انتخابات 2020 ریاست جمهوری آمریکا
کشور ایالات متحده متشکل از سیزده ایالت در سال 1776 پا به عرصه نقشه سیاسی جهان گذاشت. این کشور در گذار تاریخی خود، چهار دوره تاریخی را تا دهه پایانی قرن بیستم پشت سر گذاشته و اکنون در دوره پنجم قرار دارد:
- دوره تثبیت ملی (1789-1823)،
- دوره تسلط بر نیمکره غربی (1898- 1823)،
- دوره امپریالسم آمریکا (1940- 1898)،
- دوره ابرقدرتی آمریکا (1940-1990)،
- دوره افول هژمونی امریکا(2001- ادامه دارد)
بروندادهای اصلی دوره های فوق
رؤسای جمهوری آمریکا از مک‌کینلی[1] تا اوباما از دو حزب جمهوریخواه و دمکرات در بیش از یک قرن، رویکرد بین‌الملل‌گرایی را در دستور کار خویش قرار داده بودند. این رویکرد پیامدهای زیر را برای آمریکا و جهانیان در پی‌داشت:
- امریکا با رهبری اقتصاد جهانی به قویترین اقتصاد و مهمترین شریک تجاری در عرصه بین الملل تبدیل شد،
- برتری در قدرت نظامی، تجهیزات و توان عملیاتی با بالاترین بودجه نظامی بیشتر از مجموع هفت کشور بعد از خود،
- رهبری دنیای غرب و شرکاء خود در عرصه های مختلف بین المللی به منظور تکوین و حفظ وضع موجود،
- آمریکا به مقصد اصلی مهاجرین و پناهندگان از سراسر جهان تبدیل شد[2]،
انتخابات 2020 ریاست جمهوری آمریکا
دوره افول هژمونی آمریکا
در خصوص عنوان دوره پنجم آمریکا، بین صاحبنظران اتفاق نظری وجود ندارد. برخی بر استمرار دوره چهارم تاکید دارند، برخی دیگر معتقدند که آمریکا وارد عصری شده است که از آن می توان تحت عنوان «هژمون مسلط» یاد کرد. در مقابل، بسیاری نیز بر این باورند که قوس نزولی دوره ابرقدرتی یا هژمونی آمریکا از دهه اول هزاره دوم با شیبی نسبتا تند در جریان است.
تحرک تاریخی نخبگان آمریکا برای بهره‌مندی از دوران آنارشی بین المللی ناشی از فروپاشی شوروی با دکترین امنیتی پیشدستانه بوش پسر برای دستیابی به قدرت هژمونیک در سطح نظام بین الملل کلید خورد. در چهارچوب این دکترین، سی کشور در فهرست دشمنان آمریکا قرار گرفت که باید به عنوان موانع فراروی هژمونی آمریکا اشغال و در مدار آمریکایی قرار گیرند.
پیامدهای انسانی، مالی و اخلاقی این دکترین در لشگرکشی به افغانستان، عراق و حملات نظامی به سایر کشورهای جهان از یک طرف و بحران مالی 2008، تبدیل ابزار تحریم به سلاح کشتار جمعی نرم و ظهور فزاینده قدرت اقتصادی چین از طرف دیگر، آمریکا را به سمت افول هژمونی رهنمون ساخت.
وضعیت امروز آمریکا مصداق بارز، قول«چارلز جونز» استاد ممتاز روابط بین الملل دانشگاه واریک[3]، است. او معتقد است، اگر قدرت هژمون در مقابل تحمیل سنگین هزینه های اقتصادی و مالی تاب‌آوری نداشته باشد، به نظامی با گرایش درونی خود ویرانگری تبدیل می شود.
ریاست جمهوری ترامپ
ترامپ در بیستم ژانویه 2016 با جهان بینی و رویکردی متفاوت از اسلاف خویش به کاخ سفید آمد. سیاست خارجی او بر مبنای « اول آمریکا » در چهارچوب ضدیت و تحقیر «ائتلاف و اتحادها در عرصه بین‌المللی، تجارت آزاد، مهاجران و استفاده بیرحمانه از سلاح کشتار جمعی نرم علیه ملت های دیگر» به نتایج معکوس روند فوق به شرح ذیل منتج گردیده است:
- حاکمیت نوعی از بی نظمی و قانون جنگل در نظام بین الملل و تضعیف شورای امنیت به عنوان مرجع امنیت و ثبات جهانی،
- بی اعتمادی و عقب نشینی از نهادها و رژیم‌های بین‌المللی مانند، سازمان ملل، شورای حقوق بشر، بهداشت جهانی، تجارت جهانی، معاهده پاریس، خروج از پیمان سلاح‌های راهبردی میانبرد هسته‌ای، پیمان آسمان های باز، برجام، عدم تمایل برای تمدید پیمان استارت جدید و…،
- تاکید بر خروج نیروهای نظامی آمریکا از منطقه اروپا، غرب آسیا و افغانستان،
- جنگ تجاری با چین، اروپا و کانادا به منظور اصلاح نظام تجارت آزاد. به نظر ترامپ نظام تجارت جهانی بر علیه منافع آمریکا عمل می کند و باعث کسری تجاری بالای این کشور، کاهش تولیدات و شغل های آمریکاییان در داخل و خارج شده است،
- عدم ایفای نقش مسئولانه در قبال مسایل جهانی مانند ویروس کرونا و …،
موارد فوق در صورت پیروزی ترامپ در انتخابات آتی تحت عنوان اولویت های دولت او با کمترین تغییرات ممکن به طوری جدی پیگیری خواهد شد.
