راهبرد ملی -|- nationalstrategyبایگانی‌های منطقه ای - صفحه 2 از 3 - راهبرد ملی -|- nationalstrategy

برخی از منابع خبری گزارشاتی مبنی بر خرید سلاح از رژیم صهیونیستی توسط عربستان سعودی و اظهارات بن سلمان ولیعهد عربستان مبنی بر فرا رسیدن زمان عادی سازی روابط عربستان و رژیم غاصب قدس منتشر نمودند. متن پیش رو بخشی از مقاله با نام « سابقه، زمينه ها و علل عادي سازي روابط عربستان و رژيم صهيونيستي » است که به موضوع تاریخچه عادی سازی روابط بین عربستان و رژیم صهیونیستی نوشته دکتر سعدالله زارعي از فصلنامه سیاست خارجی ایران شماره یک پرداخته است . این مقاله طی سه قسمت عینا باز نشر می گردد. در قسمت اول، با ذکر مقدمه به سوابق چگونگی تاسیس رژیم عربستان سعودی پرداخته و از مشکلات این رژیم در معادلات منطقه ایی سخن می گوید.

وقتی حضرت امام فرمان صدور انقلاب را صادر کردند به معنای صدور انقلاب اسلامی بر قلب های مردم مستضعف دنیا بود. امروز بعد اتمام چهار دهه از پیروزی انقلاب اسلامی شاهد هستیم انقلاب اسلامی ایران توانسته است در طلوع چهلمین فجر انقلاب اسلامی طلیعه ایی قدرت خود را به عنوان یک قدرت منطقه ایی اثبات نماید. چگونگی و چرایی این موضوع در یادداشتی به قلم مجید بهمنی ارائه شده است.

نیروهای بسیج مردمی موسوم به حشدالشعبی و جیش الوطنی در سوریه با چند گروه دیگر از شبه‌نظامیان قدرتمند شیعه در اواسط سال ٢٠١٤ برای نبردی سخت و خونین علیه داعش سازماندهی شدند؛ این نیروها درعین‌حال که از نظر فنی در کنترل دولت مرکزی در بغداد و دمشق قرار دارند، توسط فرماندهان مستشاری آموزش های نظامی را فرا گرفته و با تجهیزات رزمی، روانۀ مناطق عملیاتی می شوند. اکنون که شاهد آزاد سازی کامل عراق از نیروهای تکفیری هستیم و اضمحلال کامل دولت خود خوانده داعش در سوریه را می بینیم، این سئوال مطرح است که سرنوشت نیروهای شبه نظامی در عراق و سوریه چه خواهد شد؟ گروه کار سیاست های کلان موسسه فرهیختگان در این یادداشت با پیشنهاداتی به این موضوع پرداخته است.

نظام سلطه به صورت هدفمند و با بررسی های کامل اقدام به تولید و گسترش و ترویج واژگانی خاص می نماید تا از طریق آن بر تحولات مورد نظر خود اشرافیت داشته و موجبات اشتغالات ذهنی و فکری و اقدامات جامعه هدف خود را فراهم سازد تا از این طریق بتواند تغییرات و تحولات و دگرگونی های مورد نظر خود را توجیه و مدیریت نماید. واژه هایی همچون هلال شیعه و مثلث سنی از این دست واژگان بوده اندکه نظام سلطه توانست با این واژه ها موجبات چرایی تاسیس گروه های افراطی اسلامی در منطقه خاورمیانه را توجیه نموده و از طریق این گروه های افراطی؛ سال ها خشونت، ترور و وحشت را بر منطقه مستولی نمایند. علی اکبر فامیل کریمی محقق و پژوهش گر سیاسی در این یادداشت با طرح این موضوع و بیان روند تاریخی این دو واژه و تحولات خشونت بار در منطقه؛ پس از اشاعه این واژگان به چگونگی برخورد جهان اسلام با این معضل و نتایج آن پرداخته است.

چند سالی است در سرزمین بحران زده عراق راهپیمائی اربعین در مقیاس میلیونی و در میان تهدیدات تروریست های تکفیری با شکوه و عظمت برگزار می گردد و می رود که این سنت حسنه به یکی از شعائر بزرگ اسلامی در ابعاد جهانی و بین المللی تبدیل گردد. از این رو داشتن نگاه مبتنی بر ایجاد فرصت از این راهپیمایی برای معرفی اسلام آنهم در مقطعی که شیعه گریزی و اسلام هراسی یکی از سیاست های راهبردی استکبار و نظام سلطه به سردمداری آمریکا است، بایستی منطقی و اصولی و صحیح تلقی گردد. مجید بهمنی کارشناس امور سیاسی در این یادداشت برخی از اقدامات در اربعین حسینی (ع) و راهپیمایی میلیونی ان که می تواند به عنوان فرصت در خدمت مسلمین جهان قرار گیرد را بر می شمارد.

