">

سیاسی و روابط بین الملل

امید استراتژیک : چالش ها، راهکارها

در این نوشتار ضمن نگاهی کوتاه به مواضع دشمنان انقلاب اسلامی در چارچوب استراتژی ضد امید که در حقیقت راهبرد ضربه به جمهوری اسلامی از درون را از طریق نا امید سازی مردم بوسیله عملیات روانی و جنگ نرم دنبال می کنند ، نگاهی خواهیم داشت به استراتژی امید و امید آفرینی در شرایط کنونی در کشور. این دو راهبرد هر یک شرایط ابزار و شیوه های خاص خود را دارد که دکتر امیر حسین طاهری عضو هیات علمی دانشگاه خوارزمی در ادامه به آن خواهد پرداخت.

25 آگوست 2018 09:51

مقدمه

در شرایط کنونی که دشمن بصورت آشکار و پنهان جو روانی ناکارآمدی نظام را در جامعه دنبال می کند. آگاه سازی و اراِیه شناخت و تحلیل درست به مردم در رابطه با استراتژی “ضد امید” که در شرایط کنونی دشمن آن را دنبال می کند و متقابلا توجه دادن مردم به توانمندی های کشورمان در عرصه های مختلف می تواند زمینه ها و بستر های امید آفرینی را در کشور در چارچوب “استراتژی امید” فراهم کرد. چرا که توانمندی ها و پیشرفت های کشورمان در عرصه های مختلف سیاسی علمی و فرهنگی متعدد و انکار ناپذیر است . توجه جدی و بیان واقع بینانه بخصوص در شرایط امروز جامعه مان، ضرورتی است انکارناپذیر.

علاوه بر عامل جنگ روانی دشمن و ابزارهای مختلف آن که همواره روح و روان جامعه را نشانه رفته است عوامل مهم دیگری نیز نقش دارند. شگردها و شیوه های دشمن طیف متنوعی را در بر می گیرند. که گاه از اهمیت راهبردی برخوردار هستند.

همین نگاه استراتژیک است که این پرسش محوری را مطرح می کند که دشمنان انقلاب اسلامی در این مقطع به چه منظور امید مردم و جامعه را نشانه رفته و تلاش گسترده در نا امید سازی جامعه دارند، به چه منظور؟ و حول کدام راهبرد؟

بدون شک دشمنان کشورمان بر اجرای استراتژی ضد امید به تفاهم رسیده اند. و برغم اختلافات ناچیز و موردی که با هم دارند اما در ناامید کردن مردم ایران و تداوم آن به وحدت رسیده اند. این پدیده در صورت غفلت سبب مخدوش شدن و بحرانی تر شدن اوضاع کشور خواهد شد. آگاهی بخشیدن به مردم و مسئولین در اوضاع حساس کنونی ، و امید آفرینی در جامعه مقدم ترین مسئله ایست که باید مورد توجه قرار گیرد.

امید موتور محرکه جامعه و همواره چاره ساز بوده و در صورت برخورد انفعالی و غفلت در قبال استراتزی ضد امید دشمن در قبال کشورمان یاس و نا امیدی جامعه را فراخواهد گرفت. بالندگی جمهوری اسلامی و بقاء انقلاب اسلامی مرهون حضور همیشگی مردم در صحنه های مختلف سیاسی و اقتصادی و…، است .

لذا در این شرایط راه جلوگیری از موفقیت استراتژی ضد امید دشمن در کشورمان استراتژی امید و بعبارتی تحقق امیدی استراتژیک در شرایط کنونی در کشور است. امیدی که مبتنی بر درس های انقلاب اسلامی با تکیه بر پتانسیل ها و پیشرفت های واقعی نظامی سیاسی اقتصادی علمی فرهنگی و.. کشور و حضور همیشگی مردم در صحنه تقابل با دشمنان خواهد بود. امیدی که نتیجه تعامل، اصلاح، تحول و تغییر جدی در موارد لازم در سطح جامعه که می باید فارغ از مصالح زودگذر سیاسی یا تمایلات گروه گرایانه، به شکل علنی و به گونه ای شفاف دنبال شوند.

1-استراتژی ضد امید: شیوها

استراتژی «امیدزدایی» از جامعه، استراتژی‌ای است که دشمن در جهت توفیق آن بسیار تلاش می کند لذا عدم شناخت درست این استراتژی و عدم طراحی استراتژی کنش‌سازِ همه‌جانبه در مقابل آ ن ، می‌تواند بحرانی بزرگ در آینده بیافریند که آسیب زننده به کشور گردد.

