راهبرد ملی -|- nationalstrategyبایگانی‌های ارزش پول - راهبرد ملی -|- nationalstrategy

مقایسه وضعیت اقتصادی جمهوری اسلامی ایران با نظام گذشته بدون لحاظ کردن هزینه ها و درآمدهای اقتصادی ایران در دو دوره قبل و بعد از انقلاب، نمی تواند منطقی و واقع بینانه باشد. از آنجا که بعد از انقلاب شاهد تغییر در شاخص های توسعه یافتگی در بسیاری از زمینه ها و ابعاد هستیم دکتر امیرحسین طاهری عضو هیات علمی دانشگاه خوارزمی در این یادداشت ضمن مقایسه ایران قبل و بعد از انقلاب، به دلایل بروز برخی نارضایتی های مردمی پرداخته و به راه کاهای برون رفت از مشکلات اقتصادی اشاره می کنند.

در ادامه مطالب دو قسمت گذشته این مبحث در خصوص تفاوت کاهش ارزش مدیریت شده پول با سقوط ارزش‌های لجام گسیخته و ناشی از بحران‌های سیاسی، جنگ‌ها و تحریم‌ها باید گفته شود در جنگ ارزی، بانک‌مرکزی با ابزارهای در دست خود که از اصلی‌ترین آنها کاهش نرخ بهره یا چاپ پول است، ارزش پول خود را تا رسیدن به سطح مورد نظرش کاهش می‌دهد و پس از رسیدن به اهداف خود نیز این کار را متوقف می‌کند؛ اما در شرایط شوک ارزی مدیریت پول از دست بانک‌مرکزی خارج شده و تمام دغدغه بانک‌مرکزی آن است که با هر ابزاری این روند را متوقف کند که لزوما هم نمی تواند در کوتاه‌مدت پیروز باشد. بانک های مرکزی از این منظر دو دسته هستند. یکی آن دسته از بانک‌ های مرکزی که دخالت آنها پذیرفته شده و شکایتی نسبت به آن وجود ندارد(ژاپن ، سویس) خصوصیت مهم این دو بانک آن است که به‌طور علنی برنامه دخالت در بازار ارز و کاهش ارزش ارزهای خود را در جریان دارند و دیگر کشورها نیز این موضوع را پذیرفته‌اند و در ضمن وضعیت اقتصادی این دو کشور به شکلی نیست که برای خروج از این برنامه‌ها تحت فشار باشند و به نوعی رفتار آنها توجیه شده است.گروه دوم بانک های مرکزی هستند که رفتار آنها در بازار پذیرفته شده نیست( امریکا ، چین ، انگلیس)، بطوریکه آنها در حالی سیاست‌های انبساطی را دنبال می‌کنند که به عقیده بسیاری نباید به این شکل این سیاست‌ها تداوم داشته باشد و دلیل تداوم چیزی جز جنگ ارزی و کاهش دستکاری شده پول‌هایشان نیست. در خصوص نتیجه جنگ های ارزی نیز قابل ذکر است که کشورهایی که اقتصادهای عمده و توسعه‌یافته هستند و به نوعی رقیب و دوست یکدیگرند، در نتیجه جنگ ارزی به نابودی اقتصادی و مالی نخواهد رسید. ولی این قاعده عمومیت ندارد و اینطور نیست که اقتصادهای نوظهور عملا ابزاری برای پیروزی در این جنگ نداشته باشند دکتر امیرحسین طاهری عضوهیات علمی دانشگاه خوارزمی در بخش پایانی یادداشت های جنگ ارزی با توجه به جایگاه مهم بانک های مرکزی کشورها در عرصه جنگ های ارزی، به ارائه راهکارهایی با محوریت نقش بانک مرکزی ایران در عرصه جنگ ارزی می پردازد.

