">

دسته‌بندی نشده ،سیاسی و روابط بین الملل

گزارشی از هم اندیشی کارآمدی ساختاری در جمهوری اسلامی ایران

گزارشی از هم اندیشی سایت راهبرد ملی با عنوان کارآمدی جمهوری اسلامی ایران

25 فوریه 2019 14:17

گزارشی از هم اندیشی کارآمدی ساختاری

در بهمن ماه سال 97 جلسه هم اندیشی با حضور پنج نفر از اساتید دانشگاه در محل سایت راهبرد ملی با عنوان «کار آمدی ساختاری در جمهوری اسلامی ایران» با طرح دو سئوال 1- شاخص های موثر و تاثیر گذار (سلبی- ایجابی) کارآمدی ساختاری در جمهوری اسلامی ایران کدامند؟ و 2- زمینه ها و عوامل تاثیر گذار بر شاخص های کارآمدی ساختاری در جمهوری اسلامی کدامند؟ موضوع بحث در نشست بود.

دراین جلسه نخست آقای مجید بهمنی دبیر جلسه توضیحاتی درباره موضوع و ضرورت های آن بیان نموده و از اساتید محترم شرکت کننده در این هم اندیشی درخواست نمودند: سخنرانان محترم ضمن اینکه حول عنوان جلسه مطالب خود را بیان می نمایند با نگاه ایجابی به موضوع جلسه پرداخته و با توجه به اینکه امروزه شاهد طیف وسیعی از مطالب و اظهارات داخلی و خارجی در تمامی سطوح از عدم کارآئی مدیریتی در سطوح نظام جمهوری اسلامی هستیم و تقریبا کمتر به کارائی نظام با نگاه مثبت و ایجابی پرداخته می شود، بنابراین در کنار کارآئی نقاط مثبت، در نگاه سلبی ایرادات و نقاط ضعف موضوع و اینکه چه نوع ضرر و زیانی متوجه جامعه می گردد؛ نیز مطرح شود.

گزارشی از هم اندیشی کارآمدی ساختاری

در ابتدا دکتر عصاریان از اساتید دانشکده امنیت ملی در دو بخش با نگاه تئوریک به موضوع کارآمدی دولت ها به لحاظ ساختاری اشاره کرده و گفتند: «اگر بخواهیم نگاه ایجابی را به موضوع کارآمدی تسری بدهیم باید توجه داشته باشیم که دولتی کارآمد است که از مزیت ها، فرصت ها، موفقیت ها، حمایت ها و عناصر قوت و کارکرد های آن بهره مند و شرایط کارآمدی را برای خودش ایجاد نماید. در این صورت مهم ترین کارکردش این خواهد بود که بتواند تجربیات موفق را به روندهای تصمیم گیری تسری و توسعه بدهد. اصول ماندگار، صحیح و قوی در کشور را فعال کند و انرژی های کلیدی و استثنایی را در کشور جریان ببخشد و از آن حمایت کند و از ارزش های کلیدی و فارغ از شرط پذیری در جامعه پشتیبانی کند تا این انرژی ها را در شرایط بحران و شرایط خاص در خدمت خودش داشته باشد» . سپس ده نکته از عوامل، قواعد و اصولی که برای توسعه کارآمدی ساختاری در مسیر کارآمدی دولت باید مورد توجه قرار گیرد و به نحوه اجرا و کسب کارآمدی و آمادگی برای عبور از بحران های حوزه ناکارآمدی اشاره نمودند و در انتها سخنان خود را با این مطلب پایان دادند که: « ما تجربیات بسیار موفقی در دفاع مقدس، در توسعه سطح مقاومت و صدور انقلاب اسلامی و نیز در کنار آن توسعه توانمندی های دفاعی امنیتی که ارزش های ملی و منطقه ای و حتی جهانی ما را توانست مورد تبلیغ قرار بدهد، داشته ایم. ولی در کنار آن ضعف های ساختاری و کارکردی و حتی ضعف های شناختی در برخی از کارکردهای دولت ها داشته ایم که موضوع کارآمدی را به شدت مورد ضربه قرار داد. با کالبدشکافی طرح ها و لوایحی که در مجلس مطرح می گردد می توان ناکارآمدی، ضعف و بی توجهی به دانش تولید برنامه را شناخت و در کنار آن هم شاهد موفقیت های فراوانی که در مهندسی قدرت، مهندسی امنیت و دفاع از منافع کشور در بسیاری از حوزه ها داشته ایم، تکیه کرد»

سپس دکتر امیر حسین طاهری عضو هئیت علمی دانشگاه خوارزمی پس از تعریف اجمالی از «کارآمدی» برای بررسی کارآمدی یک نظام، به تشریح مختصر نظریه های کارآمدی ( ملاک ها و شاخص ها) پرداخته و نظریات توفیق، رضایت، تکلیف مداری و خواص گرایی و عدالت را بیان نمودند و به برخی از خطاها و مغالطه هایی که در ارزیابی کارآمدی نظام از جمله تعمیم جز به کل و بر عکس، نادیده انگاری سهم هریک از عوامل، مطلق انگاری، تقلیل گرایی، «احساس واقعیت» با « واقعیت»، بزرگ نمایی مشکلات و برخورد سیاسی با امور غیر سیاسی، اشاره کرده و در ادامه از مقایسه مجموع عواملی همچون هزینه‌ها و درآمدهای کشور در قبل و بعد از انقلاب به ارزیابی عملکرد و کارنامه نظام جمهوری اسلامی و تفاوت وضعیت اقتصادی آن با نظام گذشته پرداخته و شاخص های متعدی را در تغییر کارآمدی نظام نسبت به رژیم گذشته بیان کردند و در انتها شش دلیل بروز برخی از نارضایتی های مردمی را برشمردند و در نتیجه گیری تجربیات تلخ و شیرین سیاستگذاری‌های اقتصادی طی چهل سال گذشته را آموزه‌های گران بها دانستند که می تواند راهنمای برون رفت از شرایط ناپدیدار کنونی باشد.

گزارشی از هم اندیشی کارآمدی ساختاری

در ادامه دکتر رضا رسولی استاد دانشگاه با نگاه ایجابی به کارائی مدیریت کلان بعد از انقلاب اسلامی ایران پرداخته و در چندین محور مدیریت کارآ در جمهوری اسلامی به لحاظ فرهنگی را در توانمندی تاسیس نهادهای مختلف در این زمینه دانستند. ایشان اقداماتی همچون نهاد سازی، سازمان دهی و سازمان یافتگی فرهنگی، پیش بینی، پیوستگی و توسعه فرهنگی در تمامی سازمان ها از جمله نهادهای نظامی، انتظامی و ورزشی را نشان از کار آمدی ساختاری جمهوری اسلامی در عرصه ی فرهنگی می دانند. وی در ادامه، نهاد سازی در عرصه های اجتماعی، گسترش مشارکت در انتخابات، امنیت و کنش گری رسانه ایی را از دیگر شاخصه های کار آمدی نظام جمهوری اسلامی در حوزه ی فرهنگی اجتماعی می دانستند. ایشان فتح الفتوح این کارآمدی را در بیانات مقام معظم رهبری که فرمودند: «فتح الفتوح امام خمینی تسخیر دل ها و قلب های جوانان است» دانستند. که در دو حوزه توسعه تربیت و آموزش و گسترش فرهنگ مقاومت برشمرده و زمینه های این کارآمدی را در چهار علت تقنینی، جایگاه و اثرات ولایت فقیه بر امور، انگیزه های معنوی مردم و حرکت های جهادی آوردند و درپایان اشاره داشتند: در کنار این کارآمدی و برای رسیدن به آرمان ها بایستی از طریق نقد منصفانه و عالمانه نقاط ضعف ها را شناسایی و بر طرف نمائیم.

