راهبرد ملی -|- nationalstrategyمروری کوتاه بر برخی راهبردهای روسیه در منطقه - راهبرد ملی -|- nationalstrategy

الف) هدف راهبردی روسیه در منطقه

 روسیه  در طی دو سال 2015 – 2016با هماهنگی ظرفیت های میدانی جمهوری اسلامی ایران توانست در راستای جلوگیری از نفوذ تروریسم تکفیری به قلمرو روسیه، در معادلات منطقه ای به ارتقاء نقش و زمینه­ی بازیگری و بازگشت به دوران اقتدار دهه­های قبل برگردد، این کشور پس از جاماندن از تحولات لیبی، فریب خوردن در جریان خلع سلاح شیمیایی سوریه و بهره­ گیری از اندوخته سیاسی و تجربه ایستادگی در معادلات اوکراین، در سال 2015 با اتخاذ رویکرد نظامی و نقش آفرینی فعّال در صحنه­ های عملیاتی سوریه علیه گروه‌ های تروریستی، وارد مرحله جدیدی از رویاروئی با دولت­ های غربی گردید.

ب) رویکردها

• روسیه با استفاده از توانمندی ” نظامی و تسلیحاتی در فضای عملیاتی سوریه، استفاده از ظرفیت­ های سیاسی در نشست­ های بین­ المللی و محیط­ های دیپلماتیک و با استفاده از حق وتو در شورای امنیت سازمان ملل” اهداف و رویکردهای خود را پیگیری نمود. مسکو با انتقال جبهه­ درگیری و صحنه­ های تقابلی با غرب از اکراین به سوریه، و اتخاذ رویکردهای تهاجمی در معادلات نظامی و سیاسی، از وضعیت انفعالی خارج شده و در موقعیت بهتری یافت. کرملین تلاش کرد با تثبیت وضعیت خود در سوریه، در تحولات راهبردی جهان نیز کسب امتیاز کند.
• علی رغم تنش های مقطعی بین روسیه و ترکیه ، این کشور در جهت نزدیکی به ترکیه تلاش نمود و با ایجاد تاکتیکی جدید (بازی کارت ترکیه) در مناقشه سوریه حضور خود را تعریف کرد.

ج) روش‌های اجرایی

•  این کشور در طی دو سال 2015 – 2016 در رقابت راهبردی با کشورهای غربی، در مسیر انباشت قدرت و کاهش تهدیدات پیرامونی گام برداشت،
• با عملیات نظامی در سوریه و ارتقاء جایگاه منطقه ­ای و تثبیت برتری­ های سیاسی و میدانی، زمینه بازگشت مقتدرانه به معادلات منطقه و جهان را برای خود فراهم نمود، از نظر مسکو، پیروزی در سوریه مقدمه­ ای برای کسب برتری راهبردی در برابر دیگر رقیبان که در دیگر حوزه ­ها حضور دارند خواهد بود.
• هم­زمان و متناسب با عملیات واحدهای نظامی، روسیه با سرعت بخشیدن به فعّالیت‌ های دستگاه دیپلماسی، در جهت تبدیل سریع دستاوردهای میدانی به پیروزی­ های سیاسی، گام برداشت. این ابتکار به قدرت چانه ­زنی کرملین در برابر غرب به خصوص در معادلات مربوط به اوکراین افزوده بود.
• روسیه با تقویت سامانه عملیاتی و توسعه پایگاه نظامی خود در ساحل مدیترانه، در راستای نهادینه نمودن استقرار نظامیان خود در غرب آسیا گام برداشت .
• روسیه با سرکوب عناصر تروریست و روس­ تبارهائی که به گروه ­های افراطی در سوریه و عراق پیوسته­ اند، ریشه­ چالش­ های امنیتی آینده خود را هدف قرار داد، فدراسیون روسیه آمار اتباع خود که به صفوف داعش پیوسته ­اند را بالغ بر 2400 نفر اعلام کرده است. مقامات امنیتی فدراسیون بازگشت این افراد را برای امنیت کشور خطرناک می‌انگارد.
• روسیه با آزمون نسل جدید تسلیحات خود در فضای عملیاتی سوریه، در مسیر تحقیق و توسعه­ صنعت نظامی خود گام برداشت.

د) جمع‌بندی و نتیجه‌گیری

• اقدام نظامی روسیه علیه گروه‌ های تروریستی در سوریه که از نظر کشورهای غربی با ابهام در گام­های بعدی همراه بود، موجبات نگرانی آمریکا و اروپا را به دنبال داشت. زیرا روسیه با پنهان نگه­داشتن اهداف و رویکردهای خویش و بازی فعال در عرصه­ های عملیاتی و سیاسی به قدرت بلامنازع در تحولات منطقه تبدیل گردید. در این وضعیت که چارچوب ژئوپلیتیک منطقه در حال فروپاشی است نقش آمریکا در ثبات غرب آسیا در حال تضعیف برآورد می­ شد.
• از آنجا که اقدام نظامی مسکو در سوریه به برتری جبهه­ مقاومت و جمهوری اسلامی ایران در تحولات میدانی این کشور و معادلات منطقه انجامیده است، موجب گردید چسبندگی کشورهای حامی تروریسم به آمریکا و محور غرب را به دنبال داشته باشد.
• اگرچه رویکرد نظامی روسیه در سوریه به عنوان شاهدی برای قدرت جمهوری اسلامی در اقناع کرملین در اتخاذ این تصمیم راهبردی محسوب می ­شود. امّا باید اذعان کرد ؛ همگرایی آشکار ایران با روسیه طی دو سال میلادی 2015-2016 در معادلاتی که یک­سوی آن گروه­ ها و کشورهای سنّی منطقه هستند، جنبه‌ های منفی علیه جمهوری اسلامی ایران در داخل کشور و منطقه را به همراه داشته است.
• روسیه با روش نرم به تغییر تاکتیکی در رویکرد دیپلماسی خود در سوریه گام برداشت و تصور می شود در موضع آینده پرونده هسته ای ایران نیز منتظر نتایج انتخابات ریاست جمهوری سال 96 شمسی در ایران بوده که سیاست های خود را با دوران ترامپیزه شدن آمریکا هماهنگ سازد.