راهبرد ملی -|- nationalstrategyراهبرد ملی -|- nationalstrategy - تحلیل سیاسی، اقتصادی، فرهنگی، اجتماعی، فناوری

اقتصاد پنهان به عنوان یک پدیده نامطلوب اقتصادی به صورت رسمی و غیر رسمی می تواند ضرر و زیان های زیادی به اقتصاد یک کشور وارد کند. اینگونه اقتصاد دارای آثار و پیامدهای همچون افزايش پول در گردش، کاهش اخذ مالیات و مخدوش شدن دقت در آمار تولید ناخالص ملی و مسائل دیگری از جمله کسری بودجه دولت، گسترش دامنه قاچاق ... است. پیشنهادات و راهکارهایی که بتواند با این نابهنجاری مقابله کند کدام است؟ دکتر امیرحسین طاهری عضو هیات علمی دانشگاه خوارزمی در قسمت یادداشت خود پاسخ می دهد.

اقتصاد پنهان از پديده‌هاي نامطلوب ‌اقتصادي است که روند رو به رشدی در همه اقتصادهاي در حـال توسـعه و توسعه يافته دارد. از ویژگی‌های اقتصاد کشورمان نیز حجم گسترده اقتصاد زیرزمینی آن است. با توجه به سیاست‌های کلی کشور در مورد فراهم نمودن شرایط مناسب برای فعالیت اقتصادی سالم و شفاف، شناخت صحیح از اندازه و علل و آثار اقتصاد پنهان و مقابله با آن از اهمیت ویژه‌ای برخوردار گردیده است. دکتر امیر حسین طاهری عضو هئیت علمی دانشگاه خوارزمی ضمن اشاره به بخش های مختلف اقتصاد پنهان و بیان علل و آثار شکل گیری و گسترش آن، پیشنهادات و راهکارهایی در جهت کاهش حجم اقتصاد پنهان در ایران ارائه می دهد.

در شرایط کنونی توسعه روابط اقتصادی با کشور های منطقه بویژه همسایگان، بخشی از دیپلماسی اقتصادی کشور و گامی در جهت خنثی سازی تحریم ها بوده و به عنوان راهبردی مهم از هم اکنون در عرصه اقتصاد و تجارت کشور باید مورد توجه قرار گیرد. دکتر امیر حسین طاهری عضو هئیت علمی دانشگاه خوارزمی، ضمن بیان ضرورت تقویت دیپلماسی اقتصادی و بهره برداری بهینه از فرصت های تجاری و اقتصادی همسایگان با هدف خنثی سازی تحریم ها، برخی از چالش های موجود در زمینه بهره برداری بهینه از این فرصت ها، را بررسی و سپس پیشنهادات و راهکارهایی در جهت استفاده بهینه از این فرصت ها ارائه خواهد گردید.

حیات انسان وابسته به انواع گونه‏ های زیستی روی زمین است و نمی‏توان این دو را مستقل از یکدیگر تصور کرد، و برای پیشگیری و مقابله با عوامل تهدیدزای حیات بشری، آگاهی بر علوم و فنون زیستی و تسلط بر آن، یک ضرورت اجتناب‌ناپذیر خواهد بود. در قسمت اول رئوس ویژگی های عوامل زیستی، عوامل تهدید کننده زیست بشر و تهدیدات نامحسوس زیست محیطی مطرح گردید و در قسمت دوم؛ به وضعیت کنونی علوم زیستی، دستاوردهای علوم زیستی در زمینه های مختلفی اشاره شده و راهبردها و راهکارهایی به منظور کاهش تهدیدات زیستی و تقویت و گسترش دانش و فناوری‏های زیستی و همچنین تامین امنیت زیستی در کشور و ضرورت‌ سرمایه‌گذاری در این علم پیشنهاد می گردد.

