راهبرد ملی -|- nationalstrategyرسانه های اجتماعی ابزار جنگ ترکیبی نقش فضای مجازی در جنگ ترکیبی وتاثیر گذاری در شکل

امروزه نقش فضای مجازی در جنگ ترکیبی مورد توجه قرار گرفته است و در یک میدان خاکستری، نقش تاثیر گذاری در شکل گیری جنگ ها به صورت سنتی  دارند. چگونگی این نقش، موضوع گزارشی از مرکز راهبردی دفاع ملی است که با بهره گیری از گزارش مرکز ارتباطات استراتژیک ناتو تهیه شده و اکنون باز نشر می گردد. در قسمت اول به مفهوم جنگ ترکیبی، درک جنگ ترکیبی، جنگ غیر خطی، تعریف جنگ ترکیبی و منطقه خاکستری پرداخته بود. در قسمت دوم به چگونگی اهمیت و تاثیرات رسانه های اجتماعی در فضای مجازی اشاره می شود.

نقش فضای مجازی در جنگ ترکیبی

با تولید و ارائه سریع سرویس های رسانه ای، مرزهای بین جنگ افزار های اطلاعاتی و نرم افزارهای سایبری به طور فزاینده ای در حال کم رنگ شدن هستند،

امروزه مشخص گردیده فعالیت های فضای مجازی قادر است حتی بروی سیستم های اطلاعاتی به صورت سخت و نرم تاثیر گذار باشد.

دامنه این تاثیر گذاری حتی بروی نگرش ها و رفتارهای جوامع تا دستیابی به اهداف سیاسی و نظامی خاص، توسعه می یابد.

لذا باید اذعان کرد اگر فعالیت هایی بتواند بر فضای فیزیکی و شناختی انسان ها و جوامع اثر بگذارند، می توان از این دست فعالیت ها نتایج و اهداف غیر منتظره ایی دیگری را نیز انتظار داشت.

درگیری روسیه و اوکراین نشان داد، حملات سایبری، نه تنها برای اخلال در سیستم های فنی استفاده می شود، بلکه قابلیت تاثیر روان شناختی بر مخاطبان هم دارد.

حتی حملات جزئی و ساده که توسط فعالیت های اطلاعاتی پشتیبانی می شد، توانست توجه عمومی و رسانه ای را جلب کرده و نقاط ضعف و ناامنی دشمن را برجسته سازد.[1]

فضای مجازی و جنگ سایبری

فضای مجازی (که بخشی از آن رسانه اجتماعی است) اغلب در کشمکش و درگیری های بازیگران سیاسی به عنوان ابزاری برای شناخت یا احیانا از کار انداختن سیستم های ارتباطی طرف مقابل مورد استفاده قرار می گیرد.

در نگاه عموم مردم شاید جنگ سایبری را فقط در حد سیستمهای رایانه ای محدود و خانگی یا حداکثر اموری که در زندگی روزمره و مشاغل به ما کمک می کند تصور شود،

در حالی که حملات سایبری می تواند زیرساخت های حیاتی کشور، معاملات مالی کلان ، تأمین برق و غیره را مورد هدف خود قرار دهد.

ریچارد کلارک، مشاور سابق کاخ سفید می نویسد:

“حمله سایبری؛ یعنی از کار افتادن سیستم های حیاتی کشور ، انفجار پالایشگاه های نفتی، تهدید قطارهای شهری و بین شهری ، از دسترس خارج شدن ماهواره ها، کمبود مواد غذایی گسترده و موارد دیگر…. است.”

هر چند اختلال یا خرابی در سیستم های شبکه و رایانه ای می تواند تأثیرات چشمگیری در زندگی عادی و روزمره مردم داشته باشد، اما عملیات روایی محور که قادر باشد به نتیجه برسد، از حملات به زیرساخت های مهم چشمگیرتر هستند.

اهمیت رسانه های اجتماعی ابزار جنگ ترکیبی

برای درک بهتر اهمیت رسانه های اجتماعی و نقش فضای مجازی در جنگ ترکیبی، بایستی پاسخی روشن به سئوالات زیر داشته باشیم

• نقش رسانه های اجتماعی در جنگ ترکیبی چیست؟
• چگونه رسانه های اجتماعی به عنوان سلاح بکارگرفته میشود؟
• تکنیک ها و تاکتیک هایی که بازیگران دولتی و غیر دولتی برای حمایت از گرایشات سیاسی و نظامی با بهره گیری از رسانه های اجتماعی بکار می گیرند، کدام است ؟
• تکنیک و تاکتیک های مذکور چه اثراتی می توانند داشته باشند؟
• برای شناسایی و مقابله با سوء استفاده از رسانه های اجتماعی چه کاری می توان انجام داد ؟

رسانه های اجتماعی و ابزار جنگ ترکیبی

وب سایت ها در دنیای مجازی که روزگاری ابزاری جدید و حاشیه ای محسوب می شدند، حال به پدیده ای فراگیر تبدیل گردیده اند. ابزارهایی که تحولات شبکه های ارتباطی در گسترش آن نقش داشته اند، این روزها از طریق «اینترنت همراه» هم به سادگی قابل دسترس هستند. اکنون به گروهی از رسانه های آنلاین که در این فضای جدید متولد شده اند، عنوان رسانه های اجتماعی داده می شود.

