راهبرد ملی

طرح اصلاح نظام پولی کشور با هدف حذف چهار صفر و تغییر واحد پول کشور از ریال به تومان بدون داشتن برنامه برای رشد و توسعه اقتصادی مستمر و انجام اصلاحات اقتصادی فراگیر و جامع کارساز نبوده و راهکاری مناسب برای بهبود وضع اقتصادی قلمداد نمی گردد. قرار گرفتن روند حرکتی اقتصاد کشور در مسیر تورم کاهنده لازمه هرگونه اقدامی در زمینه حذف صفر از پول ملی است. چرا که عدم مهار تورم کاهش سریع ارزش پول را به دنبال داشته و نتیجتاًً اضافه کردن مجدد صفر در مقابل اسکناس ها اجتناب ناپذیر خواهد بود. دکتر امیرحسین طاهری عضو هیات علمی دانشگاه خوارزمی شرایط لازم برای انجام این عمل، مزایا و معایب و نتایج آن را مورد بررسی قرار داده و راهکارهایی به منظور اجرای بهینه این طرح ارائه داده است.

امروزه در کنار دارایی‌‌های فیزیکی، کارکنان حرفه‌‌ای و فنآوری‌‌های نوین و روزآمد در سازمان ها در جهت بالا بردن تولیدات ملی بایستی به موضوع مدیریت سرمایه فکری به عنوان نوع جدیدی از دارایی های سازمانی برای تقویت تولیدات ملی توجه نمود دکتر سعید پور علی استاد دانشگاه در یادداشت کوتاهی به چگونگی هنر مدیریت و سنجش سرمایه‌‌ی فکری، در سازمان ها جهت بهبود اعتماد و اطمینان مشتریان می پردازد.

در قسمت اول آقای خاجی سفیر سابق ایران طی سخنانی در گروه سیاست خارجی موسسه فرهیختگان به شاخص ها و اهدافی که چین طی چهل سال گذشته مورد توجه قرار داده تا بتواند به مراحلی از توسعه یافتگی دست یابد را بیان کردند و در ادامه به موضوع مناسبات ارتباطات جمهوری اسلامی ایران و چین به لحاظ اقتصادی و سیاسی پرداخته و چالش ها و مشکلاتی که می تواند بر روابط جمهوری اسلامی ایران با جمهوری چین تاثیر بگذارد اشاره کرده اند.

رسیدن به یک تمدن نوین اسلامی نیازمند نقشه راه است. ترسیم صحیح این نقشه مسلمانان را از آرمانزدگی و واقعگرایی متوهمانه بدور خواهد کرد. دکتر محمد علی رنجبر استاد دانشگاه در سلسله یادداشت هایی با پیشفرض قرار دادن طرح گام به گام راهبردی مقام معظم رهبری (دام ظله العالی) به این سئوال کلیدی پاسخ خواهد داد که راهبرد ابتدایی و راهکارهای عملیاتی برای تحقق تمدن نوین اسلامی چیستند؟ در قسمت اول به موضوع چیستی تمدن اسلامی پرداخته شده است. در قسمت های بعدی چیستی راهبرد ابتدایی و سپس راهکارهای دستیابی به راهبرد ابتدایی در قدرت نظامی و امنیتی، اقتصادی و فرهنگی ارائه می گردد

در فروردین سال 98 کشور استان های شمالی و غربی و جنوب و حتی شرقی کشور با موضوع سیل مواجهه گردید. محقق گرامی علی اکبر فامیل کریمی در این یادداشت به بخشی از راهبردهای لازم جهت پیشگیری از تبدیل یک موهبت آسمانی به بلایای طبیعی پرداخته و برای رسیدگی به چرائی سیل های اخیر در کشور معتقد است ضمن پاسخگو بودن مسببان خطای انسانی، باید توجه و دید دقیق و موشکافانه به اکوسیستم مناطق سیل‌زده افکند و سپس توپوگرافی منطقه را تعریف و مدنظر قرارداد تا عوامل به هم‌ خوردن اکوسیستم و توپوگرافی مناطقی مشخص گردد و در انتها برای پیشگیری از تکرار آن هشت پیشنهاد ارائه داده است.

نفوذ در حکومت های اسلامی و انواع آن به عنوان یکی از دغدغه های مهم محققان علوم انسانی همیشه مورد توجه قرار گرفته است. آقای اسماعیل ملکیان محقق گرامی در سلسله یادداشت هایی به موضوع نفوذ و انواع آن و همچنین مقابله با آن از منظر قران و حدیث می پردازد. قسمت اول این یادداشت ها به موضوع نفوذ اعتقادی اختصاص دارد. در قسمت های بعدی محقق به موضوع نفوذ در حوزه های فرهنگی، اقتصادی ، سیاسی و اجتماعی و نظامی نگاه خواهد کرد.

مقایسه وضعیت اقتصادی جمهوری اسلامی ایران با نظام گذشته بدون لحاظ کردن هزینه ها و درآمدهای اقتصادی ایران در دو دوره قبل و بعد از انقلاب، نمی تواند منطقی و واقع بینانه باشد. از آنجا که بعد از انقلاب شاهد تغییر در شاخص های توسعه یافتگی در بسیاری از زمینه ها و ابعاد هستیم دکتر امیرحسین طاهری عضو هیات علمی دانشگاه خوارزمی در این یادداشت ضمن مقایسه ایران قبل و بعد از انقلاب، به دلایل بروز برخی نارضایتی های مردمی پرداخته و به راه کاهای برون رفت از مشکلات اقتصادی اشاره می کنند.

به زعم آمریکا دستیابی ایران به فن‌آوری موشکی به عنوان همزاد فن‌آوری هسته‌ای و فضایی این امکان را به ایران خواهد داد تا موازنه قدرت در منطقه بدون کنترل و نظارت آمریکا تغییر یابد. در حالیکه سامانه دفاعی و توان نیروی هوایی ایران، بهترین گزینه دفاعی در برابر متجاوزان به حساب می‌آیند. در قسمت دوم گروه سیاست خارجی موسسه فرهیختگان به راهبرد آمریکا در قبال برنامه موشکی ایران پرداخته و به چگونگی و چرایی رویکرد ایران برای تقویت بنیه دفاعی کشور اشاره دارند.

جمهوری اسلامی ایران چشم انداز خود را در سطح کارآمدی ساختاری، فراتر از سطح ملی و در سطح الهام بخشی دیده است. دکتر حسین عصاریان از اساتید دانشکده امنیت ملی با طرح چهار حوزه توسعه توانمندی و حرکت خلاق و مبتکرانه در دولت ها، برای بهره برداری مناسب از کارآمدی نظام پیشنهاداتی ارائه می دهند.

شاخصها و اهدافی که چین طی چهل سال گذشته مورد توجه قرار داده تا بتواند به مراحلی از توسعه یافتگی دست یابد بخشی از سخنان آقای خاجی سفیر سابق ایران در چین است که در گروه سیاست خارجی موسسه فرهیختگان ایراد گردیده. در قسمت اول به شاخص هایی چون مبارزه با فقر، ذخایر ارزی و تجارت خارجی در چین اختصاص دارد و به اهداف و مسائل مهمی که در اولویت های چهل ساله چین از جمله احیا جاده ابریشم، وارد انرژی، حضور آمریکا در خاورمیانه، بحران خاور میانه، دگردیسی سیاسی در درون انقلاب چین و... بوده، توجه شده است.

محقق محترم جناب اقای زارعی عواملی چون احزاب و نهاد های سیاسی را عوامل مهم برای رسیدن به شایسته سالاری دانسته و هرگاه دولت چابک و کارآمد باشد آن را دولت قوی می داند، ایشان در سخنان خود در هم اندیشی سایت راهبرد ملی بحث اعتماد را مهمترین مصداق سرمایه ی اجتماعی دانستند و هشت مورد از عوامل اثر گذار بر ساختار اجتماعی را برشمردند.

پس از توضیح چیستی و چرائی موضوع مدیریت دانش در دو قسمت قبلی در قسمت سوم دکتر محمود رستگار با تشریح فعالیت‏های کلیدی مدیریت دانش، مدل‌های مدیریت دانش، مراحل عملیاتی کردن مدیریت دانش در سازمان، مهم‏ترین عوامل مؤثر بر ایجاد یک نظام مدیریت دانش کارآمد، عوامل موفقیت مدیریت دانش، عوامل عدم موفقیت مدیریت دانش به چگونگی مدیریت دانش در سازمان های اداری می پردازد.

دکتر امیرحسین طاهری عضو هیات علمی دانشگاه خوارزمی در پاسخ به این سؤال که «مفهوم نظری و عملی کارآمدی و کارایی به چه معنا و دارای چه شاخصه هایی است و از سویی چه راهکارهایی برای افزایش کارآمدی نظام فعلی جمهوری اسلامی قابل پیش بینی و پیشنهاد است؟» طی سخنانی به بیان پنج نظریه های کارآمدی توفیق، رضایت، تکلیف مداری: خواص گرایی یا عوام گرایی، عدالت پرداخته و هفت مورد از خطاها و مغالطه هایی که در سنجش میزان نظام وجود دارد اشاره کردند.

فهم و درک دلایل اصلی مخالفت آمریکا با برنامه موشکی جمهوری اسلامی ایران، مسئله‌ای مهم برای تدارک تمهیدات لازم به منظور خنثی‌سازی و مقابله با مواضع و اقدامات غیر عقلایی طرف آمریکایی است. برای تبیین این مسئله گروه سیاست خارجی موسسه فرهیختگان طی دو یادداشت به این موضوع می پردازد. در قسمت اول به اهم دلایل مخالفت آمده در مواضع دولتمردان و اسناد ملی آمریکا از جمله؛ حفظ برتری استراتژیک و امنیت رژیم صهیونیستی، ارتباط فناوری موشکی با سلاح هسته ایی و همچنین حضور در فضا و اراده ایران برای تغییر در نظم موجود جهانی ...، پرداخته است.

کشورهای در حال توسعه با پنج بحران اساسی مواجه هستند: بحران های هویت، مشروعیت، مشارکت، نفوذ و توزیع. دکتر حسین عصاریان نژاد دوازده اصول از جمله صیانت از مقاومت مردم، تداوم بخشیدن به مشروعیت، اصالت به تربیت سطوح شایستگی و مدیریت بهینه انتظارات، تقاضا، توزیع و... که دولت ها برای عبور از بحران ها و دستیابی به توسعه کارآمدی ساختاری باید به آن توجه کنند را بیان نمودند.

دکتر علی احمد یحیوی دو شاخص نظریه پردازی و توسعه دموکراسی و مشارکت مردمی را از نشانه های کارآمدی نظام جمهوری اسلامی دانستند اما در زمینه های اقتصاد و مسائل اجتماعی جمهوری اسلامی را دچار فقر نظری می دانند. ایشان در سخنان خود با تشریح موارد فوق شاخص های دیگری از جمله دولت – ملت، حکمرانی شایسته را نیز مورد واکاوی قرار داده و آسیب هایی که متوجه کارآئی نظام است را برشمرده و برای بالا بردن کارآئی نظام راهکارهایی ارائه داده اند.

در قسمت اول این مقاله، چیستی مدیریت دانش از منظر مفهوم شناسی، تعاریف مدیریت دانش، چیستی دانش صریح و ضمنی و چالش‌هاي پيش روي مديريت دانش ارائه گردید. در قسمت دوم دکتر محمود رستگار چرائی مدیریت دانش را در چهار حوزه اهداف، مزایا، فواید، کارکردهای مدیریت دانش مورد واکاوی قرار داده و مهم‏ترین کارکردهای مدیریت دانش از جمله؛ ارتباط بهینه با مشتری، یادگیری و اعتلای فرهنگ سازمانی، رهبری سازمانی و تصمیم ‏گیری هوشمندانه، بازطراحی فرآیندهای سازمانی، خلاّقیت، توجه به دانش افراد و نخبگان، تبدیل دانش ضمنی به دانش صریح و تولید دانش جدید را تشریح می نماید.

دکتر رضا رسولی استاد دانشگاه کار آمدی فرهنگی اجتماعی نظام جمهوری اسلامی را در تجلی نهاد سازی، سازمان دهی و پیش بینی های فرهنگی، توسعه اجتماعی و مشارکت سیاسی مردم دانسته و فتح الفتوح این کارآمدی را در پرورش هزاران جوان شیفته انقلاب اسلامی و توسعه ی فرهنگ مقاومت در حوزه داخل و خارج کشور دانسته و به زمینه های این کارآمدی اشاره کردند.

در بهمن سال 1397 جلسه ایی با عنوان کارآمدی جمهوری اسلامی ایران با حضور پنج تن از اساتید دانشگاه در سایت راهبرد ملی برگزار گردید. حاضرین در این جلسه دیدگاه های سلبی و ایجابی خود در موضوع جلسه را بیان داشتند. این گزارش به چکیده سخنان حاضرین اختصاص دارد. مشروح این نظرات به زودی در سایت راهبرد ملی منتشر خواهد شد.

دکتر امیر حسین طاهری عضو هئیت علمی دانشگاه خوارزمی پس از بررسی سیاست پیمان‌سپاری ارزی، ایرادات، آثار منفی آن در قسمت اول دراینجا با بیان آثار مثبت پیمان سپاری ارزی از جمله تقویت بازگشت ارز صادراتی ، تقویت تولیدات داخلی و جلوگیری از بحران های کاذب ارزی و ... برای تحقق هر چه بهتر اهداف سیاست ارزی پیشنهاداتی را ارایه داده اند.

طی چهل سال نظام سلطه به سرمداری آمریکا به انحا مختلف با انقلاب اسلامی به مقابله پرداخته و از هرگونه اقدامی برای براندازی نظام جمهوری اسلامی کوتاهی نکرده است. برغم شکست های مکرر آمریکا در این سیاست، دلیل اصلی تداوم دشمنی آشکار علیه جمهوری اسلامی ایران توسط آمریکا چیست؟ مجید بهمنی در یادداشتی کوتاه بدان پاسخ می دهد.

پس از چهل سال شاهد هستیم در میان انبوه گزارشات و هجمه ها بر علیه انقلاب اسلامی ایران و برغم سعی نظام سلطه در سیاه نمایی از انقلاب اسلامی ایران، بیگانگان زبان به اعتراف و اذعان جایگاه برتر جمهوری اسلامی ایران می نمایند. گزارش زیر که در دو قسمت ارائه گردید؛ نمونه ایی از این اعترافات است. این گزارش به همت پژوهشگران دانشگاه امام حسین (ع) تهیه و باز نشر می گردد و تلاش دارد با ارائه آمارهایی جایگاه و رتبه جمهوری اسلامی ایران در حوزه های مختلف را به استناد گزارشات موسسات و سازمان های بین المللی در بین 20 کشور برتر جهان نشان دهد. در قسمت اول این گزارش جایگاه ایران در حوزه های کشاورزی، اقتصاد، علمی، انرژی، صنعت و معدن، نظامی و قدرت جهانی و فناوری در بخش های هسته ایی، ارتباطات و ... بیان شده بود. در ادامه حوزه های آموزش، سلامت، ورزش و توسعه انسانی و همچنین ظرفیت های موجود در کشور آورده شده است.

در قسمت اول این یادداشت دکتر امیر حسین طاهری عضو هئیت علمی دانشگاه خوارزمی ضمن بررسی سیاست پیمان‌سپاری ارزی، ایرادات، آثار منفی آن از جمله: کاهش صادرات غیر نفتی، کاهش سرمایه‌گذاری داخلی و خارجی ، کاهش اشتغال ، ایجاد بازار سیاه ارز ، ایجاد بستر فساد در نتیجه افزایش دخالت دولت در اقتصاد، بلوکه شدن سرمایه در گردش تولید، رونق کارت‌های بازرگانی یکبار مصرف را مورد واکاوی قرار داده است و در قسمت بعد برای تحقق هر چه بهتر اهداف این سیاست ارزی ضمن بیان آثار مثبت پیمان سپاری ارزی، پیشنهاداتی را ارایه خواهند داد.

در سازمان‏ها علی‏رغم وجود حجم بسیار بالایی از اطلاعات و دانش و نیز به کارگیری فناوری‏های نوین اطلاعاتی و ارتباطی، اطلاعات لازم و کافی و به موقع در اختیار متقاضیان قرار نمی‏گیرد. مدیریت دانش یکی از راه‏حل‏های مناسب برای کسب سودمندی و کارایی در سازمان‏ها به شمار می‏آید. دکتر محمود رستگار در مقاله ایی به موضوع ضرورت توجه به موضوع مدیریت دانش از منظر چیستی، چرائی و چگونگی آن می پردازد. در قسمت اول این مقاله ، چیستی مدیریت دانش از منظر مفهوم شناسی ، تعاریف مدیریت دانش ، چیستی دانش صریح و ضمنی و چالش‌هاي پيش روي مديريت دانش ارائه می گردد.

خوشتر آن باشد که سر دلبران /// گفته آید در حدیث دیگران انقلاب اسلامی ایران در بهمن سال 1397 چهلمین سال تولد خود را جشن می گیرد. این گزارش؛ در دو قسمت نگاهی کوتاه به کارنامه نظام جمهوری اسلامی ایران طی چهار دهه گذاشته در حوزه های مختلف دارد. در قسمت اول اطلاعات و آمارهایی از حوزه های کشاورزی، اقتصاد، صنعت و معدن، انرژی ، علمی، فناوری، نظامی و قدرت جهانی ارائه شده است. در قسمت بعدی حوزه های ظرفیت ها، سلامت ،آموزش، ورزش،توسعه انسانی ارائه می گردد. امتیاز این گزارش در اطلاعات و ارقام برگرفته از تحقیقات موسسات و سازمان های بین المللی است که توسط جمعی از محققین دانشگاه امام حسین (ع) جمع آوری شده و اکنون باز نشر می گردد.

دکتر امیر حسین طاهری عضو هیات علمی دانشگاه خوارزمی در قسمت اول این مقاله با ذکر موانع موجود فراروی نظام تصمیم سازی اقتصادی کشور، به ضرورت اهمیت استراتژیک بازنگری در نگرش ها و روشها و فرایندهای تصمیم سازی و تصمیم گیری های اقتصادی کشور پرداخته بود اکنون در قسمت دوم به پنج مورد از چالش های حوزه ساختاری از جمله تعدد مراکز تصمیم گیری و تداخل وظایف، عدم انسجام نظام تصمیم گیری اقتصادی، شکاف میان سیاستگذار و مجری، عدم اشراف به فرآیندهای اجرایی و عملکردها، غفلت از سرمایه انسانی و ظرفیت های بالقوه و بالفعل کارشناسی کشور پرداخته و جهت برون رفت از این وضعیت در دوازده بند؛ راه کارها و پیشنهاداتی خود را در قالب الزامات نظام تصمیم گیری اقتصادی کشور مطرح و جمع بندی می نماید.

گروه فناوری و فضای مجازی موسسه مطالعات راهبردی فرهیختگان قائم با تهیه گزارشی کوتاه به موضوع چیستی پول دیجیتالی پرداخته است. در این گزارش شانزده مورد از کاستی‌های بیت کوین در تبادلات اقتصادی شمرده شده و همچنین نکاتی در مورد خطرپذیری و پیامدهای استفاده از پول دیجیتال را یادآوری کرده است. در انتها با ذکر مختصری از وضعیت این پول در ایران به برخی از نکات درباره بیت‌کوین اشاره می کند.

دکتر محمد علی رنجبر در قسمت دوم مقاله به موضوع وظایف راهبردی دولت های مدرن و علمای جهان اسلام برای ملت و امت سازی پرداخته است. ایشان در این قسمت؛ محدود سازی فعالیت گروه های بنیادگرا و گروه های تفرقه انگیز، تنبیه و مجازات دولت هایی که از بنیادگرایی حمایت می کنند و ایجاد سیستم یکپارچه آموزشی را به عنوان سه راه کار سخت دولت های مدرن دانسته و برای رسیدن به اهداف راهبردی فوق سه راه کار نرم؛ معرفی اهداف راهبردی دشمن به جوامع اسلامی، کمک به دولتها در معرفی اسلام اعتدالی و ایجاد شورایی برای صدور فتاوای مورد نیاز ملت سازی و امت سازی را از وظایف علمای اسلام می دانند.

فناوری اطلاعات و ارتباطات روز به روز چهره جامعه را تغییر داده و شئون مختلف زندگی بشری را تحت تأثیر می‌گذارد. هم اکنون اصطلاح «اقتصاد نوین» دیگر یک مفهوم نیست، بلکه فراتر از آن صورت واقعی به خود گرفته است. در اقتصاد نوین موج‌های گوناگون بوجود آمده و به تدریج تقاطع عرضه و تقاضا را در بستر فضای مجازی بیشتر فرو برده و قواعد و قوانین مبادله خاص خود را به همراه خواهند آورد. یکی از این عرصه‏ها، هویت و ثبت ارزش دیجیتال است. فناوری بلاک‏چِین دریچه‏ای جدید است که به موجب آن به عدم تمرکز تایید، ثبت و ذخیره سازی اطلاعات خواهیم رسید. این تغییرات مزایایی برای کاربران را فراهم خواهد کرد. گروه فناوری و فضای مجازی موسسه مطالعات راهبردی فرهیختگان قائم در این مقاله به این مزایا می پردازد.

مدیریت در وضعیت عادی روال شناخته شده ای دارد ولی در مواقع بحران اصولی مشخص و پیچیدگی های خاص خود را داشته و دارای معیار های ویژه است اما مدیریت در تحریم ها مولفه های بس دشوار را در بر خواهد داشت؛ و مبتنی بر مولفه های مبنایی و زیرساختی و اجرایی متفاوت از شرایط عادی است. محقق علی اکبر فامیل کریمی در قسمت اول این یادداشت دشمن شناسی، ایجاد خود باوری، اعتماد سازی، کنترل جو روانی در مدیریت های بحرانی و خروج از ترس در فضای مدیریتی را به عنوان مولفه های مبنایی در شرایط کنونی کشور مورد واکاوی قرار می دهد.