انجام عملیات ترور در ایران طی ده سال گذشته از جمله ترورهای دانشمندان هسته ایی و سایر عملیات های تروریستی، عمدتا در فضاهایی از التهابات و تنش های ذهنی مردم یا متولیان امورات امنیتی صورت گرفته است . اینگونه اقدامات که در قالب عملیات های روانی و ایذائی دشمن می گنجد در چه بسترهایی روی داده؟ آموزه هایی که از ترور نخبگان و دانشمندان هسته ایی می توان کسب نمود کدام است؟ مجید بهمنی پاسخ می دهد.

حیات انسان وابسته به انواع گونه‏ های زیستی روی زمین است و نمی‏توان این دو را مستقل از یکدیگر تصور کرد، برای پیشگیری و مقابله با عوامل تهدیدزای حیات بشری، آگاهی بر علوم و فنون زیستی و تسلط بر آن، یک ضرورت اجتناب‌ناپذیر خواهد بود. این نوشتار رفتارهایی که با منشأ انسانی موجب به خطر افتادن زیست بشری می‌شود را در دو قسمت مورد بررسی قرار داده است. در قسمت اول رئوس ویژگی های عوامل زیستی، عوامل تهدید کننده زیست بشر و تهدیدات نامحسوس زیست محیطی مطرح گردیده و در قسمت دوم؛ وضعیت کنونی علوم زیستی، دستاوردهای علوم زیستی در زمینه های مختلفی برشمرده شده، و در انتها راهبردها و راهکارهایی به منظور کاهش تهدیدات زیستی و تقویت و گسترش دانش و فناوری‏های زیستی و همچنین تامین امنیت زیستی در کشور و ضرورت‌ سرمایه‌گذاری در این علم پیشنهادهایی ارائه می دهد.

سخن پیرامون لایحه بودجه ۱۴۰۰ کل کشور است. این لایحه در چهارشنبه ۱۲ آذرماه سال جاری به مجلس شورای اسلامی عرضه شد. بودجه ای که در شرایط وجود مشکلاتی اقتصادی از جمله تداوم تحریم‌های آمریکا، کاهش درآمدهای نفتی، شیوع ویروس کرونا و محدودیت‌های تجارت جهانی، و.....تدوین گردیده است. در این نوشتار ضمن بررسی نقاط ضعف و قوت و چالش های بودجه سال آینده پیشنهاداتی برای بودجه ریزی ۱۴۰۰ در شرایط جنگ اقتصادی و تحریم‌های حداکثری امریکا بر اقتصاد کشور را ارئه می دهد.

هم زمان با پیروزی بایدن، موضوع آثار آن بر متغیرهای اقتصادی و تاثیر پذیری در بازارهایی، چون سکه و ارز و طلا مورد توجه قرار گرفت. اما تاثیر پذیری این بازارها در کوتاه‌ مدت با تاثیر آن بر کلیت اقتصاد ایران دو موضوع مختلف بوده، مضافا اینکه نگاه به بیرون برای حل مشکلات اقتصاد کشور امر مطلوبی نیست. تحریم‌ ها بخشی از مشکلات عرصه اقتصاد ایران است و بهبود شرایط اقتصادی کشور در گرو اصلاح و حل مشکلات ساختاری و داخلی اقتصاد کشورمان خواهد بود. دکتر امیر حسین طاهری عضو هئیت علمی دانشگاه خوارزمی ضمن اشاره به برنامه های اقتصادی دولت آینده آمریکا، آثار پیروزی بایدن در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا بر اقتصاد ایران و تاثیرپذیری آن بر اقتصاد جهانی و آمریکا را مورد بررسی قرار می دهد.

این نوشتار پیشنهادی ارائه می‏ کند که در صورت اجرا به تغییر اقلیم جنوب شرق ایران و شرق کشورهای افغانستان و پاکستان خواهد انجامید. عامل اصلی تغییر اقلیم در این منطقه بادهای 120روزه سیستان در نظر گرفته ‌شده است. نویسنده روش‌هایی را برای کنترل بادهای 120 روزه شامل احداث دیوار در تنگه ‏ای که این باد از آنجا شروع می‏ شود، پر کردن صحرای قره قوم با آب دریای خزر و یونیزه کردن جریان هوا در مسیر عبوری باد از این تنگه را پیشنهاد می‏ نماید. به طرح‏ های دیگری درخصوص تغییر اقلیم تأثیرگذار بر فلات ایران نیز به‌طور مختصر اشاره ‌شده ولی تأکید این مقاله بر روش یونیزاسیون هوا است. یونیزه‌کردن مولکول‏ های هوا موجب انحراف وزش باد در مسیر خواهد شد.

در کنار شکل‌گیری هر خدمت اینترنتی خصوصی یا دولتی، به‌خودی‌خود یک بانک اطلاعاتی ایجاد می‌شود و با گذشت زمان و با دریافت و ذخیره‌سازی اطلاعاتِ مشتریان، این اطلاعات کامل می‏شود و با توسعه و تجمیعِ اطلاعات ارزش آن نیز افزایش می یابد و با پردازش ماشینی این داده‏ها، اطلاعات جدید حاصل می‏شود. این اطلاعات از بُعد حفاظت از اطلاعات در برابر حملات سایبریِ ، نظارت بر چگونگی حسن‌استفاده از این داده‏ها و حفظ حریم‌خصوصی در برابر دسترسی افراد غیرمجاز و بهره‌برداری از این داده‏ها دارای اهمیت هستند اما ابعادِ اشتراک‌گذاری داده یا همان اطلاعات افراد در فضای مجازی، از منظر حریم خصوصی چگونه بایستی مدیریت شود تا ضمن حفظ حاکمیت داده هیچ یک از حقوق شهروندان در این رابطه در معرض تهدید یا آسیب قرار نگیرد. بخش فن آوری و فضای مجازی وبگاه راهبرد ملی پاسخ می دهد.

یكی از تحولات دهه اخير در دنيای دیجيتال، ظهور رمزینه ارزها بوده که ویژگی های متمایز و منحصربه فرد آنها باعث شده است که استفاده از آنها در مبادلات بين المللی و نظام اقتصاد مالی دنیا افزایش یابد. بدین لحاظ در شرایط کنونی بهره برداری از این گونه ارزها به عنوان یکی از ایده های مطرح برای دور زدن تحریم های ظالمانه علیه ایران، می تواند مطرح گردد. این گونه ارزها چه مزایا و معایبی دارند و چه پیشنهاداتی در این رابطه مطرح است؟ بخش اقتصادی وبگاه راهبرد ملی پاسخ می دهد.

ارز مجازی، ارز دیجيتالی و رمزارز سه مفهوم مجزا با کاربردهای متفاوت بوده و ارزهای مجازی نوع رمزارز با اختراع «بيت كوین» وارد بازارهای مالی جهانی شدند اما با جدی شدن رقابت ارزهای مجازی جدید سهم بيت كوین رو به کاهش است. اکنون بسیاری از صنایع و کسب و کارها و نهادهای مالی مختلف مثل بورس در صدد استفاده از ارز دیجیتال برای رفع نیازها و خواسته های خود هستند. در شرایط کنونی پدیده ارزهای مجازی و البته ایجاد ارز ملی مجازی به دلیل تسهیل مراودات اقتصادی و ابزاری برای دور زدن تحریم ها است. جایگاه اینگونه ارزها در نظام مالی بین الملل و اقتصاد جهانی چگونه است؟ در اقتصاد تحت تحریم ایران آیا اینگونه ارزها قابل بهره برداری است؟ بخش اقتصادی وبگاه راهبردی ملی پاسخ می دهد.