1-1- باید توجه داشت که با نگاهی از دریچه امنیت و منافع ملی، می‌توان سرشاخه‌هایی یافت که در راستای «امیدزدایی»، هماهنگ گام برمی‌دارند و به‌ پیش می‌روند

1-2- استراتژیِ امیدزدایی با دو بازویِ قرینه، اجرایی می‌شود؛ از یک طرف ناامید کردن جامعه با تقویت بی‌اعتمادی نسبت به مقامات جمهوری اسلامی و از طرفی دیگر همزمان «آفریدن امید کاذب»، به ظاهر در حمایت از مردم

1-3 –استراتژی امید زدایی به صورت فراگیر و چندبعدی اجرایی می‌شود؛ از باورهای سیاسی و ارزش‌های اجتماعی و امنیت اقتصادی تا سازمان و نظام‌های اعتقادی و مذهبی و ایدئولوژیک؛ از مناسک تا باورها… راست و دروغ آنچنان در هم تنیده می‌شود که دیگر تشخیص آن براحتی ممکن نیست.

1-4- ساخت ‌و ساز شایعات مدیریت شده درباره مقامات جمهوری اسلامی توسط شبهه رسانه‌ها و ‌رسانه‌های مخالف خارجی و ترویج و باز نشر آن، توسط عوامل داخلی هماهنگ [دانسته یا نادانسته] بر اساس «استراتژی ضد امید» ارزیابی می گردد. این سخن به معنای این نیست که عملکردهای برخی دولتمردان یا سیاستمداران نامأنوس با سیاست‌های کلان نظام نیست و ایرادی از آن نمی‌توان گرفت یا مقامات و مسئولان و مدیران نیز دچار خطا و اشتباه نشده‌اند.

برخی رسانه‌های مکتوب و مجازی داخلی نیز که بدون استراتژی گام برمی‌دارند و کلان‌نگر به حوادث پیرامونی توجه نمی‌کنند، بازیگری می‌شوند در زمینِ بازیِ طراحان این استراتژی؛ در همین رابطه سیاستمداران، مسئولان و مدیران نیز باید هشیار باشند به گونه‌ای حرکت نکنند تا بهانه لازم برای مخالفان را فراهم گردد .

1-5- در راستای تحقق استراتژی ضد امید دشمنان ایران اسلامی با تاکتیک‌های مختلف با سیاست شکاف میان حاکمیت و جامعه و حتی بخشی از جامعه با بخشی دیگر و مأیوس کردن جامعه ایرانی از آینده ، اظهاراتی را با هدف القا این موضوع که مقاماتِ نظامِ ایران مانعی برای رفاه، امنیت و آسایش ایرانیان هستند را بیان کرده و با استفاده از رسانه‌های در اختیار در نقش هکرهای اجتماعی احساسات و روانِ اجتماعی جامعه را هدف قرار داده اند.

2- استراتژی امید : شیوه ها

تنها چیزی که در حفظ روحیه‌ی مردم و جامعه تأثیر ویژه‌ دارد و باعث می‌شود همه‌‌ی مردم برای زنده ماندن و زندگی تلاش کنند، «امید» است. امید مولد احساسات و مبنای جذابیت زندگی است. امید در تاریکی مثل یک نقطه‌ی نور در ذهن انسان امیدوار می‌درخشد و توان تازه‌ای برای ادامه‌ی حیات در به‌وجود می‌آورد. امید موتور محرک هر جامعه‌ای برای حرکت و ادامه مسیر است، جامعه نا امید، تلاش نمی کند و جامعه‌ای که تلاش نکند ، نمی‌تواند آینده‌اش را بسازد. همانطور که گفته شد مهم‌ترین طراحی جبهه مقابل کشورمان ناامید کردن مردم از آینده است. جامعه بدون امید، جامعه‌ای است که از حرکت باز می‌ایستد. جامعه بدون امید، جامعه راکدی می‌شود که در نهایت به سمت انحطاط و زوال پیش می‌رود. مواردی از قبیل احساس عدم‌امنیت ، عدم پیشرفت ،عدم امکان بروز استعدادها، عدم امکان تحقق آرزوها در میان مردم از علائم وجود ناامیدی در یک جامعه است. استراتژی امید می گوید نباید ایستاد و نگاه کرد باید شروع کرد به ایجاد برنامه هایی منسجم و مدون برای حل بحران ها با تکیه بر پتانسیل های بالقوه و بالفعل . بررسی و تحلیل دقیق وضعیت اقتصادی، سیاسی و فرهنگی و اجتماعی، و شرایط زمانی، جهت برنامه ریزی کوتاه مدت و بلند مدت و تبیین استراتژی و تاکتیک مناسب لازم و ضروری است.

ناگفته نماند که ضریب اثر گذاری عوامل مختلفی مثل رفاه، سطح اقتصادی، حوزه اجتماعی و فرهنگی برای امید بخشی در جوامع مختلف، متفاوت است و هر گونه القای ناامیدی عاملی برای کند کردن حرکت کشور، نیز خطایی استراتژیک است.

 2-1-“رسانه” شاخص‌ محوری امید و امیدآفرینی:

شاخص رسانه بیانگر تاثیر رسانه در امید آفرینی (از طریق پخش اخبار امیدبخش، موثق، بهنگام و فراگیر) یا تخریب روح امید و ناامید کردن مردم( از طریق “تیره و تار نشان دادن افق کشور بوسیله تنظیم هدفمند خبرها و تبلیغات) است.

2-2-همه رسانه‌ها از جمله رسانه ملی، گردانندگان فضای مجازی و تریبون‌های مختلف، باید متوجه این نکته مهم باشند که تصمیم و هدف قدرت‌های بزرگ بویژه امریکا و آنچه در منطقه شاهدیم نسبت به ایران، برای این است که مردم را به آینده ناامید و یا کم‌امید نمایند. لذا همه باید هوشیار باشند که در زمین دشمن بازی نکرده و در این دام نیفتند. در این راستا بایستی ضمن رصد و پایش رسانه‌ها و اظهارات و کنش‌های مقامات، مدیران، نخبگان و گروه‌های مرجع به صورت متمرکز و بر اساس شاخص‌های دقیق و محسوس [نه سلیقه‌ای و ذوقی و انتزاعی]، به آنان توصیه‌ شود (البته نه در چارچوب توصیه‌های امنیتی و آمرانه )از زمین امیدزدایی خارج گردند.

3-2- لازمه امید آفرینی و بالا بردن امید به زندگی در میان مردم ،اتخاذ سیاستی جامع در کنار اراده حاکمیت در همه رده‌ها جهت ارتقاء امید به زندگی در میان مردم است و بدون شک توصیه و بحث‌های کارشناسی صرف، اثری ندارد.

4-2-بها دادن به متخصصان در رشته های مختلف علوم اجتماعی، سیاسی ، اقتصادی در تصمیم‌گیری‌های کشوری در کنار بستر سازی جهت مشارکت واقعی مردم در کشورداری از جمله ضروریات است، چرا که این وضعیت روی کیفیت زندگی اثر گذاشته و می تواند زمینه امید آفرینی در جامعه گردد.

5-2-بازسازی فضاهای گفت‌وگوهای اجتماعی رو در رو مردم با یکدیگر و مسئولان در فضایی دوستانه در اماکن عمومی جهت طرح مسائل و مشکلات خود . واقعیت این است که چون فضاهای گفت‌وگوی اجتماعی را در شهرها از دست داده‌ایم و مردم با یکدیگر رو در رو گفت‌وگو نمی‌کنند، شبکه‌های اجتماعی باعث سوء تعبیر و سوء برداشت شده و ناامیدی را تشدید کرده و می‌تواند نقش تخریبی در این زمینه داشته باشد. به همین دلیل توصیه می‌شود تا فضاهای گفت‌وگوهای اجتماعی در اماکن عمومی دوباره بازسازی شود.

6-2- ارائه راه‌حل منطقی در کنار نقد و انتقاد

یکی از نشانه های بلوغ سیاسی اجتماعی، وجود نقدهای منصفانه و اخلاقی در فضای جامعه است. نقد از جنس سیاسی اجتماعی ، منصفانه و دقیق و به دور از غرض ورزی و بی ادبی، نه نقدی جناحی، با اطلاعات ناقص، شدیداً تخریبی، بی رحمانه و گاهاً همراه با بی ادبی و قساوت دل که البته گاهی هم به خشونت، بی نظمی و بی انضباطی سیاسی اجتماعی منجر می شود و زنگ خطری برای بلوغ سیاسی است. نقد موثر نقدی است که مقدمه ای شود برای رفع نقصان ها و کمبودها و خطاها از امن اندیشه، گفتار و کردار . نفدی که تنها در مقام بیان اشکال ها و نقصان ها نیست بلکه در بیان طریقه رفع آنها نیز هست؛ یعنی نادق، علاوه بر بیان نقصان ها، باید راه حل یا راه حل هایی برای رفع معضلات هم ارائه دهد؛ این نقد بدون شک ، بازوی امید و امید آفرینی در جامعه خواهد بود. فضای جامعه را سالم نگه می دارد و فسادهای خفته در کوره راه های سیاسی اجتماعی را برملا می کند، و آنچنان لرزه بر اندام مفسدان و مترفان و مسرفان می اندازد که هیچ پدیده دیگری، توانایی چنین مسئله ای را ندارد. که در آن فضا، نقدها به ظهور برسند، ما باید باور کنیم، نقد شویم، نقد کنیم. ما باید باور کنیم که نقد کردن باید کینه ورزانه نباشد. ما باید باور کنیم، اگر نقد، به معنای حقیقی، در جامعه ما نهادینه شود، بی تردید فساد نیز نمی تواند پنهان بماند.

جمع بندی

دشمنان انقلاب اسلامی شرایط کنونی کشور را برای خود یک امید استراتژیک فرض کرده و امید بدان دارند که با حاد شدن وضعیت اقتصادی شرایط کشور به‎سمت بحران برود. اما تاریخ گواه است در طول دوران مختلف انقلاب اسلامی هیچیک از این اتفاقات که دشمنان انقلاب به نتایج منفی آن خیلی دل‎خوش کرده بودند، نتوانست خواست آنان را تأمین کند . بدون شک سیاست‎مداران و اقتصاد دانان تصمیم گیرنده شرایطی را به‎وجود خواهند آورد که هرچه بیشتر به سمت حل مسایل و رفع مشکلات حرکت کند و این یعنی یأس تاریخی استکبار جهانی از فرصت استراتژیکی که به‎زعم آنها می توانست شرایط را برای بهره‎برداری آنان مهیا کند. در شرایط فعلی کشور و منطقه، داشتن برنامه ای استراتژیک، برای بسامان کردن وضعیت کنونی ضروری می نماید و این کار در صورتی امکان پذیر خواهد بود که مسئولین از تمام ظرفیت های موجود استفاده کرده و علاوه بر ارائه تحلیلی درست، بازی را روی زمین واقع گرایی انجام دهند. باید دانست مردم بازیگر اصلی صحنه هستند لذا نباید از مشکلات آنها فقط استفاده ابزاری شده و درک درستی از خواسته های آنها پیدا نشود. چرا که اگر بازیگر اصلی یعنی آحاد مردم وارد صحنه ی بازی شوند خود می توانند پیشرو در حل دیگر بحران ها شوند. بدیهی است جامعه ما از آگاهی زیادی برخوردار است و باید هشیار باشیم که در شرایطی که ما قصد امید آفرینی در جامعه داریم، دشمن نیز به قصد امید زدایی در جامعه تلاش کرده و در این راستا سیاست ” تهی شدن از انگیزه و امید ” مردم را با ایجاد توقعات ایده آلیستی و شعارهای لوکس و پوچ را دنبال می کند . در راستا امید آفرینی بایستی ضمن اشاره به واقعیت هایی از قبیل پیشرفت های چشمگیر علمی و فناوری در سایه هویت ایرانی و اسلامی”و.. “در صحنه نگهداشتن مردم”، و شکل دهی فضای منطقی، معقول به دور از مجادلات و کشمکش های سیاسی”، و رفع تبعیض ها و فرصت های اختصاص داده شده به اشخاص خاص و شناسایی نقاط قوّت و ضعف نظام و برطرف کردن دلسوزانه نقاط ضعف و تقویت قوت ها”پرهیز از تبلیغ ضعف مدیریت در کشور”،”عمل کردن به وعده ها” و … را در دستور کار و توجه خود قرار دهیم.

انشالله

دکتر امیرحسین طاهری

عضو هیات علمی دانشگاه خوارزمی

مرداد 1397

3 دیدگاه برای “امید استراتژیک : چالش ها، راهکارها

  1. دقیقا امید و امید واریمون (به شخصه خودم رو عرض میکنم) به چی باید باشه… 28 سال سن دارم … فاقد درآمد محسوسی نه پس اندازی دارم نه خونه و نه ماشین و میدونم هم قرار نیست وضعم بهتر از این شه و شغلی هم برای امثال من نیست و مجرد هستم و با این شرایط حتی فکرشم نمیکنم که ازدواج کنم اونوقت من باید به چی امیدوار باشم
    نیازی هم نیست استکبار جهانی نامیدم کنه… شرایطی که اینجوری باشه اون شخص که هیچی هر کیم طرفو بشناسه ازش نا امید میشه

  2. ??
    متن را که خواندم
    سوالی به ذهنم رسید
    چه چیزی باعث میشود
    استکبار ستیزی هویت ما باشد
    و حکمران الزاما باید این شعار را بدهد
    اما از لبخند هیچ حرفی نزند

    تعداد واژه های دشمن را بشماريم
    آخرین بار کی از لزوم شادی سخن گفتیم کی بود

  3. درود
    شاخص محوري ، ميتواند به جاي (( رسانه)) ،‌((‌اقتصاد)) باشد. زيرا به نظر مي رسد اميد به اقتصاد رو به رشد موتور محرك همه اميد ها خواهد بود.
    بديهي است كه نقش رسانه مي تواند در راستاي اميد بخشي (‌دركنار تحول اقتصادي واقعي ) بسيار پررنگ باشد.

    ارادتمند
    يك استراتژيست

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد.