نگاهی راهبردی به مدیریت تغییر اجتماعی در جمهوری اسلامی ایران – قسمت اول
یادداشت پیش رو به قلم دکتر حسین عصاریان نژاد استاد دانشگاه در مبحث جامعه شناسی تغییرات اجتماعی در جمهوری اسلامی با نگاه راهبردی است که در دو قسمت ارایه می گردد. در قسمت اول به توضیح محورهای این تغییرات و حوزه های آن می پردازد:
گذار جریانات دانشجویی از عدالت خواهی به توسعه بعد از انقلاب اسلامی
جریانات دانشجویی به مقتضای شرایط و ویژه گی های دانشجویی دچار تغییراتی در گذر زمان بعد ازانقلاب اسلامی ایران شده اند . یادداشت زیر در نگاهی کوتاه به چگونگی این موضوع پرداخته است.
غافلگیری راهبردی، علل و عوامل و رویکردهای مقابله با آن-بخش دوم
بخش دوم یادداشت با موضوع غافلگیری راهبردی به چگونگی شناخت ، درک و فهم غافلگیری استراتژیک و چگونگی مقابله با آن می پردازد.
غافلگیری راهبردی، علل و عوامل و رویکردهای مقابله با آن{بخش اول}
در بخش اول سلسله یادداشت های غافگیری راهبردی با ذکر عوامل و علل آن ، توجه به اهمیت نقش اطلاعات و آگاهی در روند طرحریزی و تدوین راهبرد تا مرحله اجرا و مثبت سازی فرایندهای تأثیر راهبرد در محیط عمل به نکات کلیدی که مورد نیاز تصمیم گیران و تدوینکنندگان راهبرد میباشد اشاره و این نقش را از بخش آگاهی به حوزه قدرت اطلاعات و انعطاف راهبردی نزدیک می نماید.
ضرورت نشاط ملی و رسالت نهادهای فرهنگی
از نگاه اسلامی حزن و اندوه موجب تحلیل سرمایه نظام اجتماعی اسلام می شود . اندیشمندان معتقدند با سرور و شادمانی مسیر پیشرفت با سرعت طی خواهد شد. با توجه به تاکیدات قران کریم و روایات معصومین و نگاه مثبت و در خور توجه مقام معظم رهبری دام ظله العالی به بیان خوشحالی و شادی در جامعه ، رسالت نهادهای مسئول در رابطه با موضوع نشاط ملی چگونه تعیین می گردد؟ این یادداشت با واکاوی در این خصوص به نقش نهادهای فرهنگی به خصوص حوزه های علمیه در ضرورت طراحی تدوین نظام جامع نشاط ملی و رویکردهای سرور و انبساط در جامعه اسلامی می پردازد.
نقدی بر روش های تدوین استراتژی ملی در کشور (قسمت دوم)
در قسمت اول؛ تدوین استراتژی با روش SOWT بحث شد و چالش های مطروحه در طراحی استراتژی ملی با این روش مورد واکاوی قرار گرفت . در قسمت دوم روش SOAR به عنوان روش جایگزین پیشنهاد و برخی از ابعاد و محسنات و نقاط قوت آن طرح گردیده است.
ضرورت های کلیدی در تدوین استراتژی ملی
یکی از مهمترین و اساسی ترین زیر ساخت های موثر در ماندگاری و اثر گذاری استراتژی های سطوح کلان و ملی، ادبیات و اصول حاکم بر تدوین آن از نقش ایدئولوژی سیاسی تا فهم مصالح و درک تنگناهای کلیدی در حرکت به سمت اهداف راهبردی آن است. محورهای بنیادی که باید برای تدوین استراتژی های ملی و کاربردی مد نظر خبرگان و طراحان استراتژیست کشور قرار بگیرد، دست مایه این مقاله قرار گرفته است.
نگاهی انتقادی به روش های تدوین استراتژی ملی در کشور (قسمت اول)
این نوشتار تلاش دارد تا ضمن تایید روندها و رویه های عقلانی حاکم بر برخی از روش های تدوین استراتژی در سطوح حساس و ملی کشور، تبعات ناشی از ناکارآمدی و بروز انحراف در نتایج حاصل از آن را به بحث گذارده و رویکردی را ارائه دهد تا امکان هم افزایی و هماهنگی استراتژی های حاصله با سیاست ها، دکترین و مدیریت حل چالش های آینده را نیز برخوردار باشد.
نوآوری اجتماعی؛ تهدیدی وارداتی یا فرصتی برای پیشرفت؟
ظهور وکارکردهائی نوین و اجتماعی همچون استارت آپ ها و برخی خدمات اجتماعی در محیط کسب وکار کشور جدای از برخی نگرانی های اجتماعی وامنیتی در کشور می تواند نمایانگر بی توجهی به برخی از روندهای ضروری در عصر امروز باشد که از آن در کشورهای پیشرفته به عنوان نوآوری اجتماعی یاد و برخی از این کارکردهای وارداتی توسط شبکه های اجتماعی محیط اجتماعی و فرهنگی کشور را متاثر نموده و بعنوان یک هنجار تولید درآمد، الگوئی غیربومی را به عرصه فعالیت های مورد علاقه اجتماعی منتقل ساخته در حالیکه با ایجاد شوق و پیش دستی کارگزاران نظام ملی نو آوری می تواند این حرکت به جای تولید نگرانی امنیتی در خدمت پیشتازی اجتماعی کشور قرار گیرد. این نوشتار رویکردی ایجابی و تجویزی به رفع این نگرانی را ترسیم می کند…
جامعه امن، رویائی فاضله یا هدفی کلیدی و قابل دستیابی؟
در این نوشتار سعی می شود تا با نگاهی راهبردی به بسترها وروندهای دستیابی به امنیت، آنرا بعنوان هدفی والا و ضروری در جهان امروز طرح مسئله نموده وگفتمانی موثر را برای دنبال سازی و پیگیری آن مطرح نماییم. ان شاء الله دریچه ای برای ورود به وظایف و سیاست های دولتِ زمینه ساز ظهور حضرت حجت علیه السلام در جمهوری اسلامی ایران باشد.
ظهور ضد راهبردها در جمهوری اسلامی ایران
…در عصر ظهور رسانه های مجازی و شبکه های ارتباطی، ضد راهبردها به کنشهای اجتماعی و تغییر نرم تبدیل گردید که می تواند عرصه های گوناگون مدیریت راهبردی را از سیاستگذاری، برنامه ریزی، تصمیم گیری، نظارت و اجرا را مستحیل و نظام ها را به واکنش رویارویی داخلی و یا تمکین تدریجی وادار ساخته و عملاً روند سیاست تا اجرا را مورد تجدید نظر قرار دهند.
در این راستا بسیاری از مفاهیم در ارتباط مستقیم با امنیت ملی هر واحد سیاسی را همچون دشمنی، تهدید، منافع امنیت ملی، مصالح ملی، همکاری و ائتلاف، سرمایه گذاری خارجی و … در اولویت تغییر و جابجایی قرار می گیرد زیرا می تواند موقعیت و وضعیت راهبردی کشور را به تبع خود جابجا سازد. در این نوشتار تلاش می شود امکان ظهور و بروز ضد راهبردها را در سه وضعیت برنامه های توسعه، چشم انداز و آینده راهبردی جمهوری اسلامی به اختصار بررسی و ترسیم نماییم.
در مباحث جامعهشناسي، تغييرات اجتماعي بر سه محور اصلي مطالبات كليدي ، تکیه بر روش ها، و بنيانهاي اجتماعي شكل می گيرد. در این مبحث اگر متقاضيان تغيير در برابر نظم، احساس ناكارآمدي و انحطاط و وارونگي اجتماعي داشته باشند مباحثي مانند مطالبات اجتماعي و ... مطرح مي گردد. انقلاب اسلامی نتیجه احساس ناکارآمدی نظام پیشین در جامعه متقاضی تغییر بود. در انقلاب اسلامي تغيير لايهها و قشرهاي اجتماعي، رهاسازي ارزشهاي غالب اجتماعي و ميل به ارزش نوين اسلامي و هويت غالب اسلامي و ملي توسط مردم مطرح و جايگزين هويت نظام شاهنشاهي گردید. درحال حاضر دشمن نیز از این حربه بهره می برد تا جامعه را به وارونگی اجتماعی مبتلا کرده و احساس ناکارآمدی را در جامعه نیازمند تغییر در جمهوری اسلامی القا نماید. دکتر حسین عصاریان نژاد استاد دانشگاه با بر شمردن محورهای اساسی تغییر اجتماعی، با اشاره به روش های دشمن در ایجاد احساس تغییر نظم در جامعه به عناصر ذيمدخل در حوزه های اصلی در كاركردهاي این تغییرات به عنوان یک پدیده می پردازد. این یادداشت در دو قسمت ارایه می گردد. در قسمت اول به توضیح و تشریح محورها و حوزه های جامعه تغییرات اختصاص دارد و در قسمت دوم به گزاره های پیشنهادی برای رویارویی با تغییرات مصنوعی و تحمیلی و غیر ضرور می پردازد.