برغم اینکه در اکثر انتخابات ریاست جمهوری آمریکا،انتخاب رئیس جمهور دو دوره ایی بوده است اما قرائن و شواهد متعددی وجود دارد که نشان می دهد در انتخابات 2020 رئیس جمهور آمریکا تک دوره ایی شود و ترامپ جای خود را به رقیب انتخاباتیش بایدن بدهد. دکتر درویش کارشناس مسائل سیاسی با ارائه برخی دلایل به این موضوع می پردازد.

از عوامل مهم شکست «تحریم» یا فشار حداکثری استکبار، پایمردی مردم بر باورهای اصیل انقلاب اسلامی ایران است. از این رو دشمن «تحریف» را برای .....

بورس، یکی از بازارهای ثانویه بازار سرمایه است. ساز و کارهای این بازار، از طریق رشد حجم پس‌انداز و سرمایه‌گذاری، رشد اقتصادی را تسریع می‌کنند. هدف از تشکیل بورس، جمع‌آوری سرمایه‌ها و هدایت آن به سمت فعالیت‌های اقتصادی است. بازار بورس به کسب ‌وکارها و کارآفرینان کشور به‌منظور ارائه سرمایه به شرکت‌هایی که به آن نیاز دارند، می‌تواند کمک ‌کند. در یک اقتصاد سالم و پویا، با این روش می‌توان از حرکت سرمایه‌ها به‌سوی فعالیت‌های سفته بازانه جلوگیری نمود. موضوع این نوشتار بررسی بازار سرمایه کشور با هدف بازنمایی وضعیت بازار سرمایه امروزی کشور است، که ضمن بیان مفهوم بازار سرمایه و نقش آن در اقتصاد کشور، ریسک ها و علل اُفت و خیز و نوسانات این بازار، پیشنهاداتی در جهت هدایت و مدیریت صحیح این بازار ارائه خواهد گردید.

این نوع دیپلماسی، پشت درهای بسته صورت گرفته و عمدتا راهی برای فرار دولت ها از پذیرش مسئولیت است. در بحران کرونا شاهد هستیم، برخی دولت ها از قبول مسئولیت انتشار این ویروس سرباز می زنند،اکنون نیز علل انفجارات متعدد در تاسیسات حیاتی دو جبهه مقاومت و استکبار را با عوامل همچون ....

مسئله اصلی در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا، تبیین اولویت‌ها و پیامدهای احتمالی راهبردی رئیس جمهور جدید است. برای این منظور، نقاط عطف تاریخی سیاست خارجی و رویکرد نامزدهای فعلی ریاست جمهوری آمریکا نسبت به مهم‌ترین مسایل جهانی، می بایست مورد بررسی و تبیین قرار ‌گیرد. بخش سیاست خارجی وبگاه راهبرد ملی در قسمت دوم یادداشت خود به این مهم می پردازد.

در پدیدارشناسی وضع جدید جامعه در شرایط کرونایی از نظر اجتماعی و فرهنگی دو رویکرد یک خطی و تخطی‌ناپذیر و دوم سطحی و برگشت‌پذیر وجود دارد. در رویکرد اول در شرایط کرونایی، برای کارآمدی زندگی فردی و جمعی، چاره ای جز انطباق و همسویی با آن نیست. اما در رویکرد دوم به این معنی که با مهار کرونا، روند کنونی دوباره به وضع پیشا کرونا برمی‌گردد، فقط در حوزه دینی تفسیر می‌گردد. برای رسیدن به رویکرد دوم، تاب‌آوری جامعه در صورت تداوم وضعیت کرونا چه اندازه است؟ و ملاحظات و بایسته های آن کدام است؟ گروه سیاست داخلی موسسه فرهیختگان پاسخ می دهد.