همانطور که در بخش اول گفته شد در واقع «جنگ ارزی» بیانگر تلاش کشورها با هدف تضعیف پول‌هایشان برای بدست آوردن مزیت تجاری در صادرات به نسبت شرکای تجاریشان است و در این راستا سناریو های مختلفی مورد استفاده قرار می گیرد. اگر چه جنگ هاي ارزی يك نبرد بين المللي هستند اما توسط مشکلات داخلي تحريك مي شوند. بطوری که کشوری که داراي نرخ بيكاري بالا، رشد اقتصادی پایین یا در حال کاهش، بخش بانكداري ضعيف و تامين مالي عمومي روبه زوال باشد، نوعا به این مسیر خواهد افتاد. چرا که در این شرایط گسترش رشد اقتصادی تنها توسط ابزارهای داخلی کاری دشوار خواهد بود و بنابراین توسعه صادرات، آن هم با استفاده از کاهش ارزش پول ملی، آخرین راه چاره برای موتور رشد اقتصادی خواهد بود. دکتر امیرحسین طاهری عضوهیات علمی دانشگاه خوارزمی در قسمت دوم یادداشت های جنگ ارزی به بررسی موضوع علل و سناریو های جنگ ارزی در اقتصاد کشورها و تاثیرات متقابل آن می پردازد.

تاریخ کهن، گواه فرهنگ زیبای قوم کُرد در همزیستی با سایر اقوام و مذاهب در خاور میانه است، تاریخی که در بیان ظلم و ستم استعمار پیر بر مردم این خطه اغراق نکرده است و از زخم های مانده بر پیکره کردستان از دسیسه های استعمار و استثمار هنوز سخن ها می گوید؛ این تاریخ در مقطع کنونی شاهد دسیسه ای جدید از به مخاطره انداختن جان میلیون ها مسلمان کُرد بر سر پروژه ایی بنام استقلال کردستان با انجام همه پرسی در اقلیم کردستان عراق، از سرزمین های مادری است. در یادداشت پیش رو علی اکبر فامیل‌کریمی محقق و کارشناس سیاسی با اشاره به پیشینه کردستان و بازگویی توطئه و دسیسه های صهیونیست در انجام رفراندوم در اقلیم کردستان به ترسیم آینده این همه پرسی ، می پردازد و برای برون رفت از این معضل راه کارهای پیشنهادی ارائه می دهد.

با توجه به اهمیت مقوله جنگ ارزی به عنوان مهم‌ترین جنگ‌ها در دنیای امروزی ضرورت نگاه راهبردی و امنیتی به مسائل ارزی واقعیتی است انکار ناپذیر، چرا که مقوله ارز، بسیار پیچیده‌ و ارزش پول هر کشور که آمیخته‌ای از کنش عوامل مختلف اقتصادی، سیاسی داخلی و خارجی و حتی اجتماعی هر جامعه می باشد ، پاشنه آشیل اقتصاد و جنگ ارزی همواره به عنوان روشی برای بی‌ثبات کردن حکومت ها مورد توجه قرار گرفته است. جنگ ارزی، کاهش مدیریت‌شده و رقابت گونه نرخ ارز کشورها نسبت به همدیگر با هدف بدست آوردن مزیت تجاری نسبت به رقبای خود است. تمامی اقتصاد های بزرگ و همچنین اقتصاد های کوچک و نوظهور نیز بازیگری در عرصه جنگ ارزی را تجربه کرده اند. هدف کشورها از حضور در عرصه جنگ ارزی تلاش برای تضعیف پول‌هایشان است تا به این وسیله بتوانند تورم در داخل و مزیت تجاری در صادرات به نسبت شرکای تجاریشان را به دست بیاورند. در حالي كه جنگ هاي ارزی يك نبرد بين المللي هستند ولي توسط مشکلات هاي داخلي تحريك مي شوند. جنگ هاي ارزی از فضايي حاصل از عدم رشد كافي داخلي بوجود مي آيند. کشوری که داراي نرخ بيكاري بالا، رشد اقتصادی پایین یا در حال کاهش، بخش بانكداري ضعيف و تامين مالي عمومي روبه زوال باشد، نوعا به این مسیر خواهد افتاد. در این شرایط گسترش رشد اقتصادی تنها توسط ابزارهای داخلی کاری دشوار خواهد بود و بنابراین توسعه صادرات، آن هم با استفاده از کاهش ارزش پول ملی، آخرین راه چاره برای موتور رشد اقتصادی خواهد بود. ازآنجا که کاهش ارزش مدیریت شده پول با سقوط ارزش‌های لجام گسیخته و ناشی از بحران‌های سیاسی، جنگ‌ها و تحریم‌ها متفاوت است. لذا توجه به جایگاه مهم بانک های مرکزی کشورها در عرصه جنگ های ارزی، راهکارهایی با محوریت نقش بانک مرکزی جهت مدیریت بهینه مقوله ارزش پول کشور ارایه می گردد. دکتر امیرحسین طاهری عضوهیات علمی دانشگاه خوارزمی طی یادداشت هایی به بررسی جنگ ارزی در شرایط کنونی اقتصاد بین الملل می پردازد.

آیا همه پرسی در اقلیم کردستان از نگاه حقوق اساسی عراق و هم چنین قوانین بین المللی دارای وجاهت قانونی بوده است ؟ تفسیر مواد قانونی که در این رابطه وجود دارد به عهده کیست؟ آیا ساز و کار حقوقی برای انجام یک رفراندوم مورد تائید همه طرف های سیاسی در عراق در این همه پرسی صورت گرفته است؟ بر اساس کدامیک از مواد موجود در قانون اساسی فعلی در عراق انجام رفراندوم مخالف قانون اساسی بوده است؟ آیا همه پرسی از منظر حقوق بین الملل و به خصوص قطعنامه های سازمان ملل که پس از برکناری صدام حسین در مورد عراق صادر شده است همخوانی دارد یا خیر؟ رهبران اقلیم کردستان با چه دستاویزی به انجام این همه پرسی اقدام کردند ؟ آیا رهبران احزاب کرد موافق رفراندوم و شخص مسعود بارزانی دارای وجاهت حقیقی و حقوقی برای برگزاری همه پرسی را داشتند؟ و در آخر اگر این همه پرسی از ابعاد حقوقی چه قانون اساسی عراق و چه قوانین و معاهدات بین المللی فاقد وجاهت باشد چه تحلیلی از این رفراندوم به لحاظ سیاسی می تواند وجود دارد؟ به سئوالات فوق دکتر علی احمد یحیوی استاد حقوق بین الملل پاسخ می دهد.

اقلیم کردستان با انجام همه پرسی دست روی زخم کهنه ایی گذاشت که دهه هاست اقوام کرد چهار کشور ترکیه، ایران، عراق و سوریه در خاور میانه با ان دست و پنجه نرم کرده و دولت های مرکزی را به مبارزه با انان وا داشته اند. انتخابی زمان فعلی، برای انجام همه پرسی در شرایط و اوضاع منطقه ایی امروز نشان از آن دارد این اقدام در راستای فعالیت های افراطی نخبگان سیاسی کرد (نه مردم کرد) و در جهت گرفتن امتیازات سیاسی از دولت های مرکزی به خصوص دولت جنگ زده عراق است. این همه پرسی هرچند در خاک و اقلیم کردستان عراق صورت گرفته است اما تاثیرات ان بر چهار کشور همسایه اقلیم که با موضوع کردها درگیر هستند، اجتناب ناپذیر است. برای روبرو شدن با این چالش سیاسی و کاهش تاثیرات آن در منطقه مجید بهمنی کارشناس امور سیاسی 10 پیشنهاد و راه کار در یادداشت پیش رو ارائه داده است .

سیر افزایشی شکست های نظامی داعش در عراق و سوریه باور نابودی کامل این گروه سلفی افراطی در آینده نزدیک را تقویت نمود . اما عواملی همچون نقش و تاثیرگذاری بازیگری های سیاسی کشورهای منطقه و فرا منطقه ای و آینده تحولاتی که می توان تصور نمود، از عوامل به بار ننشستن این باور می باشد. این مقاله به چگونگی این تاثیرات در ادامه حیات و آینده داعش می پردازد.

با بررسی هویت و روان شناسی جریانات تکفیری، بسترهایی که موجب ایجاد نارضایتی این جریانات از وضعیت کنونی شده مشخص می گردد این جریانات برغم پیش گرفتن روش های افراطی دارای شاخص های منحصر به فرد و ظرفیت هایی هستند که شناخت و آگاهی از انها ما را در راستای برنامه ریزی مناسب در پیشگیری یا مقابله با این دسته جریانات یاری خواهد رساند. این یادداشت با همین رویکرد به طرح برخی از شاخص ها و ظرفیت های جریانات تکفیری می پردازد.

برغم شکست های سنگین جریانات تکفیری و داعش در عراق و سوریه توسط نیروهای مردمی و ارتش دولت های عراق و سوریه به دلیل رفتارهای دوگانه ائتلاف غربی – عربی در منطقه با موضوع داعش ، مواضع اسلام گریزی و ایران هراسی را نباید از دستور کار این کشورها خارج شده تلقی نمائیم

به منظور بدست آوردن شناختی صحیح از آسیب ها و تهدیدات که متوجه نظام جمهوری اسلامی در کوتاه مدت و میان مدت در حوزه داخلی و منطقه ایی وجود دارد این یادداشت ارایه گردیده است و مهمترین مسائل و چالش های مطرح و پیش رو در حوزه های مسائل داخلی ، محیط زیست، حوزه های مرزی و برخی از کشورهای منطقه ایی را بیان می دارد.

موقعیت ژئواستراتژیک ایران در منطقه با وقوع انقلاب اسلامی اهمیتی بیش از پیش پیدا کرد. ماهیت انقلاب اسلامی ایران طی سی چند سال گذشته به عنوان یک بازیگر موثر توانسته است مانعی بر تحقق بسیاری از منافع نامشروع آمریکا در منطقه باشد. از این رو آمریکا با انتخاب راهبرد «ایران هراسی» سعی دارد از این اثر گذاری بکاهد. ایران در مقطع کنونی برای مقابله با این راهبرد باید گسترش همکاری های منطقه ایی و فرا منطقه ایی را با سایر بازیگران انتخاب نماید. چگونگی این همکاری ها در این یادداشت توضیح داده شده است.

نفت و گاز به عنوان انرژی های تجدیدی ناپذیر در اقتصادهای تک محصولی به عنوان پاشنه آشیل کشورهای صادر کننده، عامل مهمی در تاثیر گذاری بر اقتصاد ، سیاست و اوضاع مالی این کشورها دارد . سه فاکتور توانایی اقتصادی برای سرمایه گذاری، داشتن فن و تخصص به همراه تکنولوژِی ویژه و مدیریت کشف و استحصال نفت و گاز در صنایع بالا دستی همیشه نقش بسزایی در چگونگی و تعریف استقلال و خود کفایی کشورهای صادر کننده نفت و گاز و رهایی از یوغ شرکت های فرا ملی و کمپانی های چند ملیتی داشته است . ایران به عنوان یکی از مهمترین بازیگران در خاورمیانه در سال هایی که در راستای تحقق اقتصاد مقاومتی گام بر می دارد باید توجه بیشتری به این سه فاکتور در رسیدن به استقلال اقتصادی و اقتصاد مقاومتی داشته باشد.

گروه های تکفیری و داعش علی رغم تحمل شکست های سنگین نظامی اخیر در عراق و سوریه و رو به اضمحلال رفتن توان نظامی آنان و دولت خود خوانده در منطقه ، به دلیل وابستگی اعتقادی به وهابیت از یک سو و از طرف دیگر حمایت های همه جانبه استکبار جهانی و نظام سلطه از انان همچنان دارای تهدید بوده و چالش هایی را در منطقه به همراه خواهند داشت. این یادداشت بدنبال طرح مسئله، راهبرد ها و راه کارهایی برای مقابله با داعش در شرایط کنونی و آینده پیشنهاد می کند.

از ویژگی های یک دیپلماسی فعال تبدیل تهدیدات به فرصت در حوزه سیاست خارجی به خصوص در بخش اقتصادی است لذا با توجه به پررنگ شدن اختلافات قطر با عربستان و دولت‌های عربی، جدا از نقشی که ایران در مسائل سیاسی می‌تواند ایفا کند، همکاری‌های دوجانبه و افزایش تعاملات تجاری با این کشور دارای اهمیت است هدف ما در این نوشتار بررسی بخش‌های برگزیده و مهم اقتصادی قطر، و شناسایی فرصت‌های جدید این کشور برای ایران است.

این مقاله به صورت گذرا، نحوه استفاده داعش از فضای مجازی و رسانه و تبیین و توصیف علل و اهداف کنشگری ژئوپولیتیکی و استراتژی و رفتار داعش در عرصه های کنشگری این سازمان افراطی تکفیری را در منطقه خاور میانه مورد بررسی قرار می دهد.

این یادداشت تلاش می کند با ارایه تعاریفی از چیستی داعش و ذکر روند شکل گیری آن و تشریح سازمان رزم و ساختار اقتصادی گروه داعش به علل ماندگاری و ادامه حیات تروریست ها در سوریه و عراق در شرایط فعلی طی چند سال اخیر دست یابد.