">

فرهنگی اجتماعی

پلتفرم ها و فضای مجازی

فضای مجازی و انتخابات-1

متن سخنرانی دکتر هومن اهرامی از اساتید مرکز ملی فضای مجازی با موضوع نقش فضای مجازی در انتخابات که در محل سایت راهبرد ملی ایراد گردیده است، خدمت علاقه مندان ارائه می گردد:

8 ژانویه 2020 13:26

مقدمه:

متن سخنرانی دکتر هومن اهرامی از اساتید مرکز ملی فضای مجازی با موضوع نقش فضای مجازی(Cyberspace) در انتخابات که در محل سایت راهبرد ملی ایراد گردیده است، خدمت علاقه مندان ارائه می گردد:

قبل از اینکه وارد بحث فضای مجازی شویم به موضوع ماهیت این فضای پرداخته و سپس ارتباط آن را با انتخابات بازگو نمایم.

تحلیل گران بین رشته ای در علوم انسانی  یک تقسیم بندی از نظریه جهانی سازی بنام جهانی شدن دارند که آن را به دو دوره تاریخ بشریت تقسیم کرده اند.

یکی تاریخ امپراتوریهای گذشته، مثل امپراتوری چین، روم، امپراتوری ایران که به نوعی در این امپراتوریها دولت به صورت متمرکز عمل کرده و جوامع، ذیل دولت متمرکز تعریف میشد.

در دوره دوم بحث نظام نوین سرمایه داری مطرح می کنند.

بحثی که به آن اشاره می کنم به دوره دوم یعنی سرمایه داری است.

در نظام جدید سرمایه داری، یکی از خصیصه های آن، نظام نوین سرمایه داری جهانی است، در این نظم بحث انباشت سرمایه مطرح می گردد.

این انباشت سرمایه، مهمترین بن مایه فکری و ابزاری خود را تکنولوژی قرار داده است.

در نظام نوین سرمایه داری، برای اینکه هژمونی سرمایه و سرمایه را بتوانند حفظ کنند، مجبور هستند روی تکنولوژی کار کرده و تکنولوژی را ابزاری برای انباشت سرمایه نمایند.

جهش تکنولوژی

مهمترین جهش تکنولوژی در این نظام، بحث فن آوری اطلاعات هست، فن آوری که به صورت همگرا عمل می کند.

یکی از این فن آوری ها، بحث فضای مجازی هست که اکنون ابزاری شده برای نظام نوین سرمایه داری تا بتواند بازارهای جدیدی را خلق کرده و به سرمایه خودش اضافه کند.

باید اذعان کنیم در مورد خیلی از مسائل ساده در جامعه، بحث های اقتصادی و مهمی پشت آن نهفته است.

به عنوان مثال بازی های رایانه ای  مکانیسم جالبی دارند که بایستی بازیگر رعایت کند تا بتوانند پول در بیاورند.

خیلی از سرویسها و خدمات فضای مجازی برغم این که زندگی  را تسهیل و ساده میکنند، اما پشت آن انباشت سرمایه نهفته است.

پلتفرم ها

نکته دیگری که در نظام نوین جهانی و در بحث جهانی شدن و تأثیر فضای مجازی وجود دارد بحث  platforms (سیستم عامل رسانه های اجتماعی) هست

پلتفرم ها اکنون در نظام جهانی نوعی دیکتاتوری ایجاد کرده و خودشان قواعد بازی ها را تغییر می دهند.

مثلا صاحبان پلتفرم ها  می تواند تعیین کند که یک پلتفرم چقدر بین کاربرانش نفوذ کرده، یا کند، یا دارد.

بیطرفی

در مجامع علمی بحث fair (بیطرف) بودن الگوریتم ها مطرح است که مثلاً  دونالد ترامپ اگر  توئیتی کند آیا این توئیت واقعاً دویست هزار لایک دارد.

آقای جک دورسی صاحب این پلتفرم می تواند یک دکمه ای را بزند و با زدن این دکمه اعداد را جابجا کند.

غیر از صاحبان پلتفرم ها، دیگران هیچ شفافیتی در الگوریتم های پلتفرم ها وجود ندارند. این فضا، زمین بازی صاحبان پلتفرم ها هست، و دیگران هم به صورت جبری در زمین آنها بازی می کنند، بدون اینکه در پلتفرم آنان نقشی داشته باشند.

آن چیزی که الان دولت ها را در حوزه های مختلف دست به گریبان کرده، روبرو شدن با فضای مجازی به عنوان یک ابزار توانمند است که در زندگی همه مردم تاثیر گذار شده،

لذا اگر در حوزه انتخابات اتفاقاتی می افتد که آقای دورسی مدیر توئیتر می تواند خیلی راحت با تغییر پلتفرم ها کارهایی بکنند که تمام کارها و تمام رشته های دیگران را پنبه کند، نباید تعجب نمود.

انتخابات و اطلاعات

یکی از مهمترین مسائلی که در همه انتخابات مطرح بوده و هست بحث از دست دادن اطلاعات (miss information) و اطلاعات غلط (Disinformation) از طریق دستکاری افکار عمومی (manipulation) است.

دانشگاه آکسفورد، مجموعه ای را تحت عنوان موسسه تحقیقات اینترنت تأسیس کرده و مشابه ان را روسیه بنام IRA)internet research agency) (آژانس جستجوی اینترنتی) دارد که در قضیه دونالد ترامپ، نام آن مطرح گردید

گفته می شد این موسسه  توانسته است در افکار عمومی آمریکا در مقطع انتخابات ریاست جمهوری  سال 2016 آمریکا دستکاری عمده ایی را انجام دهد.

موسسه ای که در دانشگاه آکسفورد تأسیس شده، یکی از پروژه های مهمش بحث پروپاگاندای محاسباتی یا تبلیغات سیاسی محاسباتی هست.

اینان با اسپانسری رویترز و گوگل در سال 2017 و 2019 مجموعه مطالعاتی گسترده ای را در 40 کشور از طریق تماس تلفنی انجام داده و یک سری داده را از پلتفرم ها جمع آوری کرده و گزارش معتبری را تولید کرده اند، که خلاصه اش را خدمتتان عرض می کنم.

نیروهای سایبری

مهم ترین نکته این گزارش ارائه تعریف از نیروهای سایبری هست و بیان می کند این نیروها در فضای مجازی چکار می کنند؟ و وابستگی شان چی هست؟ چطوری تغذیه مالی می شوند؟ و چه کارهایی انجام می دهند؟

در این گزارش برخی روش های دستکاری افکار عمومی که در بسیاری از کشورهای دنیا برای manipulation یا دستکاری افکار عمومی در حوزه انتخابات و تبلیغات سیاسی در حال استفاده بوده، ارائه شده است.

در اینجا خلاصه ایی از این روش ها خدمتتان ارائه می شود.

روش های دستکاری افکار عمومی

  • کامنت گذاری:

بحث کامنت ها و گذاشتن پیام در شبکه های اجتماعی برای تغییر نظر افکار عمومی از روشی های متداول بوده که در اینستاگرام به شدت دنبال می شود. البته هدف در اینستاگرام اقتصادی هست. ولی ممکن است در آینده از این شیوه برای دستکاری افکار عمومی استفاده شود.

الان تقریباً بالای هشتاد درصد از محتواهای برتر رصد شده درپست های اینستاگرام، مربوط به صفحاتی اقتصادی یا مرتبط با جریانات اقتصادی هست.

اینان از کاربر می خواهند در پست مورد نظر کامنت بگذارند تا در قرعه کشی شرکت داده شده و جایزه بگیرند.

در این تکنیک، پست را در حوزه کامنت به بالاترین سطح خودش می رسانند، لذا این پست به مرور پتانسیل آن را خواهد داشت که وارد مباحث سیاسی شده و از ظرفیت اقتصادی برای مباحث سیاسی بهره بگیرد.

در گزارش تحلیلی آکسفورد آمده است؛ کامنت ها دو دسته هستند؛ یک دسته حاوی پیام های مثبت که معمولا دولت ها در مخالفت با ایدئولوژی یا سیاست خاص و منفی بارگذاری می کنند.

بعنوان مثال همچون مبارزه با خشونت یا hate speech و غیره کامنت گذاری می کنند، دسته دوم پیام ها، خنثی هستند.

یعنی اینکه در این روش با کامنت گذاری انحرافی، حواس افکار عمومی را از موضوع اصلی پرت کرده و به یک موضوع دیگر اشاره دارند. در این رابطه گفته شده کشور چین دارای ارتشی بنام 50 سنتی است که فقط کارشان گذاشتن کامنت های مورد نظر است.

البته کشورهایی دیگر چون رژیم صهیونیستی هم این ارتش را دارد و کشورهای دیگری در خاورمیانه هم مسلمان و غیر مسلمان و هم توسعه یافته، در این گزارش اسمشان آمده است.

این روش کم هزینه و سهل الوصول بوده و می توان روی پست های مورد نظر، محتوای دلخواه را پخش کرده و نظر گذاشت.

  • هدف گیری:

    روش بعدی هدف گیری هست. در این روش یک اکانت یا یک شخص را هدف گیری می کنند تا آن فرد یا هدف را بی اعتبار کرده تا نظر یا عملکردش را عوض کنند.

در این روش که خیلی زیاد مورد استفاده قرار می گیرد، یک شخص یا اکانتی را اگر بخواهند بی اعتبار کرده یا بصورت متمرکز و سازماندهی شده در افکار عمومی وجهه اش را خراب نمایند تا جهت گیریش را تغییر دهد، در فضای مجازی، هجمه هایی علیه او صورت می گیرد. این روش مخصوصاً در توئیتر تحت عنوان افشاگری انجام می گیرد.