سخنران بعدی جناب آقای اسماعیل زارعی استاد دانشگاه و محقق علوم اجتماعی با بیان اینکه اگر بخواهیم به وضع جامعه کنونی نگاه انتقادی داشته باشیم باید با نگاه ساختاری باشد. توضیح دادند به دلیل اینکه ساختار حزبی هنوز در جامعه نیمه توده ایی و نیمه مدنی ایران به معنای رایج آن در دنیا فعال نشده است، اولین انتقاد را می توان مطرح کرد زیرا تحقق مردم سالاری دینی امروزه قطعا با نظام حزبی، شدنی است. سپس برای اینکه بتوان به این سئوال پاسخ داد آیا نظام کارآمد بوده است یا خیر؟ باید بررسی کنیم، بر پایه استانداردهای جهانی طبقه‌ی متوسط عریض و فربه شده یا نازک تر گردیده است. سپس در دو شاخص جنسیتی و سنی به کارآمدی نظام اشاره کردند که طبق آمارهای موجود در شاخص جنسیتی و حضور زنان در اجتماع عملکرد و کارائی نظام مناسب برآورد می شود، اما در شاخص سنی؛ گفتند جامعه در حال شکاف نسلی است که در صورت تداوم به گسست نسلی خواهیم رسید. در پایان ایشان با بیان رئوس عوامل اثرگذار بر ساختار اجتماعی سه سرمایه اصلی در حوزه اجتماعی را نام برده و اعتماد را مهمترین سرمایه حوزه اجتماعی برشمردند و گفتند باید بررسی شود این سرمایه طی چهل سال گذشته روند افزایشی داشته یا کاهشی بوده است.

گزارشی از هم اندیشی کارآمدی ساختاری

در انتهای جلسه دکتر یحیوی استاد دانشگاه پیام نور با ذکر پنج شاخص، کارآمدی نظام جمهوری اسلامی ایران را در حوزه های سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و دولت – ملت و مسائل حاکمیتی و حکومت داری مورد واکاوی و تحلیل قرار دادند و آن را در برخی عرصه ها از جمله مبانی اسلام سیاسی، مشارکت مردمی و دولت – ملت موفق بلکه بی نظیر خواندند اما در عرصه اقتصاد و حکومت داری، کارآیی جمهوری اسلامی ایران را با توجه به بسترهای مختلف آسیب پذیری و تهدیدات و رویدادهای جهانی و تغییر الگوی ارتباطات و زندگی بین المللی به صورت کامل موفق ندانسته و برای جبران این نقیصه شش راهکار از جمله: تغییر رفتار نهادهای حکومتی و مهار و محدود سازی اختیارات اشخاص، نهادها و دستگاه‌های نظامی امنیتی، مشارکت همه گروه ها در قدرت، باز تولید عادلانه ثروت، در اولویت قرار دادن تعیین تکلیف بحث مالکیت و بحث قانون و رقابت اقتصادی و نهایتاً مبارزه با فساد اقتصادی و باز سازی و اصلاح مدیریت کنونی با بهره وری از منابع را پیشنهاد و ارائه داده اند.

مشروح مطالب اساتید محترم به صورت مستقل بزودی در سایت راهبرد ملی منتشر خواهد شد.

یک دیدگاه برای “گزارشی از هم اندیشی کارآمدی ساختاری در جمهوری اسلامی ایران

  1. ضمن سلام و عرض ارادت به برگزار کنندگان هم اندیشی. سخنان دکتر یحیوی را بیشتر پسندیدم هرچند که سخنانم کارشناسانه نیست، باید از اینگونه همایش ها بیشتر برگزار گردد چون اختلاس ها و دزدي هاي كلاني که در این كشور صورت مي گيرد نشانه ساختار نادرست نظام است كه بايد اصلاح شود در غير اين صورت اين بحران و ساير بحرانها به تدريج به نارضايتي عمومي از اصل نظام منجر مي شود هرچند که بعضی از مقامات محترم اعتقاد به وجود بحران در کشور ندارند.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد.