی بودن رمزینه ارز، چالش هایی نظیر گم شدن، هک شدن حساب کاربر و سرقت های الکترونیکی را به همراه دارد. به علاوه اگر کاربر، اطلاعات حساب و رمز عبور خود را فراموش کند، پول های او برای همیشه از بین خواهد رفت. در سیستم بانکداری متداول کنونی، اگر فردی کارت عابر بانک خود را گم کند، یا رمز آن را فراموش کند، به راحتی با مدارک شناسایی خود به بانک مراجعه و کارت و رمز خود را بازیابی می کند. اما در رمزینه ارز، اگر فردی کلید خصوصی خود را فراموش کند، به هیچ عنوان قابل بازیابی نیست. زیرا حساب او نزد هیچ نهادی ثبت نشده است که بتواند به آن مراجعه کند. علاوه بر این سرمایه فرد نیز کاملاً از بین می رود.

۵برگشت ناپذیری تراکنش های اشتباهی:

در سیستم کنونی بانک محور، اگر مبلغی به طور اشتباه واریز شود، بانک با وکالتی که از سوی سپرده گذار دارد می تواند وجه را به راحتی بازگرداند. اما در رمزینه ارز، چون هیچ نهاد مرکزی و واسطی وجود ندارد و همچنین هویت دارندگان کیف پول مشخص نیست، چنان‌چه وجهی به طور اشتباه به یک کیف پول الکترونیکی دیگر واریز شود، به هیچ عنوان قابل شناسایی و بازگشت نیست.

۶فقدان مستند قانونی:

انتقال وجه در این نوع ارزها غیر قابل تشخیص بوده و امکان رهگیری آن به راحتی میسر نیست. به طور مثال، اگر فردی از یک فروشگاه توسط رمزینه ارز، کالایی را خریداری کرد و فروشنده، پس از دریافت وجه، از ارسال کالا امتناع ورزید، خریدار امکان پیگیری حقوقی از مراجع قضایی به دلیل فقدان مستندات لازم را ندارد. چرا که آدرس ها در بردارنده هویت اصلی مالک نیستند و همچنین فروشنده می تواند در هر تراکنش، از آدرس جدیدی استفاده کند.

رمز ارز تحریم دیجیتال بلاک چین مجازی

   راهکارها و پیشنهادات

۱- استفاده از ظرفيت های تنظيم مقرراتی بهبود یافته شامل خبرگی فنی و توسعه چارچوب حقوقی همگام با نوآوری جهت برطرف ساختن مخاطرات و مشکلات مترتب بر استفاده از رمز ارزها.

۲ توسعه ارز دیجیتال ملی به دلیل عدم شفافیت ارزهای دیجیتالی خارجی و نداشتن پشتوانه معتبر و امکان ایجاد مخاطراتی جدی در سیستم بانکی.

۳ اتخاذ سیاست های اقتصادی مناسب کشورها در جهت گسترش همکاری خود در زمینه استفاده از رمز ارزها به عنوان روشی امیدوارکننده برای برای دور زدن تحریم ها و جلوگیری از معاملات دلاری و جایگزینی مطمئن برای سوئیفت بسیار ضروری است.

۴ استفاده از فناوری بلاک چین و همکاری با کشورهایی مانند روسیه و چین در این زمینه (با توجه به تمایل این کشورها برای راه اندازی چنین سیستمی) در جهت ایجاد پیام‌رسانی مشابه سوئیفت.

۵ ایجاد ارز دیجیتال واحد در جهان اسلام تسهیل تبادلات مالی کشورهای اسلامی و کاهش نفوذ دلار و یورو را به دنبال خواهد داشت. همانطور که کشورهایی نظیر روسیه، ترکیه و چین به دنبال انجام چنین کاری هستند لذا کشورهای اسلامی هم طبیعتاً می‌توانند چنین هدفی را دنبال کنند بدین صورت که چند کشور دارای منافع مشترک اقتصادی، سیاسی یا مذهبی می‌توانند برای ایجاد رمزارز واحد برای انجام فعالیت‌های تجاری و اقتصادی اقدام کرده و تبادل مالی میان آن ها به ویژه اگر حجم این تبادلات زیاد باشد با یک ارز جهان‌تراز انجام شود نه به وسیله ارز محلی هر کشور.

۶ تنظیم قوانین و مقررات حوزه بلاک‌چین، برای این فناوری و محصول برجسته آن یعنی رمزارزها و فناوری‌های مالی امری ضروری است.

نا گفته نماند که این راهکارهای پیشنهادی خود نیازمند بررسی بیشتر و دقیق‌تر هستند.

جمع بندی

یكی از تحولات دهه اخير در دنيای دیجيتال، ظهور رمزینه ارزها بوده که ویژگی های متمایز و منحصربه فرد آنها باعث شده است که استفاده از آنها در مبادلات بين المللی افزایش یابد؛ لذا با توجه به ماهيت کاملا متفاوت این پول نسبت به پول های سنتی موجود، نياز به شناخت دقيق تر و استخراج مزایا و چالش های آنها احساس می شود تا قانونگذاران هرچه سریعتر، تنظيم گری مناسب و مدبرانه ای در واکنش به ورود این پول به کشور انجام دهند که به موجب آن اقتصاد کشور از فرصت های رمزینه ارزها بهره برده و خطرات آن به حداقل ممكن برسد.

البته نگاه های متفاوتی ميان کشورهای دنيا به این پدیده مشاهده می شود؛ برخی رمزینه ارز را یک خطر جدی پنداشتند و استفاده از آن را غيرقانونی اعلام کردند، برخی آن را دارایی محسوب و قوانين مالياتی برای آن وضع کردند.گروهی هم هيچگونه عكس العمل رسمی در قبال رمزینه ارز نشان نداده اند.

اکثر کشورهای توسعه یافته با رویكردی مثبت و تنظيم گرانه (نه ممنوع کننده)به قانونگذاری در این حوزه پرداخته اند.

در چنين شرایطی بر کليه نهادهای مرتبط لازم است با تشكيل یک کارگروه مشترک هرچه سریعتر با تدوین قوانين و مقررات و تصویب آنها در مراجع مربوطه، از خطرات احتمالی خرید و فروش رمزینه ارزها همانند پولشویی، فرار مالياتی، ضرر و زیان حاصل از نوسانات قيمتی و غيره جلوگيری کنند در حوزه نوظهور رمزینه ارزها، سياستگذار باید دقت و ظرافت ویژه ای از خود نشان دهد؛ زیرا بيان نامناسب و شتابزده موجب می شود از فرصت های رمزینه ارزها استفاده نشود.

برای راه‌اندازی رمز ارز مشترک و نقش آن در دور زدن تحریم نیز باید گفت آنچه برای همکاری با سایر کشورها نیاز است، توافق دولت‌ها با یکدیگر است . چراکه قسمت‌ عمده قدرت یک دولت به قدرت پول آن مربوط است و اگر قرار باشد رمزارزها از سلطه دولت‌ها خارج شوند ممکن است در مقابل آن مقاومت‌هایی هم نشان دهند.

 

دبیر بخش اقتصادی

سایت راهبرد ملی

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد.