">

اقتصادی

نفوذ اقتصادی و ابعاد آن – قسمت اول نفوذ از راه تصمیم سازی

  نفوذ اقتصادی در تصمیم‌سازی‌ها از چهار مسیر نهادهای مالی بین‌المللی، مشاوران اقتصادی، شکل دهی افکار عمومی و مذاکرات با شرکتهای چند ملیتی قابل تحقق است. در این نوشتار کوتاه به برخی راه‌های نفوذ اقتصادی از مسیر تصمیم‌سازی اشاره می کنیم. نفوذ از راه تصمیم سازی یکی از راه‌های نفوذ اقتصادی دشمن در کشور دخالت […]

7 نوامبر 2016 11:01

 

نفوذ اقتصادی در تصمیم‌سازی‌ها از چهار مسیر نهادهای مالی بین‌المللی، مشاوران اقتصادی، شکل دهی افکار عمومی و مذاکرات با شرکتهای چند ملیتی قابل تحقق است.

در این نوشتار کوتاه به برخی راه‌های نفوذ اقتصادی از مسیر تصمیم‌سازی اشاره می کنیم.

نفوذ از راه تصمیم سازی

یکی از راه‌های نفوذ اقتصادی دشمن در کشور دخالت در تصمیمات اقتصادی است که این دخالت گاهی در تصمیم گیری و گاهی در تصمیم‌سازی اتفاق می افتد. نفوذ در تصمیم‌گیری به این معناست که دشمن در بدنه تصمیم گیری کشور نفوذ کند و وابستگان به دشمن مستقیم در بدنه اجرایی کشور تصمیم گیری کنند. ولی شایع ترین نوع نفوذ اقتصادی دشمن، از راه تصمیم سازی است که شیوه‌ای غیر مستقیم است.

شناخت نفوذ

درحوزه اقتصاد بویژه در بخش های زیر بنایی شاخصه هایی است که نشان می دهد اشکالات و اختلالاتی در این حوزه  وجود دارد، که همه به آن اذعان دارند، اما، هیچگاه برطرف نمی شوند. دلیل حل نشدن این مشکلات می تواند معیاری باشد مبنی بر اینکه اراده ای وجود دارد که مانع حل شدن آن است. این اراده می تواند منشاء نفوذ داشته باشد.

البته هر اقدامی که در اقتصادکشور انجام می گیرد، ریشه در نفوذ ندارد. درمسئله نفوذ، چند نکته باید مورد توجه قرار بگیرد:

  • سطح نفوذ راهبردی است، روش آن غیرمستقیم، القاء، بهره گیری از جذابیت ها و ارائه تسهیلات است.
  • در حوزه نفوذ باید توجه داشته باشیم که در دهکده جهانی زندگی می کنیم و در آینده ممکن است بحث مرز و ملیت و شرایط گذشته به شکل امروز دیگر موضوعیت نداشته باشند.
  • ما نمی توانیم مانع از این شویم که مردم به کشورهای دیگر نروند و یا مسیر را مسدود کنیم که کسی وارد کشور نشود چون ممکن است نفوذ اتفاق بیفتد.
  • در شبکه های اجتماعی، آنچه به اشتراک گذاشته می شود، همه به خارج از کشور منتقل می شوند. تمام ایمیل ها، توئیتر، وایبر، تلگرام و … به این معنا است که اطلاعات شخصی، گفتارها، روابط اجتماعی و … که در فضای مجازی بارگذاری و مبادله می شود به خارج از کشور منعکس و از آنجا به افراد منتقل می شوند.

 

روش های نفوذ در تصمیم سازی

روش دشمن برای نفوذ در تصمیم ­سازی­های اقتصادی را در چهار گروه می توان دسته بندی کرد:

1- ورود هیات‌های خارجی از نهادهای اقتصادی و پولی بین المللی از جمله صندوق بین المللی پول و بانک جهانی به کشور برای ارائه توصیه های متعدد اقتصادی به مسئولان از سال ها پیش معمول بوده و به دلیل عضویت رسمی ایران در نهادهای بین المللی امری عادی و پذیرفته تلقی شده است. ولی در برخی سال‌ها و دوره ها این هیات‌های بین المللی تاثیر مستقیم در تصمیم سازی های اقتصادی کشور داشته اند به گونه ای که برخی اقتصاددانان و کارشناسان اعلام کردند، در این دوره ها برنامه های اقتصادی کشور کپی توصیه ها و دستورات اقتصادی صندوق بین المللی پول و بانک جهانی بوده و سیاست‌های نظام سرمایه‌داری عیناً به دستور آنها عملیاتی شده است.