 تعریف  رسانه های اجتماعی 

دستورالعمل فرماندهی ناتو (ACO)، رسانه های اجتماعی را یک فناوری مبتنی بر وب تعریف می کند که برای تعامل اجتماعی، مورد استفاده قرار می گیرد. این رسانه اکنون اقدام به تبدیل و پخش مونولوگ های رسانه ای به تعامل و گفتگوهای اجتماعی کرده است.

اهمیت رسانه های اجتماعی

از سال 2003 رسانه های اجتماعی به یک ابزار کاملا جدید و فوق العاده قدرتمند برای پخش اکاذیب، شایعات و احساساتی که بتوانند نقش فضای مجازی در جنگ ترکیبی را به نفع خود پیش ببرند ، تبدیل شده است.

پنتاگون و رسانه اجتماعی

سازمان سیا، آژانس امنیت ملی آمریکا وMI6 و اصولا سرویس های مخفی سایر کشورها همه واحد های خود را برای انجام جنگ روانی (عملیات روانی) در رسانه های اجتماعی آماده کرده اند. اینان نرم افزار های خاصی برای تجزیه و تحلیل کنش و واکنش ها و احساسات استفاده کنندگان از رسانه های اجتماعی دارند که قادر است با بهره گیری از روشهایی توسط این نرم افزارها به مدیریت افکار عمومی به صورت مستقیم بپردازند . سازمان های یاد شده حتی نرم افزار هایی دارند که اقدام به ساخت شخصیت ها و کاربران دروغین با پروفایل مستعار، با قابلیت در دسترس بودن در اینترنت کرده و اکنون این نرم افزارها را گسترش و توزیع می نمایند.

شایان ذکر است پنتاگون هم اکنون چگونگی استفاده از توییتر به منظور نفوذ ذهنی بر افراد را عملیاتی نموده  است.

این سازمان ها از توانایی های خود در استفاده از رسانه های اجتماعی برای کنترل، نظارت و حتی مدیریت وقایع نیز استفاده می کنند.

بریتانیا و استفاده از رسانه های اجتماعی 

به گزارش گاردین؛ ارتش بریتانیا در حال ایجاد یک نیروی ویژه و ماهر برای اجرای عملیات روانی در رسانه های اجتماعی به منظور شرکت در جنگ غیر متعارف (جنگ ترکیبی) در عصر اطلاعات از جمله “فیس بوک” است. همچنین ارتش مذکور از توانایی خود در بهره گیری از رسانه های اجتماعی برای کنترل روایت های نقل شده از روزنامه ها است.

رژیم صهیونیستی و خاور میانه

اسرائیلی ها نیز با بهره گیری از نیروهای دولتی / نظامی در این حوزه از توان رسانه های اجتماعی، (مانند آنچه که در جنگ های سال 2008-2009 در غزه انجام دادند)، استفاده می نماید.

هم اکنون اسرائیل در 30 بستر، از جمله توییتر، فیس بوک، یوتیوب و اینستاگرام، و به شش زبان مختلف در حال ایجاد نقش فضای مجازی در جنگ ترکیبی است.

گفته شده چند کشور دیگر خواهان بهره گیری از تجارب اسرائیل در این زمینه بوده و به دنبال یاد گیری روش های آنان هستند.

جنگ های دهه اخیر در لیبی، سوریه، و اوکراین نشان داد که رسانه های اجتماعی به طور گسترده ای برای هماهنگ کردن اقدامات، جمع آوری اطلاعات، و مهمتر از همه، نفوذ در باورها و نگرش مخاطبان هدف، حتی بسیج مردم مورد استفاده قرار گرفته است.

اتحادیه اروپا

زمانی که ناتو در اروپا بدنبال افزایش نیروی نظامی است و تعداد کشورهایی که در جهان درگیر جنگ بوده یا هستند روز به روز بیشتر می شود، باید انتظار داشت جنگ روانی به خوبی تشدید گردد.

بنابراین آنچه در شرایط کنونی مهم تلقی می گردد، شناخت و یادگیری روش ها و تاکتیک های جنگ روانی است.

ادامه دارد…

پینوشت:

[1] – به عنوان مثال، گروه هکر b0ltai.org مکاتبات ایمیل هک شده «آژانس تحقیقاتی اینترنتی» در سنت پترزبورگ را برای اثبات این واقعیت که این آژانس در واقع یک مزرعه ترول بود که با کرملین ارتباط داشت، منتشر کرد. مثال دیگر مکالمات تلفنی بین مقامات دولتی ایالات متحده و اتحادیه اروپا در مورد اوکراین است که بعدها در رسانه های اجتماعی گسترش یافت. این می تواند به عنوان یک تلاش برای ایجاد یک نقطه در مورد سیستم های امنیتی ضعیف حفاظت از خطوط ارتباطی دولتی غربی، بی اعتبار ساختن رهبران غربی و تقسیم آنها، و همچنین تاثیر گذاری و فریب مردم با استفاده از رسانه های اجتماعی دیده می شود.

فقط چند روز قبل از انتخابات مجلس اوکراین، بیلبوردهای تبلیغاتی الکترونیکی در مرکز کیف توسط گروه فعال “سایبر برکوت” هک شدند. این تابلوهای تبلیغاتی یک ویدیو رهبران دولتی اوکراین و سیاستمداران را متهم به جنایات جنگی و تصاویر گرافیکی غیرنظامیان کشته شده در شرق اوکراین نشان داد. اعلامیه در مورد حمله به صفحه فعال در گروه VKontakte ارسال شد.