برغم شعارهای ارائه شده از سوی نظامات سیاسی اعم از ریاستی، جمهوری، پارلمانی، سلطنتی، پادشاهی در برخورد با مفاسد کلان در ابعاد سیاسی و اقتصادی هنوز شاهد هستیم این دسته از فسادها در تمامی نظامات وجود دارد. جمهوری اسلامی ایران نیز از این موضوع مستثنی نیست. اما آنچه مخاطبین را به یک نظر واقع بینانه و منصفانه به موضوع چگونگی برخورد انقلاب اسلامی ایران با موضوع فسادهای کلان رهنمود می کند، نگاه آماری به عملکرد کلان نظام طی چهل و دو ساله بعد از پیروزی انقلاب اسلامی در تمامی ادوار سیاسی است. بخش سیاست داخلی در دو قسمت به چگونگی موضوع رسیدگی به فسادهای کلان در جمهوری اسلامی ایران با نگاهی به جداول آماری می پردازد.

انتخابات ریاست جمهوری آمریکا همواره مورد توجه دولتمردان، مردم و سایر کشورها بوده است. نتایج این انتخابات تعیین کننده فردی است که به کاخ سفید می‌آید و سکان فرماندهی کل قوا و سیاست خارجی آمریکا را بعهده می گیرد. جهان‌بینی و نوع کنشگری رئیس جمهور آمریکا در عرصه بین الملل، قابلیت و توان ایجاد تحول راهبردی در سطح نظام بین الملل را دارد. اولویت‌ها و پیامدهای این تحول، نه تنها برای مردم این کشور مهم تلقی می شود، بلکه برای جهانیان نیز حائز اهمیت است. رویکرد سیاست های خارجی ترامپ طی چهار سال گذشته چه بوده و اولویت های اول جو بایدن به عنوان رقیب انتخاباتی ترامپ حول چه مسائل بین المللی می تواند باشد؟ بخش سیاست خارجی وبگاه راهبردی ملی در پاسخ می دهد.

گروه سیاست داخلی موسسه فرهیختگان در گزارشی دو قسمتی با طرح این سئوالات که وضع کنونی کرونا (نه پساکرونا) چه اندازه می‌تواند امکان وقوع ناآرامی را محتمل یا قطعی ‌کند و برآیند مؤلفه‌های فرصت و تهدید شرایط کرونایی چیست؟ و چگونه برای مدیریت آن چاره‌اندیشی کنیم؟ با پدیدارشناسی وضع جدید جامعه به اقتضائات زیست کرونایی از نظر اجتماعی و فرهنگی با دو رویکرد 1.خطی و تخطی‌ناپذیر 2.سطحی و برگشت‌پذیر، به بررسی موضوع می پردازد.

در هیچ کجای دنیا، فساد در بین مسئولین، منصوبین و مشاغل مختلف و حرفه ها، ارتباط معنادار و مستقیمی با ایدئولوژی حاکم در یک سرزمین ندارد. از این رو به صورت سنتی، نظامات دنیا، با شعار «مبارزه با فساد»، یا «اصلاح امور و تغییر» تلاش می کنند به حاکمیت سیاسی دست بیابند و در همین راستا دستگاه قضایی آن نظام نیز سعی دارد با رسیدگی قضائی، با فساد مبارزه و ارکان سیاسی و حاکمیتی نظام را، ثبات بخشیده و بقای حاکمیت را تداوم دهند. این پرسش اکنون مطرح است مبارزه با فسادهای کلان در ایران، طی چهل و دو ساله اخیر چگونه محقق شده است؟ بخش سیاست داخلی در دو قسمت به این موضوع، با نگاهی به جداول آماری می پردازد.

در پاییز امروز چشم بردارید، نظاره کنید که روزگار جوانی طی شد و بهار زندگانی خزان، و افسوس که جدائیم از ......

تیم امنیتی ترامپ 30 شهریور 1399 را برای برقراری مکانیسم ماشه اعلام نموده است. هرچند این اقدام پیامد منفی خاصی بر اقتصاد و معیشت مردم ایران نخواهد داشت، اما آثار روانی آن که توسط دستگاه فریب و دروغ‌پردازی کاخ سفید بر سیاست خارجی جمهوری اسلامی عارض می شود، چگونه خنثی می گردد؟ بخش سیاست خارجی وبگاه راهبرد ملی توضیح می دهد.

شکست‌های آمریکا در شورای امنیت در مقابل ملت ایران حاصل کدامیک از سیاست های غلط ترامپ و اقدامات هوشمندانه نظام جمهوری اسلامی است؟ بخش سیاست خارجی وبگاه راهبرد ملی پاسخ می دهد.

در شرایط تحریم و محدودیت های مبادلات مالی، به جاي معاملات نقدي و پرداخت هاي پولی اسـتفاده از انواع معاملات متقابل از قبيل معاملات تهاتري همواره براي رفع مشكلات فوري٬ بحران هاي ذخاير ارزي٬ كاهش شديد در فروش محصولات صادراتي٬ مشكلات موازنه تجاري ، تحريم ها و محدوديت هاي اعمال شده بسـیار کارگشـا خواهـد بـود. بخش اقتصادی وبگاه راهبرد ملی به بررسی نقش و تاثیر تجارت تهاتری در دوران تحریم پرداخته و در این راستا روش هـاي مختلـف مبـادلات تهـاتري و مزایـاي آن، در شرایط تحریم اقتصادی و محدودیت های پولی و بانکی ناشی از آن را مورد بررسی قرار می دهد.

نا امنی اقتصادی می تواند بر سپرده‌های بانکی، سرمایه‌گذاری مولد، نرخ ارز، سطح قیمت‌ها و قدرت خرید پول ملی، نرخ بهره و سود سرمایه‌گذاری، تراز پرداخت‌ها، رشد اقتصادی، پایه مالیاتی و درآمدهای دولت، توزیع درآمد و نابرابری در دسترسی به منابع و فرصت‌ها تاثیر بگذارد. گروه اقتصاد وبگاه تحلیلی راهبرد ملی در قسمت دوم این یادداشت با ارائه ششگانه راه کارهای اقتصادی به این پرسش پاسخ می دهد که چگونه امنیت اقتصادی می تواند به یکي از راهکارهای اساسي، در طراحي سياست ها و برنامه ریزی های اقتصاد مقاومتي حضور داشته باشد. در قسمت دوم آثار نا امنی اقتصادی و راهکارهای ایجاد امنیت اقتصادی قابل سنجش ارائه شده است.

امنیت اقتصادی، لازمه ایجاد رشد اقتصادی و توسعه در کشور بوده و اهمیت بازخوانی دقیق این موضوع، شناخت دقیق تر "تهدیداتی" است که پیوسته روی آن تاکید می گردد. گروه اقتصادی وبگاه راهبرد ملی در دو قسمت، ضمن بیان ماهیت و ابعاد امنیت اقتصادی کشور به توضیح شاخص های آن پرداخته است و برای چگونگی ارتقاء امنیت اقتصادی در قالب الگویی قابل سنجش راهکارهایی را ارائه داده است. در قسمت اول ماهیت و ابعاد و شاخص های سنجش امنیت اقتصادی آمده است.

جنگ های اول و دوم جهانی بسترهای مناسبی برای ظهور قدرت جدیدی بنام آمریکا در پهنه سیاست بین الملل را فراهم ساخت. قریب به 100 سال گذشته حضور نظامی آمریکا در ویتنام، عراق، افغانستان و سایر کشورهای دنیا روند کاهشی هژمونی آمریکا را فراهم ساخته است. برغم قدرت نظامی این کشور قرائنی وجود دارد که بیانگر افول هژمونی آمریکا و ظهور قدرت های جدید همچون چین در عصر حاضر است. گروه سیاست خارجی وبگاه تحلیلی راهبرد ملی در این یادداشت به تشریح این قرائن پرداخته است.