این روزها هم شاهد حضور گسترده و پر تعداد هیات‌های خارجی در کشور و برگزاری جلسات پی‌درپی با مقامات اقتصادی هستیم، جلسات مشابهی هم در سفرهای خارجی مقامات سیاسی و اقتصادی کشورمان با مسئولان این نهادها برگزار می شود. با توجه به اینکه صندوق بین المللی پول و بانک جهانی از قدیم توسط اروپا و آمریکا اداره شده و دخالت‌های سیاسی قدرت های بزرگ در مدیریت این نهادهای بین المللی آشکار شده است، از طرفی دشمنی‌های آمریکا و اروپا به ویژه در اعمال تحریم‌های اقتصادی علیه کشورمان هم بر کسی پوشیده نسیت، باید در خیرخواهی توصیه‌های اقتصادی سازمان های بین المللی به ویژه صندوق بین المللی پول و بانک جهانی با شک و تردید نگریست و مهمتر از آن، سازگاری این توصیه‌ها را با سیاست‌های اقتصاد مقاومتی سنجید.

2- بکارگیری مشاوران اقتصادی تقریباً در همه دولت‌ها و در تمام سطوح مدیریتی امری پذیرفته شده است، سطح تاثیرگذاری مشاوران بر تصمیم‌سازی های اقتصادی در دولت های مختلف متفاوت بوده است. البته در برخی دولت ها مشاوران از تیم اقتصادی کابینه هم تاثیرگذارتربوده اند.

نحوه انتخاب مشاوران اقتصادی، با توجه به کشور و دانشگاهی که تحصیل کرده‌اند، همایش‌ها و نشست‌های علمی که با حضور اقتصاددانان خارجی برگزار می کنند، باشگاه‌های علمی غیردولتی که بعضاً با حضور همین مشاوران شکل می‌گیرد، بستر و زمینه ای برای نفوذ اقتصادی در تصمیم سازی هاست.

3- تصمیم سازی با شکل دهی به افکار عمومی مردم و نخبگان یکی از روش های نفوذ است که طی سالهای گذشته به ویژه دو سال اخیر از سوی بیگانگان پیگیری و عملیاتی شده است. بررسی فرایند مذاکرات هسته ای و تصویب برجام در دو سال اخیر نشان می دهد، تبلیغات گسترده ای از سوی رسانه های بیگانه با بهره گیری از اظهارات مسئولان و نخبگان داخل کشور بر این گزاره تاکید کرده که جمهوری اسلامی ایران هیچ راهی جز حصول توافق هسته‌ای برای حل مشکلات اقتصادی مردم ندارند. و به گونه ای در موضوعات اقتصادی افکار عمومی را شکل می دهد که نه تنها در تصمیم سازی های اقتصادی کشور نقش آفرینی کند بلکه حتی تصمیمات مهم سیاسی و بین المللی کشور را هم مستقیم تحت الشعاع قرار می دهد و نظام را مجبور به پذیرش توافق‌هایی می کند که شایداگر فشار افکار عمومی نبود مورد پذیرش قرار نمی گرفت.

4- این روزها شاهد هجوم شرکت‌های خارجی برای سرمایه گذاری در بخش‌های مختلف اقتصادی کشور به ویژه حوزه های صنعت، بازرگانی و نفت و انرژی هستیم. در شرایطی که مسئولان قبل از تصویب برجام و حصول توافق هسته ای، لغو تحریم‌ها و حضور سرمایه گذاران خارجی را شرط لازم برای حل مشکلات اقتصادی و خروج ار رکود بر می شمردند و اقتصاددانان همسو و مشاوران اقتصادی دولت هم در نشست‌ها و محافل مختلف بر این گزاره صحه گذاشتند، امروز در مذاکرات اقتصادی با خارجی‌ها دست برتر با طرف مقابل است  و شرکتهای خارجی هستند که تعیین می کنند چگونه و با چه شرایطی با طرف ایرانی قرارداد ببندند و به دلیل خطای تاکتیکی که در بزرگ جلوه دادن تحریم‌ها و ضرورت حضور سرمایه گذاران خارجی درکشور صورت گرفت، نقش آفرینی موثر شرکتهای بزرگ چندملیتی در نحوه و شکل قراردادهای خارجی کشورنفوذ از راه تصمیم سازی دور از ذهن نیست.

 

گروه مطالعات اقتصادی

 

 

 

 

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد.