د : ایران و بحران سوریه :
نقش ایران و نیروهای محور مقاومت (متشکل از نیروهای مدافع حرم لبنانی، عراقی، افغانستانی و پاکستانی) در نابودی داعش و سایر گروههای تروریستی در سوریه برکسی پوشیده نیست. پیروزی محور مقاومت به محوریت ج.ا.ایران، نظام سوریه را از خطر سقوط نجات داد و درسال های پایانی جنگ، روس ها نیز به این محور پیوستند و با قدرت نظامی و سیاسی خود توانستند معادلات جنگ را به نفع محور مقاومت ثبت نمایند.
- عوامل افزایش نفوذ ایران در سوریه:
- داشتن روابط استراتژیک با سوریه از ابتدای انقلاب تاکنون در برابر سیاست های تجاوزگرانه رژیم اشغالگر اسرائیل، حمایت از حزب الله لبنان و مقابله با توطئههای استکبار جهانی
- دعوت رسمی دولت سوریه از ج.ا.ایران برای ورود به سوریه برای جنگ با تروریست ها و بدنبال آن حضور مستشاری ج.ا.ایران در کنار رزمندگان عراقی، افغانستانی، پاکستانی و حزب الله لبنان،
- بهره برداری مناسب از درگیر شدن کشورهای حاشیه خلیج فارس با یکدیگر در بحران یمن و کم توجهی آنها به سوریه
- بهره برداری از اختلاف قطر با 3 کشور عربی ( سعودی، امارات و مصر)
- استفاده از سردی روابط میان بعضی کشورهای خلیج فارس و ترکیه
- جایگاه برتر نظامی ج.ا.ایران در منطقه
- وارد کردن روسیه در جنگ علیه تروریسم و داعش در کنار جبهه مقاومت
- چالش های حضور منطقه ای ایران:
- گسترش قلمرو سیاسی و نظامی درمنطقه و مشغول شدن به بحران ها
- مقابله با رکود اقتصادی و تحریم ها و عدم امکان نقل و انتقال پولی و نبود خط اعتباری مناسب
- چالش های موجود در مسیر صادرات کالاهای ساخته شده
- تشدید دشمنیهای آمریکا و آسیب در روابط خارجی ایران
- ارتقای تفاهمهای سیاسی میان آمریکا و اسرائیل و کشورهای خلیج فارس علیه ج.ا.ایران
- باز شدن دست اسرائیل در ایجاد بی ثباتی در منطقه
- اجرا نشدن توافق تجارت آزاد با سوریه
- دستاوردهای اقتصادی ایران در سوریه:
روابط دوستانه و مناسبات راهبردی ایران و سوریه به تاریخ انقلاب اسلامی باز می گردد لکن علیرغم این روابط دیرینه و تاریخی میان دو کشور، به اعتقاد کارشناسان بخش خصوصی، عوامل بازدارندهای وجود دارد که مانع از گسترش روابط دو کشور در سطح مطلوب بوده است. هرچند احداث نیروگاه – پل سازی- ساختمان سازی- صنایع غذایی- کشاروزی – حمل و نقل – لوازم خانگی و سیمان و .. از زمینه های مهم فعالیت میان دو کشور است ولیکن دستاوردهایی نیز به همراه داشته است که عبارتند از:
- امضای قراردادهای 50 ساله با سوریه به ارزش 67 میلیارد دلاردر حوزه های نفتی و منابع طبیعی
- امضاء 5 سند همکاری در زمینه ساخت نیروگاههای 540 مگاواتی برق به ارزش 41 میلیون دلار در لاذقیه
- بازسازی نیروگاههای حرارتی برق در حلب، حمص و دیرالزور
- واگذاری اپراتور سوم تلفن همراه به ارزش 300 م دلار
- استخراج فسفات از معادن شرق سوریه
- واگذاری بندر برای صدور نفت از شهر ساحلی بانیاس
- تاسیس بانک مشترک الامان
- توافق برای واگذاری 5 هزار هکتار زمین کشاروزی و 100 هکتار زمین برای مخازن و تاسیسات نفتی
- توافق برای ایجاد ظرفیت تجارت آزاد میان دو کشور پس از 7 سال
- انعقاد سند جدید همکاری و استراتژی بلند مدت همکاری
- تشکیل کمیسیون مشترک اقتصادی میان دو کشور
نتیجه:
برغم نقاط قوت و نقش مهم ایران در بحران سوریه، سیاست ایران در منطقه چالش هائی نیز به همراه داشته است. ورود روسیه به سوریه این نگرانی را به همراه داشت که ایران در سایه قرار گیرد. لکن برتری ایران در حوزه میدانی جنگ با داعش در سوریه، مانع از نادیده گرفتن ایران گردیده است. وجود بحران جدی میان عربستان و قطر، جنگ فرسایشی و بی نتیجه یمن برای عربستان و امارات و دیگر کشورهای ائتلاف عربی و تحرکات آمریکا برای خروج از سوریه سبب گردید ایران بتواند جای پای خود را در سوریه تثبیت نماید.