همانطور که در بخش اول گفته شد در واقع «جنگ ارزی» بیانگر تلاش کشورها با هدف تضعیف پول‌هایشان برای بدست آوردن مزیت تجاری در صادرات به نسبت شرکای تجاریشان است و در این راستا سناریو های مختلفی مورد استفاده قرار می گیرد. اگر چه جنگ هاي ارزی يك نبرد بين المللي هستند اما توسط مشکلات داخلي تحريك مي شوند. بطوری که کشوری که داراي نرخ بيكاري بالا، رشد اقتصادی پایین یا در حال کاهش، بخش بانكداري ضعيف و تامين مالي عمومي روبه زوال باشد، نوعا به این مسیر خواهد افتاد. چرا که در این شرایط گسترش رشد اقتصادی تنها توسط ابزارهای داخلی کاری دشوار خواهد بود و بنابراین توسعه صادرات، آن هم با استفاده از کاهش ارزش پول ملی، آخرین راه چاره برای موتور رشد اقتصادی خواهد بود. دکتر امیرحسین طاهری عضوهیات علمی دانشگاه خوارزمی در قسمت دوم یادداشت های جنگ ارزی به بررسی موضوع علل و سناریو های جنگ ارزی در اقتصاد کشورها و تاثیرات متقابل آن می پردازد.

با توجه به اهمیت مقوله جنگ ارزی به عنوان مهم‌ترین جنگ‌ها در دنیای امروزی ضرورت نگاه راهبردی و امنیتی به مسائل ارزی واقعیتی است انکار ناپذیر، چرا که مقوله ارز، بسیار پیچیده‌ و ارزش پول هر کشور که آمیخته‌ای از کنش عوامل مختلف اقتصادی، سیاسی داخلی و خارجی و حتی اجتماعی هر جامعه می باشد ، پاشنه آشیل اقتصاد و جنگ ارزی همواره به عنوان روشی برای بی‌ثبات کردن حکومت ها مورد توجه قرار گرفته است. جنگ ارزی، کاهش مدیریت‌شده و رقابت گونه نرخ ارز کشورها نسبت به همدیگر با هدف بدست آوردن مزیت تجاری نسبت به رقبای خود است. تمامی اقتصاد های بزرگ و همچنین اقتصاد های کوچک و نوظهور نیز بازیگری در عرصه جنگ ارزی را تجربه کرده اند. هدف کشورها از حضور در عرصه جنگ ارزی تلاش برای تضعیف پول‌هایشان است تا به این وسیله بتوانند تورم در داخل و مزیت تجاری در صادرات به نسبت شرکای تجاریشان را به دست بیاورند. در حالي كه جنگ هاي ارزی يك نبرد بين المللي هستند ولي توسط مشکلات هاي داخلي تحريك مي شوند. جنگ هاي ارزی از فضايي حاصل از عدم رشد كافي داخلي بوجود مي آيند. کشوری که داراي نرخ بيكاري بالا، رشد اقتصادی پایین یا در حال کاهش، بخش بانكداري ضعيف و تامين مالي عمومي روبه زوال باشد، نوعا به این مسیر خواهد افتاد. در این شرایط گسترش رشد اقتصادی تنها توسط ابزارهای داخلی کاری دشوار خواهد بود و بنابراین توسعه صادرات، آن هم با استفاده از کاهش ارزش پول ملی، آخرین راه چاره برای موتور رشد اقتصادی خواهد بود. ازآنجا که کاهش ارزش مدیریت شده پول با سقوط ارزش‌های لجام گسیخته و ناشی از بحران‌های سیاسی، جنگ‌ها و تحریم‌ها متفاوت است. لذا توجه به جایگاه مهم بانک های مرکزی کشورها در عرصه جنگ های ارزی، راهکارهایی با محوریت نقش بانک مرکزی جهت مدیریت بهینه مقوله ارزش پول کشور ارایه می گردد. دکتر امیرحسین طاهری عضوهیات علمی دانشگاه خوارزمی طی یادداشت هایی به بررسی جنگ ارزی در شرایط کنونی اقتصاد بین الملل می پردازد.