انتخابات 2020 ریاست جمهوری آمریکا
اولویت‌های بایدن در سیاست خارجی
سیاست خارجی در زمان انتخابات برای عموم مردم آمریکا در مقایسه با مسایل داخلی از اولویت کمتری برخوردار است. البته استثنایی بر این قاعده سنتی وجود دارد. در دوره جنگ سرد یا در شرایطی که کشور در حال جنگ تمام عیار در خارج باشد، مسایل مربوط به سیاست خارجی به اولویت اول تبدیل می‌شود[4].
امروزه آمریکا درگیر جنگ نیست، ولی بایدن در تلاش است تا پیوندی بین سیاست داخلی و خارجی ایجاد نماید و انگیزه رای دهندگان آمریکایی را در این خصوص بیش از گذشته تحریک و تبدیل به رفتار سیاسی مطلوب خود نماید.
در صورتی که راهبرد انتخاباتی بایدن او را به کاخ سفید برساند، اولویت های وی به شرح زیر خواهد بود:
- مرکز ثقل سیاست داخلی و خارجی بایدن را ترویج دمکراسی در داخل و خارج از آمریکا، تشکیل می دهد. از منظر او دمکراسی در دوره ترامپ در داخل و خارج از آمریکا آسیب دیده است. لذا، ترمیم و ترویج دمکراسی در جهان برای حفظ و استمرار رهبری آمریکا در عرصه جهانی یک ضرورت است.
- اصلاح نظام آموزشی به منظور شفافیت بیشتر در نظام سیاسی کشور، اصلاح اقتصادی و سیاسی نیز برای تقویت طبقه متوسط آمریکا از الزامات رهبری آن محسوب می شود.
- دمکراسی در منظومه فکری و سیاسی بایدن، سرچشمه قدرت، ضامن امنیت، منبع قوام و گسترش رهبری آمریکا در جهان است.
- ترمیم همبستگی ها، ائتلاف ها و آشفتگی ناشی از سیاست خارجی ترامپ که در اثر هم نشینی با دیکتاتورها و ستایش آنها و زیر سئوال بردن متحدان ایجاد شده است[5].
- تشکیل ائتلاف قوی بین المللی متشکل از کشورهای دمکراتیک جهان به منظور استفاده بهتر از دیپلماسی قوی و نهادهای بین المللی در مقابله با چالش های جهانی به عنوان اولین اولویت در سال اول ریاست جمهوری او عملی خواهد شد.
- حفظ برتری نظامی آمریکا در سطح بین الملل با فاصله زیاد از رقبا و تامین بودجه لازم برای توانمندی نیروهای مسلح برای رویارویی با چالش های جدید و استفاده از نیروهای مسلح به عنوان آخرین گزینه در سیاست خارجی[6]،
- سرمایه‌گذاری چندین تریلیونی در زمینه تولید، زیرساخت‌های آموزش و تحقیق، بهداشت، ارتباطات به منظور تامین امنیت اقتصادی که آن را امنیت ملی تعریف می کند،
- اصلاح قوانین مهاجرتی و مقابله با عوامل اصلی مهاجرت در کشورهای مبدا بر خلاف سیاست مهاجرتی ترامپ که باعث شکست اخلاقی و رشد نژادپرستی شده است،
- مقابله با چین و روسیه با استفاده ترکیبی از دو گزینه زیر:
- استحکام بخشی به توان اقتصادی و مالی آمریکا در داخل،
- تشکیل ائتلافی قوی از متحدان برای خنثی سازی برخی از رفتارهای غیرقابل قبول چین و روسیه.
- بازگشت به برجام به عنوان بهترین گزینه برای ممانعت از دستیابی ایران به سلاح اتمی. خروج ترامپ از برجام یک اشتباه تاریخی بود و آمریکا را در مسیر جنگ با ایران قرار داد. ترامپ بدنبال انزوای ایران بود، ولی باعث بی اعتمادی متحدان نسبت به آمریکا و انزوای کشور آمریکا شد.
در قسمت بعد گفته خواهد شد بر اساس کدام واقعیت های میدانی تاثیرگذار بر نتیجه انتخابات ریاست جمهوری آمریکا، چهل و ششمین رئیس جمهور آمریکا انتخاب می گردد و چالش ها و اولویت های نه گانه در سیاست داخلی و خارجی آمریکا رئیس جمهور پیروز کدام است.
ادامه دارد…
[1] . William McKinley
[2] . بیش از یک سوم امریکاییان (222 نفر) دارنده جایزه نوبل اصالت غیر آمریکایی دارند.
[3]. Warwick.
[4] . به همین دلیل، برخی استدلال می‌کنند، مردم آمریکا رئیس جمهور زمان جنگ را با انتخابات تغییر نمی‌دهند.
[5] . برای نمونه، آنگلا مرکل صدر اعظم آلمان در سال 2018 در مصاحبه مطبوعاتی خود به صراحت اعلام کرد:« ما دیگر نمی توانیم متکی به ابرقدرتی ایالات متحده باشیم.»
[6]. بایدن در منظر دمکرات‌ها و جمهوریخواهان مخالف ترامپ مانند ژنرال کولین پاول، تجسم عینی ارزش‌های آمریکایی است که حافظ جان سربازان و امنیت آمریکا خواهد بود. همچنین، او توانایی اتحاد ملی، احیای رهبری جهانی و اقتدار اخلاقی آمریکا برای مقابله با تهدیدات ناشی از تغییرات آب و هوا تا تسلیحات اتمی را دارد.