در گزارش آکسفورد دو کشور ترکیه و کره جنوبی را بعنوان کشورهای پیشرو در این حوزه معرفی کرده که مخالفان سیاسی خود با این روش در فضای مجازی به نوعی رسوا و حذف می کنند.

  • تاسیس صفحات:

    در این روش، حساب ها، صفحات، پیج ها و اپلیکیشن هایی با هدف تغییر در افکار عمومی برای تایید ، رد یا انکار موضوعی خاص تأسیس می شود تا بتوانند هدایت افکار عمومی را در یک موضوع خاص بعهده بگیرند.

از این روش در کشورهای مختلف به منظور دستکاری افکار عمومی جهت راه اندازی حساب با شیوه های متداول استفاده می شود.

در همین رابطه، بعضی از کشورها همچون تیپ 77 انگلستان، در فضای مجازی حضور دارد یا رژیم صهیونیستی ارتشی دارد که در پلتفرم های توئیتر و فیسبوک مستقر هستند. ( فیلم این ارتش در سال 92 یا 93 در یورو نیوز منتشر شد)

رژیم صهیونیستی خیلی بیشتر از کشورهای دیگر، در این حوزه حضور دارد و حتی مشارکت های مردمی نیز می گیرد که تقریبا مدلش جای دیگری نیست.

بعنوان مثال دانشجویان یهودی که از طریق اسرائیل در خارج از کشور بورسیه می شوند را موظف می کنند بخشی از زمان خود را به فعالیت در فضای مجازی برای حمایت از دولت اسرائیل قرار بدهند تا بتوانند به نوعی وجهه خوبی در فضای مجازی برای کشور غاصب صهیونیستی ایجاد کنند.

یکی از مهمترین اهدافشون هم در ویکی پدیا هست که سال هاست از طریق این دسته از دانشجویان به منظور تولید محتوا اداره می شود. کشور دیگر ارتش آی اوکراین هست که در جاهای مختلف حضور دارند.

کشور اکوادور برای این منظور یک اپلیکیشن در این حوزه دارد. یعنی این صفحه به عنوان صفحه رسمی آن دولت بوده و حامیان آن دولت می توانند در فضای مجازی با این اپلیکشن اقدام به فضاسازی انتخاباتی یا غیر انتخاباتی کنند.

  • جعل حساب:

روش تاسیس حساب های جعلی در حقیقت همان dark Advertisement یا تبلیغات کامپیوتری یا تبلیغات تاریک با تولید محتواهای خاص هستند که همچون یک ویروس (viral) در رایانه ها توزیع شده و در شبکه ها می چرخد..

باید توجه کنیم حساب های جعلی، موضوع خیلی مهمی هستند.

این حساب ها در مقطع انتخابات مدل های مختلفی هستند یکی از نمونه های آن روش bots هست،

دیگری ترولها هست، نوع دیگری بنام sock puppets یا عروسکهای جورابی و روش دیگری بنام زاپاسها هستند.

احتمالا در انتخابات اسفند 98 از این روشها استفاده شده؛ چون سهل الوصول هستند و قطعا ارائه خواهند شد.

هم اکنون در تلگرام تعدادی قابل ملاحظه ربات هستند که کارهای خیلی مخربی می کنند مثل anonymizer  یا بی هویت کردن افراد است،

این ربات ها معمولا بی نام و عکس بوده و کارشان این است که محتوا دریافتی را بدون اینکه شبکه توزیع مشخص شود، در کانون ها توزیع کنند.

روش های مختلف دیگری در همین رابطه وجود دارد که شما می توانید محتواهای مخرب علیه کاندیداها را توزیع کنید چون بحث انتخابات مجلس از بعُد محلی و منطقه ای وجود دارد

لذا به راحتی امکان نوشتن یک ربات وجود داشته تا علیه افراد بدون اینکه شناسایی شوند، محتوی منفی یا دلخواه را توزیع کرده و فضای انتخابات را مسموم کنند.

  • سایبورگ:

یک دسته بندی دیگری هم هست که تحت عنوان cyborg که روش تعامل انسان با رباط است. این روش جزء دسته بندی های فنی است که در اینجا در مورد آن بحثی نخواهیم داشت.

موارد گفته شده، برخی از روش های دستکاری افکار عمومی در شبکه ها و رسانه های اجتماعی است که در حوزه فعالیت های سیاسی، خصوصاً انتخابات قابل سو استفاده هستند.

در قسمت بعد کشورهایی که اقدام به دستکاری افکار عمومی می کنند را معرفی  می کنیم.

 ادامه دارد…

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد.